मार्चमध्ये सेवा क्षेत्राची वाढ मंदावली, उत्पादनात दिसून आली वाढ, कारण काय? (फोटो सौजन्य - सोशल मीडिया)
PMI Marathi News: फेब्रुवारीच्या तुलनेत मार्चमध्ये भारताच्या खाजगी क्षेत्राच्या वाढीचा दर किंचित कमी झाला. एचएसबीसीच्या फ्लॅश पीएमआय सर्वेक्षणानुसार, उत्पादन क्षेत्रात वाढ दिसून आली, तर सेवा क्षेत्राचा वेग काहीसा मंदावला. सर्वेक्षणात म्हटले आहे की, “मार्चमध्ये उत्पादन क्षेत्र हे सर्वात चांगले कामगिरी करणारे क्षेत्र होते. येथे विक्री आणि उत्पादनात चांगली वाढ झाली, जी सेवा क्षेत्रापेक्षा जास्त होती.”
एचएसबीसीचा फ्लॅश पीएमआय निर्देशांक फेब्रुवारीमध्ये ५८.८ वरून मार्चमध्ये ५८.६ वर घसरला. हा निर्देशांक दरमहा उत्पादन आणि सेवा क्षेत्रांच्या एकत्रित वाढीचे मोजमाप करतो. हा निर्देशांक सलग ४४ व्या महिन्यात ५० च्या वर राहिला आहे, जो अर्थव्यवस्थेतील ताकद दर्शवितो. सर्वेक्षणानुसार, “भारताच्या खाजगी क्षेत्राच्या अर्थव्यवस्थेने २०२४-२५ या आर्थिक वर्षाचा शेवट मजबूत स्थितीत केला आहे. नवीन ऑर्डर आणि उत्पादनात चांगली वाढ होत राहिली. फेब्रुवारीच्या तुलनेत वाढ थोडी कमी असली तरी, ती दीर्घकालीन सरासरीपेक्षा अजूनही जास्त आहे.”
उत्पादन क्षेत्रात नवीन ऑर्डर, उत्पादन, रोजगार, वितरण वेळ आणि इन्व्हेंटरी यासारख्या बाबींमध्ये सुधारणा दिसून आल्या, जी संपूर्ण वर्षाच्या सरासरीच्या आसपास राहिली. एचएसबीसीच्या फ्लॅश पीएमआय डेटानुसार, मार्चमध्ये उत्पादनात चांगली वाढ नोंदली गेली, जी जुलै २०२४ नंतरची सर्वोच्च पातळी आहे. एचएसबीसीचे मुख्य भारतीय अर्थतज्ज्ञ प्रांजुल भंडारी म्हणाले की, उत्पादन क्षेत्रात जलद वाढ दिसून आली आहे. तथापि, कंपन्यांना नफ्यावर दबाव आला. इनपुट खर्चात वाढ झाली, तर फॅक्टरी गेट किमती, म्हणजेच विक्री किमती, एका वर्षातील सर्वात कमी दराने वाढल्या. याशिवाय, टॅरिफ घोषणांमुळे नवीन निर्यात ऑर्डरची वाढ देखील काहीशी मंदावली.
रोजगाराच्या बाबतीत, सर्वेक्षणात असे दिसून आले आहे की नवीन नोकऱ्यांचा वेग सहा महिन्यांच्या नीचांकी पातळीवर पोहोचला आहे, परंतु तो अजूनही ऐतिहासिक पातळीपेक्षा चांगला आहे. विशेष म्हणजे, सात महिन्यांत प्रथमच सेवा क्षेत्रापेक्षा उत्पादन क्षेत्रात जास्त भरती झाली.
सर्वेक्षणात असे म्हटले आहे की उत्पादनात वाढ होण्याचे मुख्य कारण म्हणजे मजबूत मागणी. नवीन ऑर्डर्समध्ये सातत्याने वाढ होत आहे आणि गेल्या साडेतीन वर्षांपासून हा ट्रेंड सुरू आहे. सर्वेक्षणानुसार, फेब्रुवारीच्या तुलनेत वस्तू उत्पादक कंपन्यांनी जलद वाढ नोंदवली, जी सेवा क्षेत्रापेक्षा जास्त होती. कंपन्यांना स्पर्धात्मक दबावाचा सामना करावा लागत असल्याने, नोव्हेंबर २०२३ नंतर सेवा क्षेत्रात दुसऱ्या क्रमांकाचा सर्वात मंद विस्तार दिसून आला.
भारतातील खाजगी क्षेत्रातील कंपन्यांनी त्यांच्या ऑपरेटिंग खर्चात आणखी वाढ नोंदवली आहे. एका सर्वेक्षणानुसार, तांबे, इलेक्ट्रॉनिक वस्तू, फळे आणि भाज्या, चामडे, वैद्यकीय उपकरणे, रबर आणि वाहनांच्या सुटे भागांवरील वाढत्या खर्चामुळे खर्चावर दबाव आला आहे. सेवा क्षेत्रात हा खर्चाचा दबाव जास्त असल्याचे सर्वेक्षणात म्हटले आहे, तर येथे वाढीमध्ये थोडीशी मंदी दिसून आली. दुसरीकडे, किमतीच्या दबावा असूनही वस्तू उत्पादक कंपन्यांनी वाढ पाहिली आहे.
तथापि, एकूण चलनवाढीचा दर अजूनही त्याच्या दीर्घकालीन सरासरीपेक्षा कमी आहे. काही कंपन्यांनी वाढलेला खर्च ग्राहकांना देण्याचा प्रयत्न केला आणि त्यांच्या उत्पादनांच्या किमती वाढवल्या. पण बाजारपेठेतील स्पर्धेमुळे ते किमती जास्त वाढवू शकले नाहीत. दरमहा फ्लॅश पीएमआय सर्वेक्षणात उत्पादन आणि सेवा क्षेत्रातील एकूण ८०० कंपन्यांपैकी ७५ ते ८५ टक्के प्रतिसाद नोंदवले जातात. मार्च महिन्याचा अंतिम उत्पादन पीएमआय डेटा २ एप्रिल रोजी येईल, तर सेवा आणि संयुक्त पीएमआय डेटा ४ एप्रिल रोजी जाहीर केला जाईल.