IndiaKenya : केनियाचे मंत्रिमंडळ भारताच्या डिजिटल शक्तीने प्रभावित; मोठ्या भागीदारीचे संकेत, AI-आधार-UPI जगासाठी ‘रोडमॅप’ ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
Kenyan Cabinet Secretary praises Indian digital system : भारतीय डिजिटल क्रांतीने(Indian Digital Revolution) प्रभावित झालेल्या केनियाच्या कॅबिनेट (Kenyan Cabinet) सेक्रेटरी मर्सी वानजाऊ यांनी भारताच्या डिजिटल मॉडेलची भव्य प्रशंसा केली आहे. अलीकडील भारत भेटीदरम्यान त्यांनी आधार प्रणाली, UPI डिजिटल पेमेंट्स, ‘भाषिनी’ एआय उपक्रम आणि राष्ट्रीय स्तरावरील एकात्मिक नियोजन व्यवस्थेचा सखोल अभ्यास केला. जगातील सर्वात वेगाने विकसित होणाऱ्या तंत्रज्ञान-आधारित अर्थव्यवस्थांपैकी एक असलेल्या भारताने उभी केलेली डिजिटल इमारत केनियासाठी प्रेरणादायी असल्याचे त्यांनी स्पष्टपणे सांगितले. भारताने सामान्य नागरिकांना काही क्लिकमध्ये सेवा उपलब्ध करून देणारी व्यवस्था उभी केली, हे ‘डिजिटल इंडिया’चे खरे बळ आहे, असे वानजाऊ यांचे मत आहे.
त्यांच्या म्हणण्यानुसार, भारताची आधार डिजिटल ओळख प्रणाली ही जगातील सर्वात मोठी आणि विश्वासार्ह ओळख प्रणाली आहे. प्रत्येक नागरिकाला दिल्या जाणाऱ्या अद्वितीय क्रमांकामुळे बँक खाते उघडणे, सरकारी अनुदान मिळवणे, सिम नोंदणी, प्रवास सेवा आणि इतर अनेक प्रक्रियांमध्ये कागदपत्रांची गरज कमी झाली आहे. या प्रणालीमुळे सरकारी धोरणे थेट नागरिकांपर्यंत पोहोचतात, तसेच फसवणूक आणि चुकीच्या नोंदींवर प्रभावी नियंत्रण मिळते. केनियात अशा एकाच, विश्वसनीय डिजिटल आयडी प्रणालीचा अवलंब केल्यास नागरिक-सरकार संवाद अधिक सुलभ होईल, असे वानजाऊ यांनी निरीक्षण केले.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : BneiMenashe : नेतन्याहू सरकारचा ऐतिहासिक निर्णय; India-Israel मध्ये होणार मोठा करार, 5,800 ज्यूंसाठी खटपट
याशिवाय भारताचे एकात्मिक डिजिटल नियोजन मॉडेल हे देखील केनियासाठी अनुकरणीय ठरू शकते, असे त्यांनी नमूद केले. भारताचे राष्ट्रीय आणि राज्य सरकार एकाच डिजिटल नकाशा व डेटासेटच्या आधारे रस्ते, पाणीपुरवठा, शाळा, आरोग्य आणि इतर पायाभूत प्रकल्पांचा समन्वय साधतात. यामुळे प्रकल्पांची पुनरावृत्ती टाळता येते, निधीची बचत होते आणि पारदर्शकता वाढते. केनियातील राष्ट्रीय व काउंटी सरकारांमधील समन्वय वाढवण्यासाठी ही पद्धत उपयुक्त ठरू शकते, असा त्यांचा विश्वास आहे.
भारताचा एआय आधारित ‘भाषिनी’ उपक्रम तर केनियाच्या शिष्टमंडळाला अत्यंत प्रभावी वाटला. हा उपक्रम तंत्रज्ञानाच्या माध्यमातून डिजिटल सेवा स्थानिक भाषांमध्ये उपलब्ध करून देतो, ज्यामुळे ग्रामीण व निमशहरी नागरिक भाषेच्या अडथळ्यांशिवाय डिजिटल सेवांचा लाभ घेतात. केनियातील स्वाहिली व इतर स्थानिक भाषांसाठी अशा एआय मॉडेल्सचा वापर करणे हे डिजिटल समावेशनासाठी महत्त्वाचे पाऊल ठरेल, असे वानजाऊ यांनी अधोरेखित केले.
Over the past week, I had the privilege of leading the Kenyan delegation on a study mission to India. Our goal was to understand how India has built digital systems that help ordinary citizens access services easily, quickly and with less paperwork. Did you know India is now the… pic.twitter.com/lamOcMUqTL — Mercy Wanjau, EGH (@WanjauMercy) November 24, 2025
credit : social media
भारताच्या डिजिटल यशकथेतील आणखी एक महत्त्वाचा स्तंभ म्हणजे यूपीआय(UPI) त्वरित, शुल्कमुक्त आणि सुरक्षित पेमेंट प्रणाली. यूपीआयने भारतातील वित्तीय व्यवहारांची पद्धतच बदलून टाकली आहे. कोणतीही व्यक्ती कोणत्याही बँकेतून कोणत्याही बँकेत सेकंदांत पैसे पाठवू शकते. केनियासारख्या मोबाईल मनी-आधारित देशातही यूपीआयसारखी राष्ट्रीय डिजिटल ‘रेल’ उपलब्ध झाल्यास व्यावसायिक संधी, वित्तीय पारदर्शकता आणि वापरकर्त्याचा अनुभव मोठ्या प्रमाणावर सुधारू शकतो.
केनियाच्या शिष्टमंडळाने भारतातील रिअल-टाईम सरकारी खर्च निरीक्षण प्रणालीसुद्धा पाहिली. नियंत्रक जनरल ऑफ अकाउंट्सच्या या प्रणालीमुळे सरकार कसा निधी खर्च करते हे क्षणोक्षणी तपासता येते. यामुळे पारदर्शकता वाढते, अपव्यय कमी होतो आणि नागरिकांचा सरकारवरील विश्वास दृढ होतो. केनियामध्ये अशा तंत्रज्ञानाचा अवलंब केल्यास सार्वजनिक अर्थकारण अधिक जबाबदारपणे हाताळता येईल, अशी आशा त्यांनी व्यक्त केली.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : India China Update : ‘अरुणाचल आमचा होता, आहे आणि राहील…’; चीनच्या मनमानीवर भारताचा मात्र ठाम पवित्रा; जारी केला डिमार्च
भारतातील डिजिटल सिस्टीमचा अभ्यास केल्यानंतर मर्सी वानजाऊ यांनी केलेली ही सकारात्मक प्रशंसा केनिया आणि भारतातील तंत्रज्ञान सहकार्याचा नवा अध्याय उघडू शकते. डिजिटल शासन सामान्य नागरिकांच्या जीवनात कसा बदल घडवू शकते, याचे उत्कृष्ट उदाहरण भारताने जगापुढे ठेवले आहे.
Ans: आधार, UPI, भाषिनी AI आणि समाकलित डिजिटल नियोजन प्रणालींचे.
Ans: वेगवान सेवा, पारदर्शकता, फसवणूक नियंत्रण आणि डिजिटल समावेशन वाढू शकते.
Ans: होय, या प्रणाली केनियात लागू करण्याबाबत सकारात्मक संकेत दिले आहेत.
