Tata IPO आधीच टाटा ग्रुपला मोठा धक्का (फोटो सौजन्य - iStock)
टाटा सन्समध्ये मोठा बदल झाला आहे. टाटा ट्रस्टचे उपाध्यक्ष विजय सिंह यांनी टाटा सन्सच्या बोर्डातून राजीनामा दिला आहे. ते ७७ वर्षांचे आहेत. त्यांनी हा राजीनामा बोर्ड बैठकीच्या एक दिवस आधी दिला आहे. ही बैठक RBI च्या IPO च्या वेळेच्या मर्यादेबाबत होणार होती. टाटा ट्रस्टचे दोन प्रमुख ट्रस्ट आहेत, सर दोराबजी टाटा ट्रस्ट आणि सर रतन टाटा ट्रस्ट. या दोघांचाही टाटा सन्समध्ये सुमारे ५२% हिस्सा आहे. टाटा सन्स ही देशातील सर्वात मोठ्या औद्योगिक घराण्याची टाटा ग्रुपची होल्डिंग कंपनी आहे. टाटा ग्रुपचा व्यवसाय अनेक क्षेत्रांमध्ये पसरलेला आहे.
माजी संरक्षण सचिव विजय सिंह टाटा ट्रस्टच्या वतीने टाटा सन्सच्या बोर्डाचे सदस्य होते. ते टाटा ट्रस्टचे विश्वस्त म्हणून पुढेही राहतील. त्यांचा राजीनामा आश्चर्यकारक आहे. सहसा, टाटा ट्रस्टच्या सदस्यांसाठी निवृत्तीचे वय नसते, तर टाटा सन्सच्या इतर सदस्यांसाठी निवृत्तीचे वय निश्चित केले जाते. जसे की कार्यकारी संचालक ६५ वर्षे निवृत्त होतात, गैर-कार्यकारी संचालक ७० वर्षे आणि स्वतंत्र संचालक ७५ वर्षे निवृत्त होतात.
पण १७ ऑक्टोबर २०२४ रोजी टाटा ट्रस्ट्सने एक नियम बनवला. त्यानुसार, ७५ वर्षे वय ओलांडलेल्या टाटा सन्सच्या बोर्डातील सदस्यांचा दरवर्षी आढावा घेतला जाईल. गुरुवारी टाटा ट्रस्ट्सच्या बोर्ड बैठकीत सदस्यांच्या वयाचा विचार करण्यात आला. बहुतेक विश्वस्तांनी या पुनरावलोकनाला पाठिंबा दिला. टाटा सन्सच्या बोर्डात तरुणांना समाविष्ट करायचे होते. टाटा सन्सच्या बोर्डावर टाटा ट्रस्ट्सचे आणखी दोन सदस्य आहेत. त्यांची नावे नोएल टाटा (६९ वर्षे) आणि वेणू श्रीनिवासन (७२ वर्षे) आहेत. विजय सिंह यांना याबद्दल विचारले असता त्यांनी कोणतेही उत्तर दिले नाही.
टाटा ग्रुपचा ‘हा’ स्टॉक १० भागांमध्ये विभागला जाईल, तुमच्या पोर्टफोलिओमध्ये आहे का?
टाटा सन्स आणि टाटा ट्रस्ट्स बोर्ड सदस्यांचा कार्यकाळ वाढवण्यासाठी किंवा संपवण्यासाठी निवृत्तीचे वय वापरत आहेत. उदाहरणार्थ, पूर्वी गैर-कार्यकारी संचालकांसाठी निवृत्तीचे वय ७० वर्षे होते. नंतर ते ७५ वर्षे करण्यात आले. यामुळे रतन टाटा त्या वयापर्यंत टाटा सन्सचे अध्यक्ष राहू शकले. आर्थिक वर्ष २५ मध्ये विजय सिंग यांना टाटा सन्सकडून ३.२ कोटी रुपये कमिशन मिळाले.
विजय सिंग यांच्या जाण्याने टाटा सन्सच्या आणखी दोन सदस्यांचा कार्यकाळही संपला आहे. यामध्ये JLR चे माजी सीईओ राल्फ स्पेथ आणि पिरामल एंटरप्रायझेसचे अजय पिरामल यांचा समावेश आहे. यामुळे नवीन सदस्यांसाठी संधी खुल्या झाल्या आहेत. या बदलांनंतर, टाटा सन्सच्या बोर्डात आता सहा सदस्य आहेत. टाटा सन्सच्या नियमांनुसार, टाटा ट्रस्ट एक तृतीयांश सदस्यांना नामांकित करू शकते.
सध्या ही आवश्यकता नोएल आणि श्रीनिवासन यांच्याकडून पूर्ण केली जात आहे. विजय सिंग यापूर्वी टाटा सन्सच्या बोर्डावर होते. ते पहिल्यांदा २०१३ मध्ये बोर्डात सामील झाले. परंतु, त्यांनी २०१८ मध्ये ७० वर्षांचे झाल्यावर राजीनामा दिला. त्यावेळी टाटा ट्रस्टच्या सदस्यांसाठी निवृत्तीचे वय ७० वर्षे होते. २०२२ मध्ये ते ७४ व्या वर्षी बोर्डात पुन्हा सामील झाले. हे घडू शकते कारण टाटा ट्रस्टचे माजी अध्यक्ष रतन टाटा यांनी सदस्यांसाठी कोणतेही निश्चित निवृत्तीचे वय निश्चित केले नव्हते.
टाटा ग्रुपचा शेअर ६०० रुपयांपर्यंत घसरेल? ब्रोकरेजने दिले ‘SELL’ रेटिंग
हा बदल अशा वेळी झाला आहे जेव्हा टाटा सन्सच्या बोर्ड मीटिंग होणार आहे. RBI ने टाटा सन्स आणि त्यांच्या उपकंपनी टाटा कॅपिटलसाठी IPO ची अंतिम मुदत निश्चित केली आहे. ही अंतिम मुदत या महिन्याच्या अखेरीपर्यंत आहे. टाटा कॅपिटलने त्यांचा १.९ अब्ज डॉलर्सचा आयपीओ लाँच करण्यासाठी आरबीआयकडे आणखी काही वेळ मागितला आहे.
त्याच वेळी, टाटा सन्सने आरबीआयला त्यांची मुख्य गुंतवणूक कंपनी नोंदणी परत करण्यास सांगितले आहे जेणेकरून त्यांना आयपीओ आणावा लागू नये. टाटा कॅपिटल ऑक्टोबरमध्ये आयपीओ लाँच करण्याची योजना आखत आहे. हा देशातील आतापर्यंतचा सर्वात मोठा आयपीओ असेल.