चीनच्या 'या' निर्णयामुळे भारतीय कंपन्या अडचणीत, वाहन उत्पादन पूर्णपणे थांबू शकते? (फोटो सौजन्य - Pinterest)
भारतातील कार उत्पादक कंपन्यांना मोठा फटका बसू शकतो. रॉयटर्स या वृत्तसंस्थेच्या वृत्तात ही माहिती देण्यात आली आहे. खरं तर, कंपनीच्या अधिकाऱ्यांच्या आणि उद्योग गटांच्या कागदपत्रांनुसार, चीनने दुर्मिळ पृथ्वी चुंबकांच्या निर्यातीवर लादलेल्या निर्बंधांमुळे काही दिवसांत भारतातील वाहनांचे उत्पादन पूर्णपणे थांबू शकते. अशा परिस्थितीत, देशातील ऑटो कंपन्यांना असे वाटते की सरकारने निर्बंध कमी करण्यासाठी चीनवर दबाव आणावा.
जगातील तिसऱ्या क्रमांकाच्या सर्वात मोठ्या कार बाजारपेठेत वेगाने कमी होत चाललेला साठा आणि नवीन पुरवठा मिळविण्यासाठी कठीण प्रक्रिया यामुळे संकट आणखी वाढल्याचे भारतीय कंपन्यांचे म्हणणे आहे. गेल्या आठवड्यात वाणिज्य मंत्रालयाच्या अधिकाऱ्यांसोबत झालेल्या बैठकीत, सोसायटी ऑफ इंडियन ऑटोमोबाईल मॅन्युफॅक्चरर्स (SIAM) नावाच्या एका उद्योग गटाने सांगितले की, मे महिन्याच्या अखेरीस ऑटो पार्ट उत्पादकांचा साठा संपण्याची अपेक्षा आहे, असे रॉयटर्सने पाहिलेल्या एका अप्रकाशित दस्तऐवजात म्हटले आहे. अशा परिस्थितीत, जर लवकरच उपाय सापडला नाही, तर जूनच्या सुरुवातीपासून वाहनांचे उत्पादन पूर्णपणे थांबू शकते.
सियाम ४ एप्रिलपासून चीनच्या बंदरांवर ठेवलेल्या मॅग्नेटपर्यंत पोहोचण्यासाठी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या सरकारच्या हस्तक्षेपाची मागणी करत होती. “मे महिन्याच्या अखेरीस किंवा जूनच्या सुरुवातीला वाहन उद्योगाचे उत्पादन पूर्णपणे थांबण्याची अपेक्षा आहे,” असे सियामने कागदपत्रात म्हटले आहे. १९ मे रोजी मारुती सुझुकी, महिंद्रा अँड महिंद्रा आणि टाटा मोटर्सच्या अधिकाऱ्यांच्या उपस्थितीत झालेल्या बैठकीत हा दस्तऐवज सादर करण्यात आला.
चीनने फोक्सवॅगनसह काही चुंबक उत्पादकांकडून निर्यातीला मान्यता दिली आहे. चीन आणि नवी दिल्ली यांच्यातील ताणलेल्या संबंधांमुळे भारताला जलद मंजुरी मिळण्याची शक्यता कमी असण्याची भीती ऑटो उद्योगातील तीन अधिकाऱ्यांनी रॉयटर्सला दिली. भारतात मॅग्नेट निर्बंधांच्या परिणामांबद्दल विचारले असता, नवी दिल्लीतील चिनी दूतावासाने सांगितले की ते “कायदेशीर आणि नियामक आवश्यकतांनुसार अनुपालन व्यवसाय सक्रियपणे सुलभ आणि सुव्यवस्थित करत आहेत.”
इलेक्ट्रिक वाहनांच्या मोटर्समध्ये दुर्मिळ पृथ्वीचे चुंबक हे एक महत्त्वाचे घटक आहेत. हे वाहनांच्या अनेक महत्त्वाच्या भागांमध्ये वापरले जातात, जसे की इलेक्ट्रिक मोटर, पॉवर विंडो, स्पीकर आणि इतर अनेक ऑटो पार्ट्स. भारत बहुतेकदा हे मॅग्नेट चीनकडून खरेदी करतो. तथापि, चीनने दुर्मिळ पृथ्वी चुंबकांच्या निर्यातीवर निर्बंध लादल्यानंतर, कंपन्यांना आता शिपमेंटसाठी चीन सरकारची परवानगी घ्यावी लागेल.
चीनमधून मॅग्नेट आयात करण्यासाठी भारतीय कंपन्यांना ‘अंतिम वापर प्रमाणपत्र’ द्यावे लागेल. येथे हे नमूद करावे लागेल की हे चुंबक लष्करी उद्देशांसाठी नाहीत. त्यानंतर ही कागदपत्रे नवी दिल्लीतील चिनी दूतावासाकडून पडताळून पाहावी लागतील आणि कंपन्यांच्या चिनी पुरवठादारांना पाठवावी लागतील. यानंतर चीन परवाना जारी करतो. सियाम दस्तऐवजात म्हटले आहे की भारताने आयातदारांचे अर्ज “काही तासांच्या आत” मंजूर करावेत आणि चिनी दूतावास आणि वाणिज्य मंत्रालयावर “तातडीच्या आधारावर” त्यांना मंजूर करण्यासाठी दबाव आणावा.
सीमाशुल्कांच्या आकडेवारीनुसार, निर्बंधांनंतर चीनच्या कायमस्वरूपी चुंबकांची निर्यात एप्रिलमध्ये गेल्या वर्षीच्या तुलनेत ५१% कमी होऊन २,६२६ टन झाली. भारताच्या ऑटो क्षेत्राने ३१ मार्च रोजी संपलेल्या आर्थिक वर्षात ४६० टन दुर्मिळ पृथ्वी चुंबकांची आयात केली, त्यापैकी बहुतेक चीनमधून झाली आणि या वर्षी ३० दशलक्ष डॉलर्स किमतीचे ७०० टन आयात करण्याची अपेक्षा आहे.
.png "Videos"){kind=small}
