Stock Market Crash: 5 दिवसांत सेन्सेक्स 1800 अंकांनी कोसळला, 'या' 4 कारणांनी शेअर बाजार घसरला (फोटो सौजन्य - सोशल मीडिया)
Stock Market Crash Marathi News: भारतीय शेअर बाजाराचा घसरणीचा कल सुरूच आहे. गुरुवारी सलग पाचव्या सत्रात बेंचमार्क निर्देशांक निफ्टी-५० आणि सेन्सेक्स घसरले. शुक्रवारी (२६ सप्टेंबर) आठवड्यातील शेवटचे व्यापार सत्र घसरणीसह बंद झाले. दरम्यान, या काळात एनएसई निफ्टी-५० मध्ये ५३३ अंकांनी म्हणजेच २.१ टक्के घसरण झाली आहे. अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी ब्रँडेड औषधांवर १००% कर लादण्याचा निर्णय शेअर बाजारावर नकारात्मक परिणाम करत आहे. परिणामी, शुक्रवारी निफ्टी फार्मा निर्देशांक २.५% पेक्षा जास्त घसरला.
इक्विनॉमिक्स रिसर्च प्रायव्हेट लिमिटेडचे संस्थापक जी. चोक्कलिंगम यांच्या मते, परदेशी संस्थात्मक गुंतवणूकदारांकडून (एफआयआय) सुरू असलेली विक्री बाजारावर दबाव आणत आहे. यामुळे रोखतेची समस्या देखील निर्माण होत आहे. आकडेवारीनुसार, १९ सप्टेंबर २०२५ पासून चार ट्रेडिंग सत्रांमध्ये, परदेशी गुंतवणूकदारांनी (एफआयआय) भारतीय शेअर बाजारातून ३२१.६६ कोटी रुपयांचे शेअर्स विकले आहेत. सप्टेंबरमध्ये आतापर्यंत एकूण ११,५८२ कोटी रुपयांची विक्री नोंदवली गेली आहे, तर वर्षाच्या सुरुवातीपासून हा आकडा १,४२,२१७ कोटी रुपयांवर पोहोचला आहे.
याव्यतिरिक्त, बाजारात आयपीओची गर्दी हे देखील एक घटक आहे. यामुळे, गुंतवणूकदार त्यांचे पैसे धरून ठेवत आहेत. चोक्कलिंगमचा असा विश्वास आहे की गुंतवणूकदार आगामी आयपीओमध्ये गुंतवणूक करण्यासाठी भांडवल राखून ठेवत आहेत. ३० सप्टेंबर २०२५ पर्यंत मुख्य बोर्ड श्रेणीमध्ये एकूण १४ आयपीओ गुंतवणुकीसाठी खुले असतील. यामध्ये एपॅक प्रीफॅब टेक्नॉलॉजीज लिमिटेड, बीएमडब्ल्यू व्हेंचर्स लिमिटेड, जैन रिसोर्स रीसायकलिंग लिमिटेड सारखी नावे समाविष्ट आहेत.
अमेरिकेतील एच-१बी व्हिसा सुधारणा ही आणखी एक मोठी चिंता आहे . गेल्या आठवड्यात ट्रम्प प्रशासनाने एच-१बी व्हिसा कार्यक्रमात मोठे बदल केले. अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी एका कार्यकारी आदेशावर स्वाक्षरी केली, ज्यामध्ये एच-१बी व्हिसा अर्ज शुल्क $२,०००-$५,००० वरून $१००,००० पर्यंत वाढवले. हे एकवेळचे पेमेंट असेल आणि २१ सप्टेंबरपासून लागू होईल. यामुळे भारतीय आउटसोर्सिंग कंपन्यांच्या नफ्यावर दबाव येण्याची अपेक्षा आहे. वेल्थमिल्स सिक्युरिटीजमधील इक्विटी स्ट्रॅटेजिस्ट क्रांती बाथिनी म्हणतात की या व्हिसा सुधारणा बाजारासाठी, विशेषतः आयटी क्षेत्रासाठी नकारात्मक ठरत आहेत.
या घोषणेपासून भारतीय आयटी शेअर्सवर दबाव आहे. गेल्या पाच ट्रेडिंग सत्रांमध्ये निफ्टी आयटी निर्देशांक ६% पेक्षा जास्त घसरला आहे. एमके ग्लोबलच्या मुख्य अर्थशास्त्रज्ञ माधवी अरोरा यांच्या मते, व्हिसा सुधारणांचा भारतीय आयटी कंपन्यांच्या पारंपारिक मॉडेल्स, प्रकल्प मार्जिन आणि ऑन-साईट पुरवठा साखळ्यांवर परिणाम होऊ शकतो.
तिसरे कारण म्हणजे अमेरिकेने भारतावर लादलेले कर. ऑगस्टमध्ये ट्रम्प यांनी भारतावर अतिरिक्त २५ टक्के कर लादला, ज्यामुळे एकूण कर दर ५० टक्क्यांपर्यंत वाढला. ७ ऑगस्टपासून लागू झालेले हे कर ७० देशांवर देखील लादण्यात आले होते ज्यांच्या विरोधात अमेरिकेने अशीच कारवाई केली होती. हे कर भारताने रशियाकडून तेल आणि शस्त्रे खरेदी केल्याच्या प्रतिक्रिये म्हणून पाहिले जात होते. अमेरिकेने वाटाघाटीसाठी २१ दिवसांचा कालावधी देखील दिला होता, परंतु कोणताही करार झालेला नाही. या अनिश्चिततेमुळे गुंतवणूकदार सावध भूमिका घेत आहेत.
रुपया देखील दबावाखाली आहे. बुधवारी, देशांतर्गत चलन सलग तिसऱ्या व्यापार सत्रात कमकुवत झाले आणि डॉलरच्या तुलनेत विक्रमी नीचांकी पातळीवर पोहोचले. रुपया २ पैशांनी मजबूत होऊन ८८.७३ वर उघडला, परंतु लवकरच तो ८८.७६ वर आला. या वर्षी आतापर्यंत रुपया ३.६८ टक्क्यांनी घसरला आहे. बाथिनी म्हणतात की रुपयाच्या घसरणीमुळे निर्यातदारांना फायदा होऊ शकतो, परंतु त्यामुळे महागाईचा धोकाही वाढू शकतो.
एकंदरीत, बाजार एका श्रेणीत अडकलेला दिसतो. तज्ञांचा असा विश्वास आहे की मजबूत खरेदी किंवा लक्षणीय घसरण अपेक्षित नाही. सध्या, बाजाराची भावना “घटनेवर खरेदी आणि तेजीवर विक्री” अशी आहे. बाथिनी म्हणतात की जर निफ्टीने २५,००० ची पातळी कायम ठेवली तर मध्यम ते अल्पावधीत बाजाराची दिशा सकारात्मक राहू शकते.