संगीत जगातील अनमोल तारा निखळला, तबलावादक Zakir Hussain यांच्याबाबत संपूर्ण माहिती

Zakir Hussain: उस्ताद झाकीर हुसेन हे केवळ कलाकार नव्हते तर ते भारतीय संगीताचा आत्मा होते. त्यांच्या शिक्षणाची, अध्यात्मिक साधना आणि त्यांच्या कलेची कथा आपल्याला प्रेरणा देते

तबल्याच्या तालावर भारतीय शास्त्रीय संगीताला संपूर्ण जगात नवी ओळख देणारे उस्ताद झाकीर हुसेन यांचे नाव प्रत्येक संगीतप्रेमीच्या हृदयात घर करून आहे. सॅन फ्रान्सिस्को येथे उपचारादरम्यान त्यांनी आज 15 डिसेंबर 2024 रोजी अखेरचा श्वास घेतला. त्यांचे या जगातून जाणे संगीत जगताचे मोठे नुकसान आहे असे म्हटले तर नक्कीच वावगे ठरणार नाही. उस्ताद झाकीर हुसेन यांनी कुठून आणि किती शिक्षण घेतले ते जाणून घेऊया. तसंच उस्ताद झाकीर हुसैन यांच्याबाबत इत्यंभूत माहिती तुम्हाला या लेखातून नक्कीच मिळेल (फोटो सौजन्य – इन्टाग्राम) 

झाकीर हुसैन जन्म 

9 मार्च 1951 रोजी मुंबईत जन्मलेल्या झाकीर हुसैन यांनी संगीत जगतात आपली वेगळी छाप सोडली. झाकीर हुसेन यांचा जन्म मुंबईतील संगीतप्रेमी कुटुंबात झाला. त्यांचे वडील उस्ताद अल्लारखाँ खान हे जगप्रसिद्ध तबलावादक होते. संगीत त्यांच्या रक्तातच होते आणि लहानपणापासूनच त्यांनी वडिलांसोबत तबलावादनाचा सराव सुरू केला. वयाच्या 11 व्या वर्षी त्यांनी आपल्या वडिलांकडून दीक्षा घेतली. 

झाकीर हुसैन यांचे शिक्षण

झाकीर हुसैन यांनी मुंबईच्या सेंट मायकल हायस्कूलमधून शालेय शिक्षण पूर्ण केले. यानंतर त्यांनी मुंबईच्या सेंट झेवियर्स कॉलेजमधून पदवी प्राप्त केली. तथापि, त्यांच्या प्राथमिक शिक्षणावर त्यांच्या संगीताच्या गहन समर्पणाचा प्रभाव पडला. अभ्यासाबरोबरच ते संगीताच्या अभ्यासातही व्यस्त होते. मात्र त्यांनी आपले शिक्षण पूर्ण केले. 

आपला शैक्षणिक प्रवास पुढे नेत झाकीर हुसेन यांनी अमेरिकेतील वॉशिंग्टन विद्यापीठातून शिक्षण घेतले. इथेच झाकीर हुसैन यांच्या आयुष्यात संगीत आणि जागतिक सांस्कृतिक वारशाच्या देवाणघेवाणीचा एक महत्त्वाचा भाग बनला. त्यांचा हा प्रवास त्यांना जागतिक कलाकार म्हणून प्रस्थापित करण्यात उपयुक्त ठरला

उस्ताद झाकीर हुसैन यांनी 73व्या वर्षी घेतला अखेरचा श्वास

See more

तबला हेच जीवन

झाकीर हुसैन यांनी वयाच्या अवघ्या 12 व्या वर्षी रंगमंचावर तबला वाजवण्यास सुरुवात केली. त्याच्या तबल्यातील कलेने त्यांना लवकरच भारतीय शास्त्रीय संगीताचा उगवता तारा म्हणून ओळख मिळवून दिली. त्यांचे वडील उस्ताद अल्लाहरखा यांच्या मार्गदर्शनाखाली त्यांनी तबल्यातील बारकावे शिकले आणि त्यातील बारकावे हाताळत अधिकाधिक प्रगती केली. 

झाकीर हुसेन यांचे महत्त्वाचे योगदान केवळ शास्त्रीय संगीतापुरते मर्यादित नव्हते. बॉलीवूड, फ्यूजन आणि आंतरराष्ट्रीय संगीतातही त्यांनी आपली प्रतिभा सिद्ध केली. पाश्चात्य आणि भारतीय संगीताचा संगम त्यांनी उत्कृष्ट पद्धतीने सादर केला

झाकीर हुसेन यांच्या जीवनात केवळ यशाची कहाणी नाही, तर त्यात संघर्ष आणि मेहनतीची प्रेरणादायी कहाणीही दडलेली आहे. त्यांनी संगीत अभ्यासाला आपल्या जीवनाचे केंद्र बनवले आणि याच समर्पणाच्या जोरावर त्यांनी जागतिक स्तरावर आपला ठसा उमटवला.

झाकीर हुसैन यांचे पुरस्कार

उस्ताद झाकीर हुसेन यांना 1988 मध्ये पद्मश्री, 2002 मध्ये पद्मभूषण आणि 2023 मध्ये पद्मविभूषण सारख्या सन्मानांनी सन्मानित करण्यात आले. ते भारतातील त्या महान कलाकारांपैकी एक आहेत ज्यांनी आपल्या कलेच्या जोरावर जगभरात नाव कमावले. अनेक वर्ष ते भारताच्या बाहेर असले तरीही त्यांनी नेहमीच भारताचा मान राखला.

एका युगाचा अंत

झाकीर हुसेन यांचे जीवन केवळ यशाची गाथा नाही तर ते संघर्ष आणि कठोर परिश्रमाने भरलेले आहे. त्यांनी संगीत साधना हे आपल्या जीवनाचे ध्येय बनवले आणि आपल्या समर्पणाच्या जोरावर जगभरात आपली एक वेगळी ओळख निर्माण केली. त्याच्या तालांचा आणि संगीताचा अनुनाद शतकानुशतके स्मरणात राहील.