घसा खवखवण्यासोबतच सर्दी, तीव्र खोकला, श्वासोच्छवास, ताप आणि अंगदुखीचा त्रास होत असेल तर तो कोविड असू शकतो, ही साधारण लक्षणे सांगण्यात येत होती. तरीही काही लक्षात न येणारी लक्षणे नेहमीच कोविडशी संबंधित आहेत. तज्ज्ञांमार्फत पाच लक्षणांबाबत सांगण्यात येत आहे.
मुंबई : कोविड महामारी येऊन जवळपास तीन वर्षे होत आली आहेत. तसेच, घसा खवखवण्यासोबतच सर्दी, तीव्र खोकला, श्वासोच्छवास, ताप आणि अंगदुखीचा त्रास होत असेल तर तो कोविड असू शकतो, ही साधारण लक्षणे (Symptoms) सांगण्यात येत होती. तरीही काही लक्षात न येणारी लक्षणे नेहमीच कोविडशी (Covid 19) संबंधित आहेत. तज्ज्ञांमार्फत पाच लक्षणांबाबत सांगण्यात येत आहे. यामध्ये डॉ. मार्क मुलिगन (संसर्गजन्य रोग विशेषज्ञ, NYU लँगोन हेल्‍ट), डॉ. केली गेबो (संसर्गजन्य रोग विशेषज्ञ, जॉन्स हॉपकिन्स मेडिसिन), डॉ. पीटर चिन-हाँग (संक्रमण रोग विशेषज्ञ, कॅलिफोर्निया विद्यापीठ (California University), सॅन फ्रान्सिस्को), डॉ. मार्क साला (सह-संचालक, COVID-19 केंद्र, नॉर्थवेस्टर्न मेडिसिन कॉम्प्रिहेन्सिव्ह), डॉ. साई प्रवीण हरनाथ (वरिष्ठ सल्लागार पल्मोनोलॉजिस्ट, अपोलो हॉस्पिटल (Apolo Hospital), हैदराबाद) यांचा समावेश आहे.
१. केसाळ जीभ
केसाळ जीभ हे कोविडच्या लक्षणांपैकी एक आहे. कॅलिफोर्निया विद्यापीठ, सॅन फ्रान्सिस्कोचे संसर्गजन्य रोग विशेषज्ञ डॉ. पीटर चिन-हॉन्ग म्हणतात की, कोविडच्या आधीही लोकांना व्हायरल इन्फेक्शन, धूम्रपान, अँटीबायोटिक्स आणि खराब स्वच्छतेमुळे केसाळ जिभेची समस्या होती. पण कोरोनाच्या काळात काही लोकांना याचा त्रास झाला.
लक्षणे
यामध्ये जिभेवर काळे केस येतात. अनेकांना जिभेवर जळजळ देखील जाणवते. तथापि, ते काही दिवसांत चांगले होते. याशिवाय अनेकांच्या तोंडात पांढरा थरही जमा होऊ शकतो. हा थर केवळ जिभेवरच नव्हे तर संपूर्ण तोंडात जमा होऊ शकतो. त्याचा उपचार साधारणतः १० ते १४ दिवसांचा असतो.
कारण
आपल्या जिभेच्या पेशी खूप लवकर बदलतात. परंतु जेव्हा जुन्या मृत पेशी जिभेवर राहून जिभेवर एक थर तयार होतो तेव्हा जीभ केसाळ किंवा काटेरी जिभेची समस्या उद्भवते. हा थर जाड होऊन त्यावर काळ्या केसांसारखी वाढ होते. काही वेळा बुरशीजन्य संसर्गामुळे तोंडात पांढऱ्या रंगाचा थरही जमा होतो. अशी समस्या कमकुवत प्रतिकारशक्ती आणि प्रतिजैविकांच्या वापरामुळे उद्भवते.
केसाळ जिभेची समस्या टाळण्यासाठी-
तोंड स्वच्छतेची काळजी घ्या. टंग क्लीनर किंवा टूथब्रशने जीभ पूर्णपणे स्वच्छ करा. धूम्रपान आणि तंबाखूपासून दूर राहा.
२. नसामध्ये मुंग्या येणे
कोविडच्या रुग्णांना कधीकधी असे वाटते की त्यांना अनेक सुया टोचल्या जात आहेत. वॉशिंग्टन युनिव्हर्सिटीमध्ये केलेल्या एका संशोधनातून असे दिसून आले आहे की ज्यांना कोविड आहे किंवा ज्यांना आधीच कोविड आहे अशा लोकांमध्ये ही समस्या जास्त दिसून आली आहे.
लक्षणे
मुंग्या येणे, वेदना आणि हात आणि पाय सुन्न होणे
कारण
डॉक्टर म्हणतात की कोविडशी लढणाऱ्या रोगप्रतिकारक पेशी मज्जातंतूंवर परिणाम करतात. असे देखील होऊ शकते की कोरोना विषाणूमुळे हात आणि पायांकडे जाणाऱ्या नसांना नुकसान होत आहे.
काय करायचं?
जर मज्जातंतूंमध्ये फक्त मुंग्या येत असतील तर घाबरण्याची गरज नाही. जर तुम्हाला मज्जातंतूचा त्रास होत असेल तर डॉक्टरांना भेटा. अशा परिस्थितीत डॉक्टर अनेकदा टायलेनॉल आणि मोट्रिन नावाची औषधे देतात. कोविड रिपोर्ट निगेटिव्ह आल्यानंतरही मज्जातंतूचे दुखणे तीव्र असल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
३. पुरळ उठणे
कोविड रुग्णांच्या त्वचेवर पुरळ किंवा लाल पुरळ देखील येऊ शकतात. याशिवाय त्वचेशी संबंधित इतर अनेक समस्यांना सामोरे जावे लागू शकते.
लक्षणे
चेहऱ्यावर खाज सुटणे, कांजिण्यासारखे पुरळ, नमुन्यात पुरळ येणे, सूज येणे, पुरळ घट्ट होणे.
कारण
सध्या कोविड हे याचे कारण सांगितले जात आहे.
काय करायचं?
डॉ. मार्क साला, नॉर्थवेस्टर्न मेडिसिन कॉम्प्रिहेन्सिव्ह कोविड-19 सेंटरचे सह-संचालक, कोविडमधून बरे झाल्यानंतरही त्वचेशी संबंधित समस्या कायम राहिल्यास त्वचारोगतज्ज्ञांना भेटण्याची शिफारस करतात.
४. केस गळणे
केस गळणे हे देखील कोविडचे लक्षण आहे. केस गळण्याची समस्या कोविड पॉझिटिव्ह आणि कोविडमधून बरे झालेल्या लोकांमध्ये दिसून आली आहे.
लक्षणे
दररोज ५० ते १०० केस गळणे सामान्य आहे. यापेक्षा जास्त पडल्यास डॉक्टरांना भेटा.
कारण
क्लीव्हलँड क्लिनिकच्या त्वचारोगतज्ज्ञ डॉ. शिल्पी खेतरपाल यांनी सांगितले की केस गळण्याचे मुख्य कारण म्हणजे शारीरिक आणि मानसिक ताण. केस गळणे हे कोरोना व्हायरसमुळे आहे की त्याच्याशी संबंधित तणावामुळे हे अद्याप स्पष्ट झालेले नाही.
काय करायचं?
डॉ.शिल्पी खेतरपाल म्हणाल्या की, केस गळत असतील आणि खूप गळत असतील तर घाबरण्याची गरज नाही. गळलेले केसही काही वेळाने परत येतील.
५. कोविड टॉर
कोविडची लागण झाल्यानंतर अनेकांच्या पायात ही समस्या असू शकते. एकदा संसर्ग बरा झाला की, कोविड पायाची स्थिती आराम मिळते.
लक्षणे
बोटांमध्ये पुरळ आणि फोड येतात. यामध्ये पायाची बोटं फुगतात आणि निळी पडतात. ज्या लोकांमध्ये ही लक्षणे दिसून आली त्यांना गंभीर संसर्ग झाला होता.
कारण
काही डॉक्टरांचा असा सिद्धांत आहे की कोविडमुळे आपल्या शरीरातील लहान रक्तवाहिन्यांमध्ये रक्ताच्या गुठळ्या जमा होतात. त्यामुळे रक्तपुरवठा थांबतो आणि पायाचा रंग निळा होतो.
काय करायचं
सूज स्वतःच निघून जाईल, म्हणून काळजी करू नका. यासाठी हायड्रोकोर्टिसोन क्रीम वापरता येते. भारतातील कोरोनाच्या लक्षणांमध्ये हे दिसून आले. होय, भारतातील काही कोरोना रुग्णांना संसर्गादरम्यान त्यांच्या पायाचा रंग बदलताना दिसला.
Loading ...