3 वर्ष लता मंगेशकर आणि मोहम्मद रफीचे भांडण, कोणी मागितली पहिल्यांदा माफी!

मोहम्मद रफी आणि लता मंगेशकर यांच्यात काही कारणावरून भांडण झाले होते का? दोघांमध्ये नाराजगी का निर्माण झाली होती? आणि मग आधी माफी कोणी मागितली? हे सगळे प्रश्न तुमच्यादेखील मनात आले असतील तर दोघांमधील नेमकं भांडणाचं कारण काय जाणून घेऊयात.

भारतीय संगीतातील नामवंत व्यक्तींमध्ये दोन नावे नेहमीच घेतली जातील, ती नावे म्हणजे मोहम्मद रफी आणि लता मंगेशकर. या दोघांनीही आपल्या आवाजाच्या जादूने लोकांवर अमिट छाप सोडली आहे. 31 जुलै 1980 या दिवशी मोहम्मद रफी यांनी या जगाचा निरोप घेतला. ‘लिखे जो खत तुझे’, ‘बागो में बहार है’, ‘दीवाना हुआ बादल’, ‘आने से उसके आये बहार’ यांसारख्या 5000 गाण्यांना आवाज देणाऱ्या मोहम्मद रफीच्या अशा अनेक कथा तुम्ही वाचल्या असतील. पण तुम्हाला माहीत आहे का की, भारताच्या स्वर कोकिळा म्हणजेच लता मंगेशकर या दोघांमध्ये 36 चा आकडा निर्माण झाला होता. दोघांमध्ये एवढी भांडण झाली की, त्यांनी 3 वर्षे एकत्र एकही गाणे गायले नाही.

60 चे दशक येईपर्यंत लतादीदींचा दर्जा खूप वाढला होता. प्रत्येक संगीतकाराला लतादीदींनी त्यांच्यासोबत गाण्याची इच्छा होती. हे खरेही होते की त्यांनी कोणत्याही संगीत दिग्दर्शकासोबत कोणत्याही चित्रपटात गायले, की तो चित्रपट हिट होत असे. तोपर्यंत संगीत कंपन्यांनी संगीतकारांना रॉयल्टी देण्यास सुरुवात केली होती. परदेशाच्या धर्तीवर संगीतकारांना दरवर्षी हजारो रुपयांची रॉयल्टी मिळत होती आणि गायकांना एक पैसाही मिळत नव्हता.

संगीतकारांना रॉयल्टी मिळते तर गायकांनाही रॉयल्टी मिळाली पाहिजे, अशी मोहीम लता मंगेशकर यांनी सुरू केली. संगीत कंपन्या आणि संगीतकारांनी याला खूप विरोध केला. लतादीदींसोबत किशोर कुमार, मुकेश साहब, मन्ना डे, तलत मेहमूद असे अनेक दिग्गज कलाकार होते. या संदर्भात लतादीदींनी मोहम्मद रफी साहब यांच्याशीही चर्चा केली. पण पैशाच्या बाबतीत रफी साहेब फकीर प्रकारचे होते. त्यांना फक्त कलेच्या सेवेची काळजी होती. एकदा का गायकाने गाणे गायले आणि निर्मात्याने त्याला मोबदला दिला की गाण्यावर त्याचा कोणताही हक्क शिल्लक राहत नाही, असा त्यांचा समज होता. या संदर्भात गायकांची मोठी बैठक झाली. जेव्हा वाद सुरू झाला तेव्हा अगदी साध्या स्वभावाचे असलेले रफी ​​साहेबही संतापले आणि म्हणाले की आजच्या नंतर मी लतादीदींसोबत गाण्यासाठी जाणार नाही.

लता दीदींनाही खूप राग आला आणि त्या म्हणाल्या, ‘तुम्ही काय गाणार नाही, आजपासून मीच तुमच्यासोबत एकही गाणं गाणार नाही’. यानंतर लतादीदींनी सर्व संगीतकारांना बोलावले आणि रफीसोबत कोणतेही डुएट गाण्यास स्पष्टपणे नकार दिला. जर त्याने रफीला गाणे म्हणायला लावले तर ती त्याच्यासोबत कधीच काम करणार नाही, असेही तिने सांगितले. या घटनेचा उल्लेख त्यांच्या ‘मोहम्मद रफी : माय अब्बा – अ मेमोयर’ या त्यांच्या चरित्रात असून, हे त्यांची सून यास्मिन खालिद रफी यांनी प्रसिद्ध केले आहे. दोघांमध्ये रॉयल्टीवरून असा वाद झाला की त्यांनी जवळपास ३ वर्षे एकत्र काम केले नाही.

हे देखील वाचा- ‘औरों में कहाँ दम था’ रिलीज होण्यास अवघे काही दिवस बाकी, चित्रपटाचे ॲडव्हान्स बुकिंग झाले सुरु!

लता मंगेशकर यांनी एका मुलाखतीत सांगितले होते की, संगीतकार जयकिशन यांच्या विनंतीवरून रफी साहेबांनी लतादीदींना पत्र लिहून माफी मागितली आणि त्यांना हे प्रकरण संपवण्यास सांगितले. त्यानंतर 1967 मध्ये संगीतकार एसडी बर्मन यांच्यासाठी एक मैफल आयोजित करण्यात आली होती. दादा बर्मन यांनी दोघांनाही एकत्र गाण्यासाठी स्टेजवर पाठवले. त्या दोघांनी त्या वर्षी प्रदर्शित झालेल्या दादा बर्मन यांच्या ज्वेल थीफ या सुपरहिट चित्रपटातील ‘दिल पुकारे आ रे आ रे’ हे सुपरहिट गाणे गाऊन प्रवेश केला आणि अशा प्रकारे लता आणि रफी यांच्यातील लढा रॉयल्टीच्या लढाईने संपला.