तुमच्या नखांवर पांढरे डाग (White Spot On Nails) किंवा उभ्या रेषा देखील आहेत का ज्याला कॅल्शियमच्या कमतरतेचे (Calcium Deficiency) लक्षण मानले जाते. कधी कधी नखांवर या रेषा पाहून लोक अस्वस्थ होतात. या ओळींना कॅल्शियमच्या कमतरतेचे कारण सांगणारी ‘तथ्य’ प्रत्यक्षात एक मिथक आहे. कारण तुमच्या नखांवर पांढरे डाग कॅल्शियमच्या कमतरतेमुळे नसून झिंकच्या कमतरतेमुळे आहेत.
झिंक हे एक सूक्ष्म खनिज आहे जे शरीराला खूप आवश्यक आहे. हृदय, हाडे, फुफ्फुस आणि शेकडो एन्झाईम्सच्या सुरळीत कार्यासाठी हे विशेषतः आवश्यक आहे. आपण नियमितपणे झिंकयुक्त अन्नाचे सेवन करणे महत्त्वाचे आहे. झिंक हे लोहानंतर शरीरातील दुसरे सर्वात मुबलक खनिज आहे आणि प्रथिने उत्पादन, पेशींची वाढ आणि विभाजन, डीएनए संश्लेषण, रोगप्रतिकारक प्रणालीचे व्यवस्थापन आणि एन्झाइम प्रतिक्रिया यासारख्या शरीराच्या विविध कार्यांसाठी आवश्यक आहे. “झिंक हे चमत्कारिक खनिज म्हणूनही ओळखले जाते. हे दीर्घकालीन आरोग्य समस्या बरे करण्यासाठी जादूसारखे कार्य करते आणि रात्रभरात अनेक समस्या सुधारू शकते.
अन्नातून झिंक घेण्याच्या काही स्त्रोतांविषयी माहिती देताना पूजा माखिजा म्हणाल्या की, खेकडे, कोळंबी, ऑयस्टर, मांस आणि पोल्ट्री सारखे सीफूड हे जस्तचे चांगले स्रोत आहेत. तसेच शाकाहारी आहारात मशरूम, पालक, ब्रोकोली, लसूण आणि काळे यासारख्या भाज्या, चणे आणि सोयाबीन, शेंगदाणे आणि बीन्स, चिया आणि भोपळा, संपूर्ण धान्य जसे की तपकिरी तांदूळ, ओट्स आणि क्विनोआ, दुग्धजन्य पदार्थ यांचा समावेश असावा. , चॉकलेट, कॉर्नफ्लेक्स, व्हीटफ्लेक्स, मुस्ली यांसारख्या गोष्टींमध्ये गडद झिंक आढळते.
झिंकची कमतरता ओळखणे अवघड आहे कारण जस्त आपल्या पेशींमध्ये फारच कमी प्रमाणात असते आणि त्यामुळे ते शोधण्यासाठी रक्त चाचण्या देखील पूर्णपणे विश्वासार्ह नाहीत. जरी शरीरात झिंकच्या कमतरतेची काही लक्षणे दिसून येतात, ज्याद्वारे आपण त्याची कमतरता ओळखू शकता. झोप न लागणे, रोगप्रतिकारक शक्ती कमकुवत होणे, लैंगिक संबंध ठेवण्याची अनिच्छा, सहज वजन वाढणे, दात किडणे आणि हिरड्यांमधून रक्त येणे, हातावर व चेहऱ्यावर सुरकुत्या येणे आणि जखमा बऱ्या होण्यास उशीर होणे ही झिंकच्या कमतरतेची काही लक्षणे आहेत.
त्याच्या कमतरतेवर मात करण्यासाठी, झिंक सप्लिमेंट्सचा आहारात समावेश केला जाऊ शकतो. झिंक ग्लुकोनेट, झिंक सल्फेट, झिंक सायट्रेट इत्यादी अनेक प्रकारची झिंक सप्लिमेंट्स बाजारात उपलब्ध आहेत पण ती डॉक्टरांचा सल्ला घेतल्यानंतरच घ्यावीत. तथापि, अशा काही गोष्टी आहेत ज्या आपण लक्षात ठेवल्या पाहिजेत. सामान्यतः प्रत्येकजण जस्त औषध खाऊ शकतो, परंतु मळमळ, उलट्या, जुलाब आणि पोटदुखी यांसारखे दुष्परिणाम त्यांच्या सेवनादरम्यान देखील होऊ शकतात.
प्रौढांमध्ये दररोज 40 मिग्रॅ पेक्षा जास्त झिंक सेवन केल्यास ताप, खोकला, डोकेदुखी आणि थकवा यासारखी फ्लूसारखी लक्षणे दिसू शकतात. साइड इफेक्ट्सचा धोका कमी करण्यासाठी, ते फक्त लिहून दिल्याप्रमाणे घ्या. डॉक्टरांनी लिहून दिल्याशिवाय, डोस दररोज 40 मिलीग्रामपेक्षा जास्त नसावा.