Mokshada Ekadashi 2021मोक्षदा एकादशीच्या व्रताने मिळतो मोक्ष, जाणून घ्या व्रताचे महत्त्व, शुभ मुहूर्त आणि व्रत विधी

दरवर्षी मार्गशीर्ष महिन्यातील शुक्ल पक्षातील एकादशी तिथीला मोक्षदा एकादशी (Mokshada Ekadashi) व्रत केले जाते. यावेळी ही शुभ तिथी १४ डिसेंबर मंगळवारी आहे. या दिवशी भगवान विष्णूची (Bhagwan Vishnu) पूजा करून उपवास केला जातो.

मोक्षप्राप्तीसाठी प्रार्थना करण्यासाठी ही एकादशी साजरी केली जाते. मोक्षदा एकादशी आणि गीता जयंती (Geeta Jayanti) एकाच दिवशी येतात. या दिवशी भगवान श्रीकृष्णाने (Shri Krishna) महाभारतातील अर्जुनाला भगवद्गीतेचा (Bhagavad Gita) उपदेश केला. असे मानले जाते की, या दिवशी व्रत आणि भगवान श्रीकृष्णाची पूजा केल्याने सर्व पापांपासून मुक्ती मिळते आणि पितरांना स्वर्गात पोहोचण्यास मदत होते. मोक्षदा एकादशीची तुलना मणि चिंतामणीशी केली जाते, असे मानले जाते की या दिवशी उपासना आणि व्रत पाळल्यास सर्व इच्छा पूर्ण होतात.

यंदा मोक्षदा एकादशी १४ डिसेंबर रोजी साजरी होणार आहे. धार्मिक मान्यतेनुसार मोक्षदा एकादशीच्या व्रताच्या प्रभावामुळे पितरांना मोक्ष प्राप्त होतो. भक्तांची सर्व पापे नष्ट होऊन त्यांच्या मनोकामना पूर्ण होतात. हिंदू कॅलेंडरनुसार प्रत्येक महिन्याच्या ११ तारखेला एकादशी म्हणतात. एकादशी हा भगवान विष्णूला समर्पित दिवस मानला जातो. एका महिन्यात दोन बाजू असल्यामुळे दोन एकादशी येतात, एक शुक्ल पक्षाची आणि दुसरी कृष्ण पक्षाची. अशा प्रकारे, एका वर्षात किमान २४ एकादशी असू शकतात, परंतु अधिक मास (अतिरिक्त महिन्यांत) ही संख्या २६ असू शकते.

मोक्षदा एकादशीचे महत्त्व

मोक्षदा एकादशी म्हणजे मोक्ष देणारी एकादशी. या एकादशीचे व्रत केल्यास मनुष्याला मृत्यूनंतर मोक्ष प्राप्त होतो. या दिवशी भगवान श्रीकृष्णाने अर्जुनाला गीतेचा उपदेश केला, त्यामुळे मोक्षदा एकादशीचे महत्त्व वाढते. हजार वर्षे तपश्चर्या केल्याने जेवढे पुण्य मिळते, तेवढेच फळ हे व्रत निष्ठेने केल्याने मिळते. या दिवशी नारायण कवच किंवा विष्णु सहस्रनामाचा पाठ करणे अत्यंत फलदायी मानले जाते.

मोक्षदा एकादशीचा शुभ मुहूर्त

यावर्षी मार्गशीर्ष महिन्यातील शुक्ल पक्षातील एकादशी तिथी सोमवार, १३ डिसेंबर रोजी रात्री ९:३२ पासून सुरू होत आहे. एकादशी तिथी दुसऱ्या दिवशी १४ डिसेंबर रोजी रात्री ११.३५ पर्यंत आहे. उदयतिथी हे व्रत वैध असल्याने मोक्षदा एकादशीचे व्रत मंगळवार, १४ डिसेंबर रोजी ठेवण्यात येणार आहे.

• एकादशी तिथी सुरू होते : १३ डिसेंबर, रात्री ९:३२ वाजता
• एकादशी तिथी समाप्त : १४ डिसेंबर रात्री ११:३५ वाजता
• उपवास सोडण्याचा कालावधी : १५ डिसेंबर सकाळी ०७:०५ ते ०९:०९ पर्यंत

मोक्षदा एकादशी व्रत विधी

• ब्रह्म मुहूर्तावर उठल्यानंतर स्नान करून घर आणि पूजास्थान स्वच्छ करावे.
• घरातील मंदिरात देवाला गंगाजलाने स्नान करून वस्त्र अर्पण करावे.
• भगवंताला गंध आणि अक्षदा लावून नैवेद्य म्हणून फळे अर्पण करा.
• यानंतर नियमानुसार देवाची पूजा करून उपवास सुरू करा.
• विष्णु सहस्रनामाचा पाठ केल्यानंतर तुपाच्या दिव्याने देवाची आरती करावी.