
आता दात पडण्याची भीती कशाला? पुढच्या ४ वर्षांत तोंडात पुन्हा दात उगवणार (Photo Credit - X)
ओसाका येथील कितानो हॉस्पिटलमधील दंत संशोधन प्रमुख डॉ. कात्सु ताकाहाशी यांच्या नेतृत्वाखाली सप्टेंबर २०२४ पासून या औषधाची मानवी चाचणी सुरू झाली आहे. ११ महिन्यांच्या या प्रयोगात ३० ते ६४ वयोगटातील ३० पुरुषांचा समावेश आहे, ज्यांचा किमान एक दात पडलेला आहे. हे औषध ‘इंट्रामस्क्युलर’ (स्नायूद्वारे) इंजेक्शनच्या स्वरूपात दिले जात असून, त्याची सुरक्षा आणि परिणामकारकता तपासली जात आहे.
हे संशोधन USAG-1 नावाच्या एका विशिष्ट प्रथिनावर (Protein) आधारित आहे. मानवी शरीरात हे प्रथिन दातांची वाढ रोखण्याचे काम करते. क्योटो विद्यापीठाच्या शास्त्रज्ञांनी एक अशी ‘मोनोक्लोनल अँटीबॉडी’ विकसित केली आहे, जी USAG-1 ला रोखते. जेव्हा हे प्रथिन निष्क्रिय होते, तेव्हा हाडांच्या वाढीसाठी आवश्यक असलेले घटक (BMP) सक्रिय होतात आणि नवीन दात उगवण्यास मदत करतात. प्राण्यांवरील चाचणीत या औषधामुळे नवीन दात उगवल्याचे सिद्ध झाले आहे.
जर पुरुषांवरील ही चाचणी यशस्वी झाली, तर या संशोधनाचा पुढचा टप्पा अधिक महत्त्वाचा असेल:
१. लहान मुलांवर प्रयोग: २ ते ७ वर्षे वयोगटातील अशा मुलांवर उपचार केले जातील, ज्यांना जन्मतःच दात नाहीत (Congenital Anodontia).
२. सर्वसामान्यांसाठी उपलब्धता: शास्त्रज्ञांचे उद्दिष्ट आहे की २०३० पर्यंत हे औषध सर्वसामान्यांसाठी रुग्णालयांत उपलब्ध व्हावे.
दात गळणे हा केवळ सौंदर्याचा विषय नसून तो पचन आणि आरोग्याशी निगडित मोठा प्रश्न आहे. जर हे औषध यशस्वी झाले, तर भविष्यात ‘डेंटर’ (नकली बत्तीशी) किंवा महागड्या ‘डेंटल इम्प्लांट’ची गरज भासणार नाही.
फक्त जुना झाला म्हणून नाही, तर ‘या’ गोष्टी दिसल्यावर सुद्धा टूथब्रश बदलणे गरजेचे
Ans: हे एक 'अँटीबॉडी' (Antibody) आधारित औषध आहे. हे औषध शरीरातील USAG-1 नावाच्या प्रथिनाला (Protein) रोखते, जे नैसर्गिकरित्या दात वाढण्यापासून थांबवते. या प्रथिनाला रोखल्यामुळे नवीन दात उगवण्यास सुरुवात होते.
Ans: शास्त्रज्ञांच्या मते, सध्या सुरू असलेल्या मानवी चाचण्या यशस्वी झाल्यास, २०३० पर्यंत हे औषध सर्वसामान्यांसाठी बाजारात उपलब्ध होऊ शकते.
Ans: सध्याच्या क्लिनिकल ट्रायलमध्ये हे औषध 'इंट्रामस्क्युलर इंजेक्शन' (Intramuscular Injection) द्वारे म्हणजेच स्नायूंमध्ये इंजेक्शन देऊन दिले जात आहे.
Ans: सुरुवातीला, हे औषध अशा मुलांसाठी वापरले जाईल ज्यांना 'एनोडोंटिया' (Anodontia) आहे (अशी अवस्था ज्यात जन्मतःच काही दात नसतात). त्यानंतर, ज्यांचे दात अपघातात किंवा हिरड्यांच्या आजारामुळे पडले आहेत, अशा प्रौढ व्यक्तींसाठीही याचा वापर केला जाईल.
Ans: सध्या सुरू असलेल्या मानवी चाचणीचा मुख्य उद्देशच 'सुरक्षितता' (Safety) तपासणे हा आहे. प्राण्यांवरील चाचणीत याचे कोणतेही गंभीर दुष्परिणाम दिसून आले नाहीत, मात्र मानवी शरीरावरील परिणामांचा अभ्यास आता सुरू आहे.