बिनधास्त खा भात; जाणून घ्या भात खाण्याचे फायदे

तांदळाच्या सर्व जातींपैकी लाल, काळे आणि ब्राउन राइस हे प्रकारच सर्वांत पौष्टिक आहेत. त्यात पांढऱ्या तांदळापेक्षा अँटीऑक्सिडंट्स, फायबर, प्रथिने आणि इतर जीवनसत्त्वे आणि खनिजे असतात.

    तांदळाच्या सर्व जातींपैकी लाल, काळे आणि तपकिरी तांदूळ सर्वांत जास्त पौष्टिक असतात. त्यात पांढऱ्या तांदळांच्या तुलनेत (varieties of rice) ब्लॅक आणि ब्राउन राइस अँटीऑक्सिडंट्स, फायबर, प्रोटीन आणि इतर जीवनसत्त्वे आणि खनिजांनी समृद्ध असतात. पांढऱ्या तांदळामध्ये एक कमतरता अशी असते की त्यावर खूप प्रक्रिया केली जाते, ज्यामुळे ते आपल्या शरीराला आवश्यक ते पोषक घटक पुरवू शकत नाहीत.

    तसेच यामुळे तुम्हाला इतर प्रकारच्या पौष्टिक तांदळांप्रमाणे सफेद तांदळाचा भात खाल्ल्याने बराच काळ पोट भरल्यासारखे वाटत नाही. आपण कोणत्या प्रकारचे तांदूळ खाण्याचा निर्णय घेता हे महत्त्वाचे नाही पण त्याच्या प्रमाणावर मात्र लक्ष द्या (benifits of eating). तांदूळ सामान्यतः कॅलरीजमध्ये जास्त असतात आणि कोणत्याही अन्नपदार्थाचे जास्त सेवन हा चांगला व आरोग्यदायी पर्याय मुळीच नाही.

    पांढरा तांदूळ
    पांढरा तांदूळ हा भारतीय घरात वापरल्या जाणाऱ्या तांदळाचा सर्वात सामान्य प्रकार आहे. तांदळाच्या सर्व जातींपैकी सफेद तांदूळ सर्वात जास्त प्रक्रिया केलेला असतो. पॅक केल्यावर त्यांची शेल्फ लाइफ वाढवण्यासाठी त्यातील भुसा, कोंडा आणि जंतू काढले जातात. पण जास्त प्रक्रिया केलेल्या अन्नपदार्थांमधील आवश्यक पोषकद्रव्ये निघून जातात. पांढऱ्या तांदळांमध्ये इतर प्रकारच्या तांदळाच्या तुलनेत इतर आवश्यक पोषक तत्त्वे जसे की प्रथिने, अँटिऑक्सिडंट्स, थायमिन आणि बी जीवनसत्वे कमी असतात. 100 ग्रॅम पांढऱ्या तांदळामध्ये 68 कॅलरीज आणि 14.8 ग्रॅम कार्ब्स असतात. फक्त त्यात कॅल्शियम आणि फोलेटचे प्रमाण चांगले असते.

    ब्राउन राइस
    पांढऱ्या तांदळाच्या विरुद्ध ब्राउन राइसमध्ये कोंड्याचा थर  आणि विषाणू असतात. पॅकिंग करताना फक्त त्यांची भुसा काढला जातो. हेच तर कारण आहे की ज्यामुळे ते पांढऱ्या तांदळापेक्षा जास्त पौष्टिक असतात. यामध्ये फ्लेव्होनॉइड अँटीऑक्सिडंट्स असतात- त्यातील एपिजेनिन, क्वेरसेटिन आणि ल्यूटोलिन जे आपल्याला निरोगी आणि रोगमुक्त ठेवण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात. ब्राऊन राईसमध्ये पांढऱ्या तांदळा इतक्याच कॅलरीज आणि कार्ब्स असतात. फक्त त्यात अधिक फायबर आणि प्रोटीन असतात, ज्यामुळे ते पांढऱ्या तांदळापेक्षा आरोग्यदायी पर्याय बनतात. तांदळाची ही विविधता परिपूर्णतेला प्रोत्साहन देते. रक्तातील साखर आणि इन्सुलिन नियंत्रित करते. याव्यतिरिक्त त्यात मॅग्नेशियम देखील जास्त प्रमाणात असते.

    लाल तांदूळ
    या प्रकारच्या तांदळाला अँथोसायनिन्स नावाच्या अँटिऑक्सिडंट्समुळेच स्वत:चा असा समृद्ध रंग प्राप्त होतो. लाल तांदूळ देखील ब्राऊन राईसप्रमाणेच फायबरने समृद्ध असतात. याव्यतिरिक्त यात आयर्नदेखील लक्षणीय प्रमाणात समाविष्ट असते, जे सूज आणि रक्तदाब कमी करण्यास मदत करू शकते. या प्रकारचा तांदूळ त्या सर्व लोकांसाठी देखील फायदेशीर आहे जे वजन कमी करण्याचा प्रयत्न करत आहेत. कारण लाल तांदूळ पचायला जास्त वेळ घेतो, यामुळे तुमचे पोट दीर्घ काळासाठी भरलेले राहते आणि यामुळे तुम्ही विनाकारण सतत काहीतरी खाण्यापासून लांब राहता. 100 ग्रॅम लाल तांदळामध्ये 455 कॅलरीज असतात, परंतु त्याच्या पौष्टिक मूल्यांमुळे आजकाल लोक आहारात या प्रकारच्या तांदळाचा समावेश करत आहेत. लाल तांदूळ एंथोसायनिन, एपिजेनिन, मायरिकेटिन आणि क्वेरसेटिनसारख्या फ्लेव्होनॉइड्सने परिपूर्ण असतो. हे शरीरातील कर्करोगाच्या पेशींची वाढ रोखण्यास आणि हृदयरोग व मधुमेहाचा धोका कमी करण्यास मदत करू शकते.

    काळे तांदूळ
    काळ्या तांदळाला जांभळा तांदूळ म्हणूनही ओळखले जाते. या तांदळाना विशिष्ट रंग कोंड्यामध्ये असलेल्या फायटोकेमिकल्सच्या उपस्थितीमुळे आलेला असतो. या प्रकारच्या तांदळामध्ये प्रथिने, फायबर आणि व्हिटॅमिन ई अँटीऑक्सिडंट्स असतात. संशोधन असे सुचवते की काळ्या तांदळामध्ये सर्व तांदळाच्या जातींपेक्षाही सर्वाधिक प्रमाणात अँटिऑक्सिडंट्स असतात आणि त्यात कमी ग्लायसेमिक इंडेक्स असते. फ्री रॅडिकल्समुळे  होणाऱ्या नुकसानापासून अँटीऑक्सिडंट्स पेशींचे रक्षण करतात, ज्यामुळे कर्करोग आणि मानसिक आरोग्य यासारख्या आजारांपासून बचाव होतो. 100 ग्रॅम काळ्या तांदळामध्ये 335 कॅलरीज असतात, तरीही वजन कमी करण्याचा आणि रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित करण्याचा प्रयत्न करणाऱ्यांसाठी हे उत्कृष्ट मानले जातात.