AI गुंतवणूक अयशस्वी? ९५ टक्के कंपन्यांना कोणताही ठोस फायदा मिळाला नाही, जाणून घ्या (फोटो सौजन्य - सोशल मीडिया)
AI Marathi News: गेल्या तीन वर्षांत, जगभरातील कंपन्यांनी जनरेटिव्ह आर्टिफिशियल इंटेलिजेंस (एआय) प्रकल्पांमध्ये ३० ते ४० अब्ज डॉलर्सची गुंतवणूक केली आहे. परंतु मॅसॅच्युसेट्स इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी (एमआयटी) च्या एका नवीन अभ्यासानुसार, यापैकी ९५% कंपन्यांना एआय टूल्सचा अवलंब केल्याने कोणताही ठोस फायदा झाला नाही.
जगभरातील कंपन्या चॅटजीपीटी, कोपायलट एआय आणि इतर मोठ्या भाषा मॉडेल्सचा वापर करण्यास तत्पर आहेत. सर्वेक्षणातून असे दिसून आले आहे की ८०% पेक्षा जास्त मोठ्या कंपन्यांनी या साधनांची चाचणी घेतली आहे किंवा त्यांचा वापर लहान प्रमाणात सुरू केला आहे. सुमारे ४०% कंपन्यांनी ते कोणत्या ना कोणत्या स्वरूपात लागू केले आहेत. परंतु अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की बहुतेक प्रकरणांमध्ये ही साधने कर्मचाऱ्यांचे काम वेगवान करण्यास मदत करत आहेत, कंपनीचा नफा वाढवत नाहीत.
Market Outlook: या आठवड्यात शेअर बाजार वाढेल की घसरेल? ‘हे’ फॅक्टर्स ठरवतील शेअर बाजाराची हालचाल
एमआयटीच्या अभ्यासात असे म्हटले आहे की जनरेटिव्ह एआय टूल्सची सर्वात मोठी समस्या म्हणजे ते वास्तविक कामकाजाच्या प्रक्रियेत व्यवस्थित बसू शकत नाहीत. या टूल्समध्ये “कमकुवत कामाची रचना आहे, ते संदर्भानुसार शिकू शकत नाहीत आणि दैनंदिन कामांशी जुळवून घेऊ शकत नाहीत.” म्हणजेच, ही टूल्स मानवांप्रमाणे जुने अभिप्राय लक्षात ठेवू शकत नाहीत किंवा कालांतराने त्यांची समज सुधारू शकत नाहीत.
उदाहरणार्थ, जर एखाद्या कर्मचाऱ्याला नवीन माहिती किंवा चुकांमधून शिकण्याची संधी मिळाली तर तो त्याचे काम सुधारू शकतो. परंतु जनरेटिव्ह एआय मॉडेल्स हे करू शकत नाहीत. त्यांना प्रत्येक वेळी नवीन प्रशिक्षणाची आवश्यकता असते. जर त्यांनी नवीन काम किंवा परिस्थितीशी जुळवून घेण्याचा प्रयत्न केला तर त्यांची कामगिरी कमकुवत होते.
अभ्यासानुसार, “बहुतेक जनरेटिव्ह एआय सिस्टीम अभिप्राय साठवण्यात, संदर्भाशी जुळवून घेण्यात किंवा कालांतराने सुधारणा करण्यात अयशस्वी होतात.” यामुळे त्यांची दीर्घकालीन अंमलबजावणी महाग आणि कुचकामी बनते.
एआय बद्दल एक मोठी भीती अशी होती की ते लोकांच्या नोकऱ्या काढून घेईल. पण एमआयटीच्या अभ्यासामुळे ही भीती थोडी कमी होते. अभ्यासात असे म्हटले आहे की सध्या एआयमुळे मोठ्या प्रमाणात नोकऱ्या जाण्याची शक्यता नाही. त्याऐवजी, ही साधने कंपन्यांचे बाह्य खर्च, जसे की आउटसोर्सिंग, कमी करण्यासाठी अधिक प्रभावी ठरू शकतात. अभ्यासात म्हटले आहे की, “जोपर्यंत आपण एआय सिस्टीमशी जुळवून घेण्यास आणि स्वतःहून काम करण्यास शिकत नाही तोपर्यंत कंपन्यांच्या अंतर्गत रचनेत बदल करण्याऐवजी बाह्य खर्च कमी करण्यात त्यांचा परिणाम अधिक दिसून येईल.”
अनेक कंपन्या ग्राहक सेवा, मार्केटिंग किंवा कागदपत्रे तयार करणे यासारख्या कामांसाठी एआयचा वापर करत आहेत. ही साधने कर्मचाऱ्यांचा वेळ वाचवत आहेत, परंतु त्यांचा कंपनीच्या कमाईवर थेट परिणाम होत नाही. तज्ञांचे म्हणणे आहे की अनेक कंपन्या एआयच्या क्षमतांबद्दल गैरसमज करत आहेत. त्यांना एआयने माणसांसारखे विचार करावे आणि शिकावे अशी अपेक्षा आहे, परंतु असे नाही.
एमआयटीच्या अभ्यासात शिफारस करण्यात आली आहे की कंपन्यांनी मोठ्या प्रमाणावर अंमलबजावणी करण्याऐवजी लहान आणि विशिष्ट कामांसाठी जनरेटिव्ह एआयचा वापर करावा. उदाहरणार्थ, ग्राहक समर्थनासाठी स्क्रिप्ट तयार करणे, कोडिंगमध्ये मदत करणे किंवा कागदपत्रे तयार करणे. एआय या कामांमध्ये तात्काळ फायदे देऊ शकते. परंतु मोठ्या प्रमाणावर एआय लागू करणे खूप लवकर आहे आणि त्यामुळे अपयश येण्याची शक्यता आहे.
अहवालात असेही म्हटले आहे की गुंतवणूकदार आणि कंपनी मालक एआयबद्दल खूप उत्साहित आहेत, परंतु त्याची प्रगती अपेक्षेपेक्षा कमी आहे. कंपन्यांनी एआयकडे मर्यादित साधन म्हणून पाहिले पाहिजे, नफ्याची हमी देणारी जादूची पेटी म्हणून नाही.