भटक्या कुत्र्यांच्या बाबतीत भारत दुसऱ्या क्रमांकावर! तर ‘या’ देशात नाही एकही भटका कुत्रा

वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशनच्या मते, जगात अशी सुमारे 200 दशलक्ष कुत्री आहेत जी बेघर आहेत. स्टेट ऑफ पेट होमलेसनेस इंडेक्सनुसार, भारत सुमारे ६.२५ कोटी भटक्या कुत्र्यांसह या यादीत दुसऱ्या क्रमांकावर आहे.

गेल्या काही दिवसांत राजधानी दिल्लीसह हैदराबादमध्ये भटक्या कुत्र्यांच्या (Stray Dogs Attack) हल्ल्यात चिमुकल्यांनी जीव गमावल्याच्या घटना उघडकीस आल्या आहेत. या घटनांमुळे लोकांमध्ये भितीचं वातावरण आहे.  देशभरात कुत्र्यांच्या हल्ल्याच्या घटना वाढताना दिसत आहेत.  एका अहवालानुसार, भारतात सुमारे ६.२ कोटी भटक्या कुत्र्यांमुळे धोका वाढत आहे. तर,एक अशा देशाबद्दलही माहिती समोर आली आहे, ज्या देशात रस्त्यावर एकही भटका कुत्रा दिसणार नाही.

स्टेट ऑफ पेट होमलेसनेस इंडेक्सचा अहवाल

आज तकने दिलेल्या वृत्तानुसार,  स्टेट ऑफ पेट होमलेसनेस इंडेक्सने गेल्या वर्षीची आकडेवारी जाहीर केली आहे. या अहवालात म्हण्टलं आहे की, देशात सुमारे 6.2 कोटी भटके कुत्रे आणि 91 लाख भटक्या मांजरी आहेत. याशिवाय 88 लाख रस्त्यावरील कुत्रे निवारागृहांमध्ये राहत आहेत. अशा प्रकारे पाहिल्यास, भटक्या प्राण्यांची संख्या सर्वाधिक असलेल्या काही देशांमध्ये हा देश अव्वल आहे.

भारतात दरवर्षी रेबीजमुळे सर्वाधिक मृत्यू होतात 

अशा प्रत्येक प्राण्याला रेबीजचा धोकाही वाढतो. हेही घडत आहे. रेबीजमुळे होणाऱ्या मृत्यूंच्या बाबतीत देश अव्वल आहे. 2021 मध्ये जागतिक आरोग्य संघटनेने सांगितले होते की, दरवर्षी 21 हजारांहून अधिक मृत्यू रेबीजमुळे होतात. हे संपूर्ण जगाच्या 36 टक्के आहे. गेल्या काही वर्षांत भटक्या कुत्र्यांचा वावर वाढल्याने या जीवघेण्या आजाराचा धोकाही वाढत आहे. यालाही आणखी एक कोन आहे. लोकांचा कुत्र्यांबद्दलचा रोषही वाढत आहे.

कोणत्या देशात किती भटके कुत्रे आहेत? 

वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशनच्या मते, जगात अशी सुमारे 200 दशलक्ष कुत्री आहेत जी बेघर आहेत. स्टेट ऑफ पेट होमलेसनेस इंडेक्सनुसार, भारत सुमारे ६.२५ कोटी भटक्या कुत्र्यांसह या यादीत दुसऱ्या क्रमांकावर आहे. शीर्षस्थानी चीन आहे, जिथे असे सुमारे 75 दशलक्ष कुत्रे आहेत. तिसरा क्रमांक ४.८ कोटींसह अमेरिकेचा आहे. मेक्सिकोमध्ये ७.४ दशलक्ष भटके कुत्रे आहेत. त्याचबरोबर ब्रिटनमध्ये केवळ 11 हजार भटके कुत्रे दिसणार आहेत. अनेक ठिकाणी आकडेवारीत तफावत असली तरी ही संख्या कमी नसून यापेक्षा जास्त असेल, असे मानले जात आहे.

नेदरलँड हा एकमेव देश आहे जिथे भटके कुत्रे नाहीत

एकीकडे आपण भटक्या कुत्र्यांच्या उपद्रवाने हैराण झालो आहोत, तर नेदरलँड हा असा देश आहे जिथे तुम्हाला रस्त्यावर एकही कुत्रा दिसणार नाही. जगातील सुमारे 200 दशलक्ष भटके कुत्रे असलेल्या देशांमध्ये नेदरलँडचे नाव समाविष्ट नाही. याचे कारण काय? या डच देशाने सर्व कुत्रे मारले का? नाही. डच लोक प्राणी प्रेमी आहेत. तर, नसबंदी करून, त्यांनी अत्यंत शांतपणे कुत्र्यांची संख्या मारली? उत्तर आहे- नाही. उलट, एकेकाळी संपूर्ण नेदरलँडच्या रस्त्यांवर फक्त कुत्रे दिसत होते. त्यानंतर काय झाले हे एक पाऊल आहे, ज्याचे अनुसरण करण्याचा जगातील अनेक देश प्रयत्न करत आहेत.

नेदरलँडमध्ये भटक्या कुत्र्याचीं सख्या कमी कशी झाली?

यासाठी तेथे एक कार्यक्रम सुरू करण्यात आला, ज्याचे नाव होते- CNVR म्हणजेच Collect, Neuter, Vaccinate आणि Return. भटक्या कुत्र्यांना पकडल्यानंतर त्यांची नसबंदी व लसीकरण सुरू करून नंतर त्यांना सोडण्यात आले. भटक्या प्राण्यांच्या लोकसंख्येवर नियंत्रण ठेवण्याचा हा सर्वोत्तम आणि प्रभावी मार्ग असल्याचे जागतिक प्राणी संरक्षण संस्थेचेही मत आहे. रस्त्यावर अजूनही भटकी कुत्री होती. त्यामुळे त्यांच्यासाठीही एक मार्ग होता.