भारताला अधिक शक्तीशाली बनवेल वायुसेनेचे तेजस Mk1A; जाणून घ्या भारतीय हवाई दलाला किती फायदा?

हवाई दलाला या वर्षी फेब्रुवारीमध्ये तेजस मार्क 1A ची पहिली डिलिव्हरी मिळणार होती. परंतु पुरवठा साखळीतील समस्यांमुळे 9 महिन्यांच्या विलंबानंतर, HAL ऑक्टोबर 2024 मध्ये या श्रेणीतील पहिले लढाऊ विमान भारतीय हवाई दलाकडे सुपूर्द केले जातील.

नवी दिल्ली : पहिले तेजस मार्क 1A हे लढाऊ विमान यावर्षी ऑक्टोबरमध्ये भारतीय हवाई दलाला सुपूर्द केले जाणार आहे. भारताच्या या स्वदेशी मल्टीरोल लाइट ॲडव्हान्स एअरक्राफ्टची अपग्रेडेड आवृत्ती हिंदुस्तान एरोनॉटिक्स लिमिटेडच्या बेंगळुरू सुविधेत तयार करण्यात आली आहे. IAF 2016 पासून तेजसचे बेस मॉडेल म्हणजेच मार्क 1 वापरत आहे. मिग-21 विमानांना पर्याय म्हणून तेजस मार्क वनचा वापर केला जात असताना, मिग-29 आणि मिराज 2000 विमानांच्या जागी तेजस मार्क वन एचा वापर केला जाणार आहे.

फेब्रुवारी 2021 मध्ये, भारतीय हवाई दलाने HAL ला 48000 कोटी रुपये खर्चून 83 तेजस मार्क 1A खरेदी करण्याचा आदेश दिला होता.  एका वृत्तवाहिनीच्या वृत्तानुसार, पहिले लढाऊ विमान फेब्रुवारी 2024 मध्ये हवाई दलाकडे सुपूर्द केले जाणार होते, परंतु पुरवठा साखळीतील समस्यांमुळे वितरणात थोडा विलंब झाला.

तेजस MK1 Vs तेजस Mk1A

दोन्ही लढाऊ विमाने प्रगत लाइट कॉम्बॅट एअरक्राफ्ट प्रोग्राम (LCA) अंतर्गत हिंदुस्तान एरोनॉटिक्स लिमिटेड (HAL) ची शाखा ‘एअरक्राफ्ट रिसर्च अँड डिझाईन सेंटर’ आणि एरोनॉटिकल डेव्हलपमेंट एजन्सीने विकसित केली आहेत. हे HAL द्वारे उत्पादित केले जात आहे. दोन्ही मल्टीरोल लढाऊ विमाने आहेत. म्हणजेच, ते हवेतून जमिनीवर हल्ले करण्यासाठी (ज्यामध्ये बॉम्बफेक आणि क्षेपणास्त्र हल्ले दोन्ही समाविष्ट आहेत) तसेच शत्रूच्या विमानांशी हवाई-टू-एअर लढाई (कुत्र्यांची लढाई) साठी वापरली जाऊ शकते.

फरक

तेजस मार्क 1 आणि मार्क 1A, दोन्हींची लांबी 13.2 मीटर, रुंदी 8.2 मीटर आणि उंची 4.4 मीटर आहे. म्हणजे दोघेही बाहेरून सारखेच दिसतात. पण खरा फरक दोघांच्या क्षमतांमध्ये आहे. तेजस मार्क 1 ची लढाऊ श्रेणी (ते आक्रमण करू शकते ते अंतर) 500 किलोमीटर आहे, तर तेजस मार्क 1A ची लढाऊ श्रेणी 739 किलोमीटर आहे. तेजस मार्कची पेलोड क्षमता (त्याच्या सहाय्याने उडू शकणाऱ्या शस्त्राचे वजन) 3500 किलो आहे. तर तेजस मार्क 1A ची पेलोड क्षमता 4000 किलो आहे. दोन्ही आवृत्त्यांचा कमाल वेग 1.8 Mach (2222.64 किमी प्रति तास) आहे. तेजस मार्क 1 मध्ये 8 हार्डपॉईंट आहेत (जेथे बाह्य बॉम्ब, क्षेपणास्त्रे आणि इंधन टाक्या स्थापित आहेत). तर तेजस मार्क 1A मध्ये 9 हार्डपॉइंट आहेत.

हे देखील वाचा : मोबाईलमधून हे 2 ॲप लगेच डिलीट करा; हॅकर्सनी केला मोठा घोटाळा, काय आहे नेमकं प्रकरण?

वापरलेली शस्त्रे

तेजस मार्क 1 हे 23 मिमी ट्विन-बॅरल GSH-23 तोफांनी सुसज्ज आहे. जर आपण लांब पल्ल्याच्या क्षेपणास्त्रांबद्दल बोललो तर, मार्क 1, व्हिम्पेल आर-73, डर्बी बीव्हीआर-एएएमने सुसज्ज आहेत. याशिवाय ते हवेतून पृष्ठभागावर आणि ब्रह्मोस-एनजी आणि ब्रह्मोस-एनजी अँटी-शिप यांसारख्या टँकविरोधी क्षेपणास्त्रांनी सुसज्ज आहे. यासोबतच मार्क 1 मध्ये लेझर गाईडेड बॉम्ब, ग्लायड बॉम्ब आणि क्लस्टर वेपनही बसवण्यात आले आहेत.

हे देखील वाचा : भारतात 2 ऑक्टोबरला दिसणार का ‘रिंग ऑफ फायर’? जाणून घ्या या सूर्यग्रहणाची वेळ

या सर्व शस्त्रांसोबतच, तेजस मार्क 1A हे स्वदेशी हवेतून हवेत मारा करणारे क्षेपणास्त्र अस्त्राने दृष्य श्रेणीच्या पलीकडे हवाई लढाईसाठी आणि पायथन 5 आणि  जवळच्या लढाईसाठी ASRAAM क्षेपणास्त्रांनी सुसज्ज आहे. तेजस मार्क 1A उत्तम दर्जाचे स्व-संरक्षण जॅमरने सुसज्ज आहे जे शत्रूच्या रडार सिग्नलला चांगल्या प्रकारे चकमा देण्यास सक्षम आहेत. तर त्याचे प्रगत इलेक्ट्रॉनिक काउंटर उपाय शत्रूच्या क्षेपणास्त्रांना चुकविण्यास सक्षम आहेत.