कजरी तीज कधी आहे? जाणून घ्या शुभ मुहूर्त, पूजा विधी, महत्त्व

हिंदू धर्मात कजरी तीजचा उपवास पूर्ण भक्ती आणि पवित्रतेने साजरा केला जातो. विवाहित महिलांसोबतच अविवाहित मुलीही हे व्रत करतात. यावेळी निर्जळ व्रत पाळले जाते. या दिवशी भगवान शिव आणि माता पार्वतीची पूजा केली जाते.

हिंदू धर्मामध्ये कजरी तीजला विशेष महत्त्व आहे. भगवान शिव आणि माता पार्वती यांना हे व्रत समर्पित असते. या दिवशी महिला आपल्या पतीच्या दीर्घायुष्यासाठी हे व्रत करतात. दरवर्षी कृष्ण पक्षातील तृतीयेला कजरी तीज व्रता पाळले जाते. कजरी तीजला बुढी तीज, काजली तीज, सतुडी तीज असेही म्हणतात. असे मानले जाते की, कजरी तीजच्या दिवशी भगवान शिव आणि देवी पार्वतीची यथायोग्य पूजा केल्याने सौभाग्य प्राप्त होते आणि वैवाहिक जीवन सुखी होते.

हेदेखील वाचा- श्रावणातील शनि प्रदोष व्रत कधी आहे? जाणून घ्या शुभ मुहूर्त, पूजा विधी

कजरी तीज व्रत तिथी आणि शुभ मुहूर्त

वैदिक पंचांगानुसार, यावेळी कृष्ण पक्षातील तृतीया तिथी २१ ऑगस्ट रोजी संध्याकाळी ५.१५ वाजल्यापासून सुरू होईल. त्याचवेळी, ही तारीख दुसऱ्या दिवशी म्हणजेच 22 ऑगस्ट रोजी दुपारी 1:46 वाजता संपेल. उदय तिथीनुसार 22 ऑगस्ट रोजी कजरी तीजचा उपवास केला जाणार आहे. या दिवशी पूजेचा शुभ मुहूर्त पहाटे 5.50 ते 7.30 वाजेपर्यंत असेल.

हेदेखील वाचा- लाडू गोपाळाची मूर्ती कोणत्या दिशेला ठेवावी? जाणून घ्या वास्तू नियम

कजरी तीज व्रताची पूजा पद्धत

कजरी तीजचे व्रत करण्यासाठी विवाहित महिलांनी सकाळी ब्रह्म मुहूर्तावर स्नान करून स्वच्छ वस्त्रे परिधान करावीत. त्यानंतर सूर्यदेवाला जल अर्पण करावे आणि मंत्रांचा जप करावा. त्यानंतर मंदिराची साफसफाई करून पोस्टावर लाल किंवा पिवळ्या रंगाचे कापड पसरावे. यानंतर भगवान शिव आणि माता पार्वतीची मूर्ती पदावर स्थापित करा. यानंतर शिवाला अभिषेक करावा. तसेच बेलपत्र आणि धतुरा अर्पण करा. देवी पार्वतीला सोळा शोभेच्या वस्तू अर्पण करा. दिवा लावा आणि आरती करा व कजरी तीजची कथा सांगा. रात्री चंद्रदेवाची पूजा करून त्याला जल अर्पण करावे.

कजरी तीज व्रताचे महत्त्व

धार्मिक मान्यतेनुसार, हे व्रत सर्वप्रथम माता पार्वतीने पाळले होते. भगवान शंकराच्या प्राप्तीसाठी त्यांनी हे व्रत केले. या व्रताचे पालन केल्याने कुटुंबात परस्पर प्रेम आणि सुख-समृद्धी येते. या व्रताचे पालन केल्याने अविवाहित मुलींना त्यांचा इच्छित जीवनसाथी मिळतो. या दिवशी भगवान शिव आणि माता पार्वतीची पूजा करण्याचे विशेष महत्त्व आहे. असे मानले जाते की, या व्रताचे पालन केल्याने वैवाहिक जीवनात शांती राहते आणि मुलांच्या जीवनातही सुख आणि प्रगती होते.

कजरी तीज कथा

पौराणिक कथेनुसार, एका गावात एक ब्राह्मण राहत होता जो अत्यंत गरीब होता. त्यांच्यासोबत त्यांची पत्नी ब्राह्मणीही राहत होती. याच दरम्यान भाद्रपद महिन्याची काजली तीज आली. ब्राह्मणींनी तीज मातेचे व्रत पाळले. तिने आपल्या पतीला म्हणजेच ब्राह्मणाला सांगितले की तिने तीज मातेचे व्रत पाळले आहे. त्याला हरभरा सातू लागतो. कुठून तरी मिळवा. ब्राह्मणाने ब्राह्मणाला विचारले की सतू कुठून आणणार. मी सतु कोठे मिळवू? यावर ब्राह्मणाने सांगितले की, त्याने चोरी केली किंवा दरोडा टाकला तरी तिला सतू हवा आहे. पण त्यांनी त्याच्यासाठी सातू आणले.

चंद्रोदयानंतर व्रत सोडणे

चंद्रदर्शनानंतर कजरी तीजचे व्रत सोडले जाते. या व्रतामध्ये बार्ली, गहू, हरभरा आणि तांदूळ सत्तूमध्ये तूप आणि सुका मेवा घालून विविध पदार्थ तयार केले जातात.