जम्मू काश्मीरमधील गावात पसरतोय गूढ आजार; या दुर्मिळ आजारामागे जैविक शस्त्र आहे का?

दरवर्षी काही गूढ आजार देशातील मर्यादित भागात पसरतात. कधीकधी मृत्यू किंवा बाधित लोकांची संख्या दहाच्या आत राहते, तर कधीकधी ती शेकडो ओलांडत असते.

जम्मूच्या राजौरी जिल्ह्यातील बधल गावात एक गूढ आजार सध्या देशभरामध्ये चर्चेचा विषय बनला आहे. या आजाराने आतापर्यंत १७ हून अधिक लोकांचा बळी घेतला आहे आणि सुमारे ४० लोक अजूनही आजारी आहेत. दरवर्षी काही गूढ आजार देशातील मर्यादित भागात पसरतात. कधीकधी मृत्यू किंवा बाधित लोकांची संख्या दहाच्या आत राहते, तर कधीकधी ती शेकडो ओलांडते. एखाद्या आजाराची ओळख पटते आणि बऱ्याचदा तो एक गूढच राहतो. आतापर्यंत, अचानक पसरणाऱ्या अज्ञात आजारांना रोखण्यासाठी कोणतीही खात्रीशीर यंत्रणा विकसित केलेली नाही.

बधलमध्ये झालेल्या एकूण १७ मृत्यूंपैकी सात जण दोन कुटुंबातील होते, जे दीड किलोमीटरच्या अंतरावर राहत होते आणि त्यांनी एका सार्वजनिक मेजवानीमध्ये जेवण केले होते. मृत्यांमध्ये ५ मुले आणि दोन प्रौढ व्यक्तींचा समावेश आहे. तर इतर मृतांमध्ये काही वृद्ध पुरुष आणि महिलांचा समावेश आहे. या वस्तुस्थितीवरून असे दिसून येते की संबंधित आजाराने प्रत्येक वयोगटावर परिणाम केला आहे. उलट्या, उच्च ताप, श्वास घेण्यास त्रास आणि बेशुद्धी यासारख्या आजारांमुळे मृत्युमुखी पडलेल्यांच्या मेंदूत सूज असल्याचे शवविच्छेदन अहवालात म्हटले आहे.

बुलढाण्यात लोक टक्कल पडू लागले

तज्ज्ञांनी यासाठी मृतांच्या नमुन्यांमध्ये आढळलेल्या ‘न्यूरोटॉक्सिन’ला जबाबदार धरले. मज्जासंस्थेवर परिणाम करणारी ही रसायने नैसर्गिक जीवांद्वारे तयार केली जाऊ शकतात, जसे की जीवाणू, वनस्पती किंवा प्राणी, किंवा कृत्रिम रसायने असू शकतात. हे रसायन मृतांच्या शरीरात कसे पोहोचले याचे उत्तर अद्याप मिळालेले नाही. आंध्र प्रदेशात, एका गूढ आजारामुळे ज्यामध्ये लोकांना अचानक चक्कर येणे आणि बेशुद्ध होणे असे होत होते. यामुळे एका क्षणी ४०० हून अधिक लोकांना रुग्णालयात दाखल करण्यात आले आणि काहींचा मृत्यूही झाला. महाराष्ट्रातील बुलढाणा शहरात अचानक ६० लोक टक्कल पडण्याचे बळी ठरले, ज्यात महिलांचाही समावेश होता. त्यांचे रहस्य आजपर्यंत उलगडलेले नाही.

राजकीय बातम्या वाचण्यासाठी क्लिक करा

अर्थात, अशी प्रत्येक घटना कारणाशिवाय घडत नाही. त्यामागे काही कारणे असली पाहिजेत. अनेक देशांमध्ये रोगांचे प्रकार आणि त्यांच्या प्रभावाचे क्षेत्र दर्शविणारे नकाशे आहेत. आपल्या देशात रोगांचा कोणताही नकाशा नाही किंवा असा कोणताही विश्वसनीय सरकारी डेटा नाही, ज्याद्वारे हे निश्चित करता येईल की एखाद्या विशिष्ट क्षेत्रात असा आणि असा आजार संशयास्पद आहे.

चिनी कारस्थानाचा संशय

नवीन आजारांचे गूढ उलगडण्यासाठी जीनोम मॅपिंग आणि जीनोम सिक्वेन्सिंग खूप उपयुक्त आहेत, परंतु कोरोनाच्या काळात या क्षेत्रात आपण उघड केलेली रहस्ये अद्याप उलगडलेली नाहीत. तोंडी शवविच्छेदन प्रक्रियेअंतर्गत तोंडी सर्वेक्षणाद्वारे अदृश्य आणि अज्ञात रोगांचा शोध घेण्याबद्दल देशात कधीही चर्चा झालेली नाही. जरी हे फारसे अशक्य असले तरी, चीन किंवा इराणसारखी कोणतीही शक्ती अशा प्रकारे त्यांचे जैविक शस्त्र किंवा जैविक शस्त्र चाचणी करू शकते. ते लवकर शोधण्यासाठी आपल्याकडे काही यंत्रणा आहे का? कदाचित नाही. या कथित आजारात अनेक पैलू आहेत जे दीड महिन्याहून अधिक काळानंतरही गूढ राहिले आहेत, ज्यात काही अज्ञात आजार, अन्न विषबाधा, कट, गुन्हेगारी, आंतरराष्ट्रीय कट, जैव दहशतवाद, शत्रू देशाकडून जैविक शस्त्राची चाचणी यांचा समावेश आहे.

स्थानिक आणि राज्य पोलिस विभाग स्वतःचे विशेष कार्य दल तयार करून यावर काम करत आहेत, तर राज्य आरोग्य मंत्रालयाने भारतीय वैद्यकीय संशोधन परिषद, पुणे, राष्ट्रीय रोग नियंत्रण केंद्र, दिल्ली, संरक्षण संशोधन आणि विकास संघटना यांच्याशी हातमिळवणी केली आहे. हे कोडे सोडवण्यासाठी ग्वाल्हेर आणि पीजीआय, चंदीगड. जसे की ते अनेक राष्ट्रीय संस्थांची मदत घेत आहे.

नवराष्ट्र विशेष लेख वाचण्यासाठी क्लिक करा

आता गृहमंत्री अमित शहा म्हणाले की, आरोग्य, कृषी, रसायने आणि जलसंपदा इत्यादी मंत्रालयांच्या तज्ज्ञांचा समावेश असलेली एक उच्चस्तरीय आंतर-मंत्रालयीन टीम देखील चौकशी करत आहे. या रहस्यमय आजाराचे कारण शोधणे आणि भविष्यात तो होऊ नये यासाठी उपाययोजना सुचवणे हे त्याचे उद्दिष्ट आहे. या आजाराचे मूळ कोणालाही सापडलेले नाही किंवा कोणत्याही कट, कट किंवा गुन्ह्याचा कोणताही सुगावा लागलेला नाही. तपास पथकाला लवकरच काहीतरी सापडण्याची शक्यता आहे पण दरवर्षी होणाऱ्या गूढ आजारांचा शोध घेण्यासाठी हा कायमचा उपाय ठरणार नाही.

लेख- संजय श्रीवास्तव

 

याचे मूळ आर्टिकल वाचण्यासाठी आपण https://navbharatlive.com/ यावर क्लिक करावे