ई-श्रम पोर्टलवर महिलांचे वर्चस्व, एप्रिल २०२५ मध्ये नोंदणीकृत कामगारांपैकी ६०.६० टक्के महिला (फोटो सौजन्य - Google)
E-Shram Portal Marathi News: भारतातील असंघटित क्षेत्रातील कामगारांना सामाजिक सुरक्षा आणि कल्याणकारी योजनांमध्ये प्रवेश मिळावा या उद्देशाने ई-श्रम पोर्टल चालवले जात आहे. अलीकडेच, एप्रिल २०२५ साठी ई-श्रम पोर्टलवर नोंदणीकृत कामगारांचे आकडे समोर आले आहेत. या आकडेवारीत महिलांचे वर्चस्व दिसून येते. या पोर्टलवर नोंदणी करणाऱ्या कर्मचाऱ्यांची संख्या झपाट्याने वाढत आहे. एप्रिल २०२५ मध्ये नोंदणीकृत एकूण कर्मचाऱ्यांपैकी ६०.६०% महिला आहेत, तर फक्त ३९.३९% पुरुष आहेत.
भारताच्या कामगार आणि रोजगार मंत्रालयाने जाहीर केलेल्या आकडेवारीनुसार, एप्रिल २०२५ मध्ये ई-श्रमवर नोंदणीकृत कामगारांपैकी ३९.३९ टक्के पुरुष होते तर ६०.६० टक्के महिला होत्या. यावरून असे दिसून येते की या व्यासपीठाची पोहोच सर्व लिंगांमध्ये व्यापक आहे, ज्यामुळे कामगारांना महत्त्वपूर्ण सामाजिक संरक्षण मिळण्यास मदत होते.
मार्च २०२५ मध्ये प्रसिद्ध झालेल्या आकडेवारीनुसार, असंघटित क्षेत्रात काम करणाऱ्या कर्मचाऱ्यांच्या राष्ट्रीय डेटाबेस पोर्टल ई-श्रमवर एकूण ३०.६८ कोटी नोंदणी झाल्या होत्या, त्यापैकी ५३.६८ टक्के महिला होत्या. आता एप्रिल महिन्यात नोंदणीकृत कर्मचाऱ्यांच्या एकूण संख्येत महिलांची संख्या जास्त आहे.
भारत सरकारने २६ ऑगस्ट २०२१ रोजी ई-श्रम पोर्टल सुरू केले. हे एक डिजिटल प्लॅटफॉर्म आहे जे स्थलांतरित कामगार, रस्त्यावरील विक्रेते, घरगुती कामगार, शेती कामगार आणि कामगार यासारख्या असंघटित क्षेत्रातील कामगारांचा डेटाबेस तयार करते. हा डेटाबेस कर्मचाऱ्यांच्या आधार कार्डशी जोडलेला आहे. ज्यामुळे त्यांना प्रधानमंत्री सुरक्षा विमा योजना, प्रधानमंत्री जीवन ज्योती विमा योजना आणि आयुष्मान भारत योजनेसारख्या इतर योजनांचे लाभ सहज मिळतात.
तंत्रज्ञानाचा वापर करून, ई-श्रम पोर्टल कामगारांना सामाजिक सुरक्षा, नोकरीच्या संधी आणि आर्थिक समावेशन मिळण्याची खात्री देते, ज्यामुळे अधिक न्याय्य आणि लवचिक कामगार परिसंस्था निर्माण होते. ई-श्रम पोर्टलवर नोंदणी मोफत आहे. आर्थिक वर्ष २०१९-२० ते आर्थिक वर्ष २०२४-२५ या कालावधीसाठी NDUW साठी एकूण ७०४.०१ कोटी रुपये वाटप करण्यात आले. हे पोर्टल २२ भारतीय भाषांमध्ये माहिती प्रदान करते. हे पोर्टल केवळ नोंदणीच देत नाही तर रोजगाराच्या संधी, कौशल्य विकास आणि १३ हून अधिक सरकारी योजनांमध्ये प्रवेश देखील प्रदान करते.
कोणताही असंघटित क्षेत्रातील कामगार कॉमन सर्व्हिस सेंटरद्वारे किंवा ई-श्रम पोर्टलवर ऑनलाइन नोंदणी करू शकतो.
१६ ते ५९ वर्षे वयाच्या कोणत्याही असंघटित क्षेत्रातील कामगाराची नोंदणी करण्याची पात्रता. तो EPFO किंवा ESIC चा सदस्य नसावा.