ETF मध्ये मोठी गुंतवणूक, AUM ५ वर्षांत ५ पट वाढून ८.३८ लाख कोटींवर पोहोचला (फोटो सौजन्य - Pinterest)
गेल्या पाच वर्षांत भारतातील एक्सचेंज-ट्रेडेड फंड्स (ETFs) मध्ये प्रचंड वाढ झाली आहे. मार्च २०२५ पर्यंत, ETFs ची एकूण व्यवस्थापनाखालील मालमत्ता (AUM) मार्च २०२० मधील ₹१.५२ लाख कोटींवरून पाच पटीने वाढून ₹८.३८ लाख कोटींपर्यंत पोहोचण्याची अपेक्षा आहे, असे फंड हाऊस झेरोधा यांनी म्हटले आहे.
ETFs चा वाढता आधार गुंतवणूकदारांच्या बदलत्या पसंतींचे स्पष्ट संकेत आहे. भारतीय म्युच्युअल फंड उद्योगाच्या एकूण ₹६५.७४ लाख कोटींच्या AUM मध्ये ETFs आता १३% योगदान देतात, तर मार्च २०२० मध्ये हा वाटा सुमारे ७% होता.
झेरोधाच्या अहवालानुसार, गेल्या पाच वर्षांत भारतात ईटीएफची व्याप्ती झपाट्याने वाढली आहे. देशात उपलब्ध असलेल्या ईटीएफच्या एकूण संख्येत जवळजवळ तिप्पट वाढ होणे हे गुंतवणूक पर्यायांची विविधता प्रचंड वाढल्याचे संकेत देते. या विस्तारात २०२२ मध्ये नवीन चांदी-समर्थित कमोडिटी ईटीएफची ओळख देखील समाविष्ट आहे, ज्यामुळे गुंतवणूकदारांना आता अधिक पर्याय उपलब्ध होतील.
मार्च २०२० पर्यंत, ईटीएफमध्ये किरकोळ गुंतवणूकदारांची व्यवस्थापनाखालील मालमत्ता (एयूएम) सुमारे ₹५,३३५ कोटी होती. पुढील पाच वर्षांत, म्हणजे मार्च २०२५ पर्यंत ही रक्कम ₹१७,८०० कोटींपेक्षा जास्त होण्याचा अंदाज आहे. ईटीएफ योजनांमध्ये किरकोळ गुंतवणूकदार फोलिओच्या संख्येतही प्रचंड वाढ झाली आहे. हा आकडा मार्च २०२० मध्ये २३.२२ लाखांवरून मार्च २०२५ पर्यंत सुमारे २.६३ कोटींवर पोहोचला आहे – म्हणजेच किरकोळ गुंतवणूकदारांचा सहभाग दहापटीने वाढला आहे.
झेरोधा फंड हाऊसचे सीईओ विशाल जैन म्हणाले, “हे विश्लेषण भारतीय ईटीएफच्या एका नवीन युगाकडे निर्देश करते, जिथे किरकोळ गुंतवणूकदारांचा सहभाग वेगाने वाढत आहे आणि उत्पादनांची विविधता देखील वाढली आहे, जी ट्रेडिंग व्हॉल्यूममध्ये स्पष्टपणे दिसून येते.”
भारतात ईटीएफचे व्यापारी प्रमाण झपाट्याने वाढले आहे. आर्थिक वर्ष २०१९-२० मध्ये ते ५१,१०१ कोटी रुपयांवरून आर्थिक वर्ष २०२४-२५ मध्ये ३.८३ लाख कोटी रुपयांपर्यंत वाढले आहे – ही सात पटीने वाढ आहे. विशेष म्हणजे गेल्या एका वर्षातच व्यापारी प्रमाण दुप्पट झाले आहे.
फंड हाऊसने म्हटले आहे की गुंतवणूकदारांसाठी उच्च तरलता हा एक मोठा फायदा आहे कारण त्यामुळे सामान्यतः व्यवहार करणे सोपे आणि अधिक कार्यक्षम होते. तथापि, हे लक्षात ठेवणे महत्त्वाचे आहे की ईटीएफच्या वेगवेगळ्या मालमत्ता वर्गांमध्ये व्यवहाराचे प्रमाण वेगवेगळे असू शकते.
ईटीएफमधील एकूण गुंतवणुकीपैकी सुमारे ८०% गुंतवणूक इक्विटी ईटीएफमधून येते. अहवालात असे म्हटले आहे की गेल्या पाच वर्षांत (मार्च २०२० ते मार्च २०२५) ही सरासरी ८०% च्या आसपास राहिली आहे. याचा अर्थ बहुतेक गुंतवणूकदार इक्विटीमध्ये गुंतवणूक करण्यासाठी ईटीएफचा मार्ग पसंत करतात. यावरून असे दिसून येते की ईटीएफ शेअर बाजारात गुंतवणूक करण्यासाठी एक सोपा आणि प्रभावी पर्याय बनला आहे.
.png "Videos"){kind=small}
