माणसांनंतर देवही या दिवशी साजरी करणार दिवाळी, जाणून घ्या देव दिवाळीची नेमकी तारीख, महत्त्व, कथा

कार्तिक महिन्यातील प्रतिपदा तिथीपासून कार्तिक महिन्याच्या पौर्णिमेपर्यंत दररोज दिवे लावण्याची परंपरा आहे. दिवे लावल्याने ‘तमसो मा ज्योतिर्गमय’ ही परंपरा समृद्ध होऊन देवी लक्ष्मीचाही नाश होतो.

फोटो सौजन्य- istock

Follow Us:

Follow Us:

सनातन संस्कृतीत कार्तिक महिन्यात तीन सण साजरे केले जातात. या महिन्याच्या कृष्ण चतुर्दशीला छोटी दिवाळी साजरी केली जाते, तर दिवाळी अमावस्येच्या रात्री आणि देव दिवाळी कार्तिक पौर्णिमेच्या दिवशी साजरी केली जाते. छोटी दिवाळी आणि दीपावलीच्या शुभमुहूर्तावर पृथ्वीवर मानवाकडून दिवे लावले जातात. त्याचवेळी, देव दिवाळी हा सण पृथ्वीवर साजरा केला जातो, परंतु या दिवशी देवांनी स्वर्गात दिवाळी साजरी केली आहे.

देव दिवाळीच्या शुभ मुहूर्तावर मंदिरे आणि देवस्थानांची विशेष सजावट केली जाते. चित्रे काढली जातात, बंडनवार लावले जातात आणि फुलांची रांगोळी काढली जाते. रात्री असंख्य दिवे लावले जातात. हे सर्व कारण कार्तिक पौर्णिमेच्या दिवशी देव दिवाळी साजरी करण्यासाठी पृथ्वीवर येतात. यंदा देव दिवाळी नेमकी कधी आहे आणि या सणाचे महत्त्व आणि त्याच्याशी संबंधित कथा जाणून घेऊया?

देव दिवाळी कधी आहे

दिवाळीच्या 15 दिवसांनी कार्तिक पौर्णिमेला देव दिवाळी साजरी केली जाते. हिंदू कॅलेंडरनुसार, यावेळी कार्तिक महिन्याची पौर्णिमा 15 नोव्हेंबर रोजी सकाळी 6:19 वाजता सुरू होईल आणि दुसऱ्या दिवशी 16 नोव्हेंबर रोजी पहाटे 2:58 वाजता समाप्त होईल. उदयतिथीवर आधारित, यावर्षी देव दिवाळीचा सण शुक्रवार, 15 नोव्हेंबर रोजी साजरा केला जाईल.

हेदेखील वाचा- स्वयंपाकघरात तवा कसा ठेवायचा? जाणून घ्या तवा ठेवण्याचे महत्त्वाचे नियम

देव दिवाळीची कथा

पुराणानुसार तारकासुराला तारकाक्ष, कमलाक्ष आणि विद्युन्माली असे तीन पुत्र होते. कठोर तपश्चर्या करून त्यांना ब्रह्मदेवाकडून तीन वेगवेगळ्या नगरांचे वरदान मिळाले. भगवान ब्रह्मदेवाने त्याला सोने, चांदी आणि लोखंडाने बनवलेली तीन नगरे दिली, जी अंतराळात फिरत असत. त्यांना ‘त्रिपूर’ असे म्हणतात आणि या नगरांचे अधिपती असल्याने तारकाक्ष, कमलाक्ष आणि विद्युन्माली यांना ‘त्रिपुरासुर’ म्हटले जात असे. अनंत अंतराळात विहार करणाऱ्या या तीन शहरांमध्ये विशिष्ट शक्ती होती की ती एका विशिष्ट वेळी सरळ रेषेत आली तरच त्यांचा नाश होऊ शकतो. भगवान ब्रह्मदेवांनी असेही सांगितले की जो व्यक्ती या तीन नगरांचा एकाच बाणाने नाश करू शकतो तोच या राक्षसांचा वध करू शकेल. हे वरदान मिळाल्यावर ‘त्रिपुरासुर’ अजिंक्य झाला. त्याने तिन्ही लोकांचा ताबा घेतला आणि देव, गंधर्व आणि मानव यांना त्रास देऊ लागला.

हेदेखील वाचा- मेघनाथला प्रभू रामाकडून कोणता धडा मिळाला? जाणून घ्या

त्रिपुरासुराच्या अत्याचाराने हैराण झालेल्या देवतांनी भगवान शिवाला त्याच्या दहशतीतून मुक्त करण्यासाठी प्रार्थना केली. देवतांची विनंती ऐकून भगवान शिवाने एकाच बाणाने तिन्ही शहरे एका सरळ रेषेत आल्यावर तिन्ही नगरांचा नाश केला. यानंतर त्रिपुरासुरही भयंकर युद्धात मारला गेला आणि त्याला ‘त्रिपुरारी’ असे संबोधले गेले.

देव दिवाळीचे महत्त्व

भगवान शिवाने हे शौर्य प्रदोष काळात कार्तिक पौर्णिमेच्या दिवशी दाखवले होते. पुराणानुसार, या विजयाच्या स्मरणार्थ, देवतांनी शिवाची नगरी काशी आणि स्वर्ग येथे दिवे लावून देव दिवाळी साजरी केली. तेव्हापासून देव दिवाळीचा सण आपल्याला भगवान शिवाच्या या महान विजयाची आठवण करून देतो. या दिवशी देवता प्रकाशाचे प्रतीक असलेले दिवे लावून भगवान शंकराची पूजा करतात. हा सण वाईटावर चांगल्याच्या विजयाचे प्रतीक आहे आणि आपल्या जीवनात प्रकाश पसरवण्याचा संदेश देतो.

( टीपः धर्म, ज्योतिष, वास्तू, फेंगशुई इत्यादी विषयांवरील लेख/ बातम्या केवळ वाचकांच्या माहितीसाठी आहेत. यासंबंधी कोणताही प्रयोग करण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला आवश्यक आहे. आमचे उद्दिष्ट फक्त वाचकांना माहिती देणे आहे. Navrashtra या तथ्यांची पुष्टी करु शकत नाही)

Web Title: Devdiwali 2024 celebrating god after humans muhurta story importance

Get Latest  Marathi News ,  Maharashtra News and  Marathi News from Politics,  Election News ,  Sports News ,  Entertainment News,  Business News and   Religion News only on Navarashtra.com