यंदाच्या आयपीएलमधून BCCIला तब्बल १६ हजार कोटींची कमाई; टी शर्ट ते टोप्याही मिळवतायत पैसा

२००८ मध्ये खेळवण्यात आलेल्या पहिल्या सीझनपासून सातत्याने आयपीएलची लोकप्रियता आणि कमाई सातत्याने वाढतच चालली आहे. २००८ सली ८ टीममधून सुरु झालेल्या या मॅचेस आता १० टीम्सपर्यंत पोहचल्या आहेत.

मुंबई: आजपासून आयपीएल-२०२२ च्या सीझनची सुरुवात होणार असून, यात फोर, सिक्स यांचा पाऊस प्रेक्षकांना अनुभवता येणार आहे. मात्र त्याचबरोबरच आयपीएलचे क्रिकेटर्स, टीमचे मालक आणि खुद्द बीसीसीआय यांच्यावर या सीझनमधून पैशांचा पाऊस पडणार आहे. २००८ मध्ये खेळवण्यात आलेल्या पहिल्या सीझनपासून सातत्याने आयपीएलची लोकप्रियता आणि कमाई सातत्याने वाढतच चालली आहे. २००८ सली ८ टीममधून सुरु झालेल्या या मॅचेस आता १० टीम्सपर्यंत पोहचल्या आहेत.

आयपीएल एक धंदा

आयपीएल हा पूर्ण व्यवसाय आहे. यात प्रत्येक भागात बीसीसीआय आणि टीम मालकांना प्रचंड कमाई होते. आयपीलच्या कमाईवर नजर टाकूयात.

ही कमी तीन टप्प्यात विभागता येऊ शकेल.

• सेंट्रल रेव्हेन्यू- हा आयपीएलमध्ये मिळणाऱ्या एकूण कमाईचा ६० ते ७० टक्के वाटा आहे. मीडिया आणि ब्रॉडकास्ट राइट्स आणि टायटल स्पॉन्सरशीपच्याद्वारे ही कमाई होते.

आयपीएलच्या ब्रॉडकास्टिंग राईट्समधून बीसीसीआयला मोठी कमाई होते. केवळ एकाच चॅनेलला या मॅचेस दाखवण्याची परावनगी मिळते. ही परवानगी मिळवण्यासाठी बोली लावावी लागते. २०१८ ते २०२२ या पाच वर्षांसाठी हे राईट्स १६३४७ कोटींना खरेदी करण्यात आले आहेत. तर २०२३-२०२८ या काळासाठी हे राईट्स ३० हजार कोटींना विकण्यात येतील अशी शक्यता आहे.

टायटल स्पॉन्सरशीपमधअये टीमला कमाईची संधी आहे. आयपीएलच्या आधी ज्या कंपनीचे नाव लागते, त्याला टायटल स्पॉन्सरशीप म्हणतात. कंपन्यांना याचा प्रचारासाठी खूप फायदा होत सल्याने यावरही मोठी बोली लावण्यात येते. वीवोने २०१८ ते २०२२ या काळासाठी हे राईट्स २१९९ कोटींना विकत घेतले होते, मात्र भारत-चीन वादात २०२० मध्ये ड्रीम ११ हा टायटल स्पॉन्सर झाला, त्यासाठी त्याने २२२ कोटी दिले. यंदाच्या टाटा आय़पीएलसाठी ६०० कोटी रुपये देण्यात आले आहेत.

 

• जाहिराती आणि प्रमोशनल रेव्हेन्यू

यातूनही टीम्सना मोठी कमाई होत असते. एकूण आयपीएलच्या कमाईत हा वाटा २० ते ३० टक्के आहे. यात कमाईसाठी टीम काही कंपन्यांशी करार करतात. खेळाडू आणि अंपायर्सची जर्सी, हेल्मेट, विकेट, मैदान, बाऊंड्री यावर नाव देण्यासाठी कंपन्या पैसे मोजतात. प्लेअर्स घातल असलेले टी शर्ट, कॅप्स, ग्लोब्स यातूनही कमाई होते.

 

• स्थानिक रेव्ह्यून- हा एकूण कमाईच्या १० टक्के वाटा आहे. मैदानात विकण्यात आलेल्या तिकिटातून हा फायदा होतो. एका मॅचच्या तिकिट विक्रीतून ४ ते ५ कोटींची कमाई होते. त्यातील ८० टक्के वाटा हा टीमला मिळतो.

आयपीएलच्या प्रत्येक टीमचा विचार केला तर दरवर्षी साधारण ३०० कोटींची कमाई होते. यातील बराच पैसा खर्चही करावा लागतो.