फोटो सौजन्य- istock
ब्रह्मचारिणी म्हणजे तपश्चर्या करणारी माता. असे म्हटले जाते की, माता ब्रह्मचारिणी हे माता पार्वतीचे अविवाहित रूप आहे. त्यांची पूजा केल्याने घरात ऐश्वर्य, समृद्धी आणि समृद्धी येते. यासोबतच साधकाला तपश्चर्या करण्याची शक्तीही मिळते. जर तुम्ही नवरात्रीच्या दुसऱ्या दिवशी ब्रह्मचारिणी मातेची पूजा करत असाल तर व्रतकथेचे पठण करणे फार महत्वाचे आहे. ब्रह्मचारिणी मातेला प्रसन्न करण्यासाठी कोणती व्रतकथा वाचावी ते जाणून घेऊया.
ब्रह्मचारिणी कथा
पौराणिक कथेनुसार, तिच्या मागील जन्मात, माता ब्रह्मचारिणी देवी हिमालयाच्या राजाची कन्या म्हणून जन्मली होती. राजा हिमालय पर्वतांचा राजा होता. माता ब्रह्मचारिणीने नारदजींच्या उपदेशाचे पालन करून भगवान भोलेनाथांना पती म्हणून प्राप्त करण्यासाठी कठोर तपश्चर्या केली. तिच्या कठोर तपश्चर्येमुळे ती त्या काळी तपश्चरीणी म्हणजेच ब्रह्मचारिणी म्हणून ओळखली जात होती. असे मानले जाते की ब्रह्मचारिणी देवीने सुमारे 1 हजार वर्षे फक्त फळे आणि फुले खाण्यात घालवली आणि शंभर वर्षे जमिनीवर झोपली.
हेदेखील वाचा- अन्नपूर्णा देवीचे रुप असलेल्या मंदिरात ही गोष्ट अर्पण करण्याची आहे खास प्रथा
पुराणानुसार ब्रह्मचारिणी काही दिवस उपवास करून मोकळ्या आभाळाखाली ऊन-पावसाचे प्रचंड कष्ट सहन करते. असे म्हणतात की त्यांनी बिल्वची पाने तोडून खाऊन तीन हजार वर्षे महादेवाची पूजा केली. माता ब्रह्मचारिणीने अनेक हजार वर्षे निर्जल राहून आणि उपवास करून तपश्चर्या केली. त्यांची तपश्चर्या पाहून त्यांचे नाव अर्पण ठेवण्यात आले.
ब्रह्मचारिणी देवी अनेक हजार वर्षे कठोर तपश्चर्या करत राहिली, त्यामुळे तिचे शरीर पूर्णपणे क्षीण झाले. देव, ऋषी, ऋषी, ऋषी या सर्वांनी मातेची स्तुती केली आणि सांगितले की हे देवी, आजपर्यंत अशी कठोर तपश्चर्या कोणी केली नाही, हे फक्त तुझ्यामुळेच शक्य झाले आहे. तुमच्या सर्व मनोकामना पूर्ण होतील. तसेच तुम्हाला भगवान शिव तुमच्या पतीच्या रुपात प्राप्त होतील.
हेदेखील वाचा- महाभारतामध्ये युधिष्ठिराकडे कोणते चमत्कारी पात्र होते? जाणून घ्या
देव आणि ऋषी म्हणाले की, देवी आता तू तुझी तपश्चर्या सोडून घरी परत जा. तुझे वडील लवकरच तुला घ्यायला येणार आहेत. कथांनुसार, माता ब्रह्मचारिणीच्या कथेने जीवनातील सर्वात कठीण संघर्षांपासूनही लक्ष विचलित करू नये. तरच जीवनात सर्व सिद्धी मिळू शकतात.
माँ ब्रह्मचारिणीचे स्वरूप आणि महत्त्व
देवी ब्रह्मचारिणीने पांढरी वस्त्रे परिधान केली आहेत. त्यांच्या उजव्या हातात जपमाळ आणि डाव्या हातात कमंडल आहे. देवी ब्रह्मचारिणी भक्ताला नामजप आणि तपश्चर्याची शक्ती प्रदान करते. परिश्रम केल्यावरच यश मिळू शकते, असा संदेशही यातून भक्तांना मिळतो. ब्रह्मचारिणी मातेच्या कठीण तपश्चर्येमुळे तिला ‘तपश्चरिणी’ या नावाने ओळखले जाते. तपश्चर्येदरम्यान मातेने जमिनीवर पडलेली बेलची पाने खाऊन अनेक वर्षे भगवान भोलेनाथांची पूजा केली. पण काही काळानंतर तिने बेलपत्राची पाने खाणेही बंद केले, त्यामुळे तिला ‘अपर्णा’ हे नाव पडले. आयुष्यात कधीही हार न मानण्याचा संदेश आई देते.
ब्रह्मचारिणी पूजा मंत्र
देवी ब्रह्मचारिण्यै नमः॥
या देवी सर्वभूतेषु माँ ब्रह्मचारिणी रूपेण संस्थिता। नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः॥
दधाना कपाभ्यामक्षमालाकमण्डलू। देवी प्रसीदतु मयि ब्रह्मचारिण्यनुत्तमा।
नैवेद्य
साखर किंवा गूळ किंवा मिठाई ब्रह्मचारिणी मातेला अर्पण करू शकता. गूळ किंवा साखर अर्पण करून, माता ब्रह्मचारिणी आपल्या भक्तांना दीर्घायुष्याचा आशीर्वाद देतात. याशिवाय नवरात्रीच्या दुसऱ्या दिवशी माँ ब्रह्मचारिणीला वटवृक्षाची फुले अर्पण करा, याने माँ भक्तांची प्रत्येक इच्छा पूर्ण करते.
