Pic credit : social media
डेहराडून : गणेश चतुर्थी हा सण हिंदू धर्मात गणेशाच्या जयंतीनिमित्त साजरा केला जातो. भाद्रपद महिन्यातील शुक्ल पक्षातील चतुर्थी तिथीला गणेशाचा जन्म झाला असे मानले जाते. यावर्षी 2024 मध्ये गणेश चतुर्थी शनिवार 7 सप्टेंबर रोजी आहे. श्रीगणेशाच्या जन्माबाबत अनेक प्रकारच्या पौराणिक आणि धार्मिक कथा प्रचलित आहेत. यापैकी एक म्हणजे पार्वतीच्या पोटातून गणेशाचा जन्म झाला. उत्तरकाशीचे दोडीताल हे गणेशाचे जन्मस्थान मानले जाते. डोडीतालमध्ये एक सरोवर आहे, ज्याच्याशी एक मोठे रहस्य जोडलेले आहे. या तलावाजवळ असलेले मंदिर हे गणेशाचे जन्मस्थान मानले जाते. येथे माता अन्नपूर्णेचे मंदिर आहे. ज्यांचे दरवाजे उन्हाळ्यासाठी उघडले आहेत. हिवाळ्यात हे बंद राहतात.
डोडीतालमध्ये गणेशासोबत माता पार्वतीही विराजमान
पौराणिक मान्यतेनुसार, उत्तरकाशीच्या डोडीतालमध्ये माता पार्वतीने स्नान करण्यापूर्वी दरवाजाचे रक्षण करण्यासाठी आपल्या मळापासून गणेशाची निर्मिती केली होती. भगवान गणेशासोबत त्यांची आई पार्वतीही डोडीतालमध्ये आहे. येथे पार्वतीची अन्नपूर्णेच्या रूपात पूजा केली जाते. येथे माता अन्नपूर्णेचे मंदिर आहे.
डोडीताल येथील स्थानिक लोकांच्या बोलीभाषेत गणपतीला दोडी राजा म्हणतात, जो केदारखंडमधील गणेशजींच्या दुंडीसर नावाचा अपभ्रंश आहे. येथे आई अन्नपूर्णेचे प्राचीन मंदिर आहे, जिथे माता पार्वतीच्या रूपातील आई अन्नपूर्णेची गणेशासोबत पूजा केली जाते, तर त्याच्या बाहेर एक शिवमंदिर आहे. हे भगवान गणेशाच्या प्रसिद्ध मंदिरांपैकी एक आहे आणि हे एकमेव मंदिर आहे जिथे माता अन्नपूर्णा सोबत गणेशाची पूजा केली जाते.
Pic credit : social media
तलावाचे खोल रहस्य
समुद्रसपाटीपासून 3,310 मीटर उंचीवर असलेल्या सुंदर पर्वतांनी वेढलेले डोडीताल तलावाची खोली एक रहस्य आहे. डोडीताल हे एक ते दीड किलोमीटरवर पसरलेले तलाव आहे. या तलावात आजही श्रीगणेश आपल्या आईसोबत उपस्थित असल्याची भाविकांची श्रद्धा आहे. आजही या तलावाची खोली गूढच आहे. डोडीताल हे पर्यटकांसाठी एक उत्तम ट्रेकिंग स्पॉट आहे. जे मुख्यालयापासून अगुडा गावापर्यंत रस्त्याने 18 किमी अंतरावर आहे. यानंतर अगुडा येथून बेवरा, छोटी आणि बडी उदकोटी, मांझी मार्गे ट्रेक करून डोडीतालला पोहोचता येते. एप्रिल ते ऑक्टोबर या कालावधीत या ट्रॅकवर चित्तथरारक दृश्ये पाहता येतात.
याशिवाय दोडीताल येथे एक तलाव आहे, जो गूढ आहे. कारण आजपर्यंत या तलावाच्या खोलीचा अंदाज लावता आला नाही. वेळोवेळी अनेक शास्त्रज्ञ आणि वनविभागाच्या अधिकाऱ्यांनी त्याचे मोजमाप करण्याचा प्रयत्न केला, पण अपयश आले.