लहान मुलांमधील रक्त कर्करोगाचे लवकर निदान कसे होईल, संकेत कसे ओळखावे

Blood Cancer In Child: सध्या कर्करोगाचा धोका अधिक वाढताना दिसून येत आहे. कॅन्सरबाबत जागरूकता अधिकाधिक करण्यात येत आहे. लहान मुलांमधील रक्ताचा कर्करोग लवकर ओळखावा याचे काही संकेत आहेत आणि त्याबाबत प्रत्येक पालकाने समजून घ्यायला हवे. जाणून घेऊया तज्ज्ञांकडून अधिक माहिती

बाल्यावस्थेतील रक्त कर्करोग, जसे की ल्युकेमिया आणि लिम्फोमा, यांचे लवकर निदान झाल्यास उपचारांचे परिणाम आणि जिवंत राहण्याची शक्यता मोठ्या प्रमाणात सुधारू शकते. सप्टेंबर महिन्यात जागतिक बाल कर्करोग जनजागृती महिना म्हणून साजरा केला जातो. यानिमित्ताने आपण पालक आणि पालकत्व करणाऱ्यांसाठी महत्त्वपूर्ण ठरणारे इशारे समजून घेऊ, कारण कर्करोगाच्या लवकर दिसणाऱ्या लक्षणांना सामान्य बालरोगांप्रमाणे दुर्लक्षित केले जाते. 

योग्य वेळी हस्तक्षेप केल्यास मुलाच्या बरे होण्याच्या प्रवासात महत्त्वपूर्ण बदल घडवून आणता येतो. डॉ. कुणाल सेहगल, व्यवस्थापकीय संचालक आणि मुख्य पॅथॉलॉजिस्ट, न्यूबर्ग सेहगल पॅथ लॅब यांनी याबाबत अधिक विस्तारित माहिती दिली आहे. (फोटो सौजन्य – iStock) 

सामान्य सूचनात्मक लक्षणे

बाल्यावस्थेतील रक्त कर्करोगाची लक्षणे कर्करोगाच्या प्रकारावर आणि त्याच्या प्रगतीवर अवलंबून असतात. मात्र, ल्युकेमिया आणि लिम्फोमा यांसारख्या विविध प्रकारच्या रक्त कर्करोगांमध्ये काही सामान्य लक्षणे आढळू शकतात.

अकारण थकवा: रक्त कर्करोग असलेल्या मुलाला लाल रक्तपेशींच्या कमतरतेमुळे सामान्यपणे जास्त थकवा किंवा अशक्तपणा जाणवू शकतो. लाल रक्तपेशी शरीरभर ऑक्सिजन वाहून नेण्याचे काम करतात, त्यामुळे थकवा हा विश्रांतीने सुधारणारा नसतो आणि मुलाच्या दैनंदिन हालचालींवर परिणाम करू शकतो.

वारंवार होणारे संसर्ग: ल्युकेमिया हा संसर्गाशी लढण्यास महत्त्वपूर्ण असणाऱ्या पांढऱ्या रक्तपेशींवर परिणाम करतो. यामुळे मुलांना वारंवार किंवा दीर्घकाळ चालणारे संसर्ग होऊ शकतात, ज्यामध्ये ताप, खोकला किंवा सामान्य उपचारांनी न जाणारे सर्दी यांचा समावेश होतो.

अकारण सूज किंवा रक्तस्राव: रक्त कर्करोगामुळे प्लेटलेट्सच्या निर्मितीवर परिणाम होतो, ज्यामुळे सहज येणारी सूज किंवा दीर्घकाळ चालणारे रक्तस्राव होऊ शकतात. पालक मुलाच्या शरीरावर अनियमित सूज किंवा लाल-नीळसर ठिपके (पेटिकिया) पाहू शकतात.

हेदेखील वाचा – बाल्यावस्थेतील Blood Cancer च्या अनुवांशिकतेची भूमिका; पालकांनी काय जाणून घ्यावे

फिकट त्वचा: लाल रक्तपेशींच्या कमतरतेमुळे होणाऱ्या अ‍ॅनिमियामुळे ल्युकेमिया असलेल्या मुलांची त्वचा, विशेषत: चेहरा, ओठ किंवा नखे फिकट दिसतात.

लसिका ग्रंथींची सूज: लिम्फोमा किंवा ल्युकेमियामुळे लसिका ग्रंथींमध्ये, विशेषत: मानेत, बगलांमध्ये किंवा काखेत वेदनारहित सूज येऊ शकते. ही सूज कोणत्याही संसर्गाशिवायही दिसू शकते.

हाडे आणि सांध्यांमध्ये वेदना: मुलांना हाडे किंवा सांध्यांमध्ये वेदना जाणवू शकतात, जेव्हा कर्करोग पेशी हाडांच्या मज्जेमध्ये (बोन मॅरो) जमा होतात.

भूक न लागणे आणि वजन कमी होणे: अचानक भूक न लागणे किंवा अकारण वजन कमी होणे हे देखील रक्त कर्करोगाचे सूचक लक्षण असू शकते

वैद्यकीय मदत कधी घ्यावी

जर तुमच्या मुलामध्ये ही लक्षणे सातत्याने दिसत असतील किंवा एकाच वेळी अनेक लक्षणे आढळत असतील, तर त्वरीत वैद्यकीय मदत घेणे आवश्यक आहे. जरी ही लक्षणे सामान्य आजारांशी संबंधित असू शकली, तरी डॉक्टर रक्त तपासण्या, इमेजिंग स्कॅन किंवा बायोप्सीद्वारे तपासणी करून कर्करोगाचे निदान करू शकतात किंवा त्यास नाकारू शकतात.

बाल्यावस्थेतील रक्त कर्करोगाची सूचनात्मक लक्षणे लवकर ओळखणे, वेळेवर निदान आणि उपचार सुनिश्चित करण्यासाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे. लवकर निदान केल्यास केवळ यशस्वी उपचारांची शक्यता वाढतेच, पण विविध उपचार पर्याय उपलब्ध होतात. पालक म्हणून तुमच्या अंतःप्रेरणेला विश्वास द्या आणि तुमच्या मुलाच्या आरोग्यासंबंधी काही अडचण जाणवली तर त्वरीत वैद्यकीय सल्ला घ्या.

हेदेखील वाचा – ब्लड कॅन्सर झाल्यानंतर शरीरात दिसून येतात ‘ही’ गंभीर लक्षणे,वेळीच व्हा सावध