CBSE बोर्ड परीक्षा 15 फेब्रुवारीपासून सुरु होणार ; जाणून घ्या परीक्षापद्धतीमध्ये केलेला बदल

CBSE बोर्ड परीक्षा 15 फेब्रुवारीपासून सुरु होत आहेत. यावर्षी बोर्डाने प्रश्नपत्रिकेच्या स्वरूपात काही महत्त्वपूर्ण बदल जाहीर केले आहेत. विद्यार्थ्यांनी ते जाणून घेणे महत्वाचे आहे.

केंद्रीय माध्यमिक शिक्षण मंडळ (CBSE) ने 2025 साठी इयत्ता 10 वी आणि इयत्ता 12 वी बोर्ड परीक्षांचे वेळापत्रक (डेटशीट) जाहीर केले आहे. विशेष म्हणजे, ही तारीख परीक्षा सुरू होण्याच्या 86 दिवस आधीच जाहीर करण्यात आली आहे. CBSE ने 15 फेब्रुवारी 2025 पासून परीक्षा सुरू होईल, अशी घोषणा केली आहे. इयत्ता 10 वीच्या परीक्षा 18 मार्च 2025 रोजी संपतील, तर इयत्ता 12 वीच्या परीक्षा 4 एप्रिल 2025 रोजी संपतील. देशभरात आणि जगातील 26  देशांमध्ये या परीक्षा आयोजित करण्यात येणार आहेत, ज्यात अंदाजे 44 लाख विद्यार्थ्यांची उपस्थिती  अपेक्षित आहे. यावर्षी बोर्डाने प्रश्नपत्रिकेच्या स्वरूपात काही महत्त्वपूर्ण बदल जाहीर केले आहेत.

2025 च्या इयत्ता 12 वीच्या बोर्ड परीक्षेत कौशल्यावर आधारित प्रश्नांचा समावेश अधिक करण्यात येईल. या निर्णयामागे प्रमुख कारण म्हणजे विद्यार्थ्यांच्या तात्त्विक ज्ञानाच्या प्रत्यक्ष जीवनातील उपयोगाची चाचणी घेणारी प्रश्नपद्धत. कौशल्यावर आधारित प्रश्न विद्यार्थ्यांची समस्या सोडवण्याची क्षमता, त्यांचे विश्लेषणात्मक कौशल्य, तसेच त्यांचे ज्ञान वापरण्याची क्षमता तपासण्यासाठी वापरण्यात येईल.

ही पद्धत राष्ट्रीय शिक्षण धोरण (NEP) 2020च्या धर्तीवर राबवण्यात आली आहे, ज्याचे उद्दिष्ट विद्यार्थ्यांना व्यावहारिक,  कौशल्ययुक्त शिक्षण प्रदान करणे आहे. इयत्ता 12 वीच्या परीक्षामध्ये मागील वर्षी 40 टक्के कौशल्यावर आधारित प्रश्न होते, परंतु यावर्षी त्या प्रश्नांची संख्या 50 टक्के करण्यात आली आहे. या बदलामुळे परीक्षा अधिक समर्पक आणि विद्यार्थ्यांच्या वास्तविक ज्ञानाची चाचणी घेणारी बनली आहे. या प्रकारच्या प्रश्नांमध्ये मल्टिपल चॉईस प्रश्न (MCQ), केस-आधारित प्रश्न, आणि स्त्रोत-आधारित एकत्रित प्रश्न यांचा समावेश केला जाईल, जे विद्यार्थ्यांना समस्यांवर विचार करून योग्य उत्तर शोधण्याची संधी देतील.

दुसरीकडे, इयत्ता 10 वीच्या बोर्ड परीक्षेचे स्वरूप मागील वर्षीप्रमाणेच ठेवले आहे, परंतु यामध्ये 50 टक्के प्रश्न कौशल्यावर आधारित असतील, जसाचे स्वरूप मागील वर्षी होता. याचा अर्थ असा की, इयत्ता 10 वीच्या विद्यार्थ्यांना विश्लेषणात्मक आणि व्यावहारिक प्रश्नांचा सामना करावा लागेल, जो त्यांच्या शालेय ज्ञानापलीकडे जाऊन वास्तविक जीवनातील परिस्थितींवर आधारित असेल.

याव्यतिरिक्त, प्रश्नांची संख्या आणि स्वरूप मध्ये थोडासा बदल होईल. लहान आणि मोठ्या प्रश्नांची संख्या कमी होईल, कारण अधिकाधिक कौशल्यावर आधारित प्रश्नांची संख्या वाढवली जाईल. या बदलामुळे विद्यार्थी अधिक चांगल्या प्रकारे तयार होऊ शकतील, कारण त्यांना केवळ सैद्धांतिक ज्ञानच नव्हे, तर त्या ज्ञानाचा प्रत्यक्ष वापर देखील शिकवला जाईल.

विद्यार्थी उपस्थिती

तसेच, विद्यार्थ्यांना बोर्ड परीक्षांसाठी पात्र होण्यासाठी किमान 75 टक्के उपस्थिती राखणे अनिवार्य असणार आहे. ही उपस्थिती शालेय निकषांचे पालन करण्यासाठी आवश्यक आहे, जे विद्यार्थ्यांच्या शालेय कामगिरीचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. तथापि, काही विशिष्ट परिस्थितींमध्ये उपस्थितीमध्ये सवलत दिली जाऊ शकते. उदाहरणार्थ, वैद्यकीय आपत्कालीन परिस्थिती, राष्ट्रीय किंवा आंतरराष्ट्रीय क्रीडा स्पर्धांमध्ये सहभाग, किंवा अन्य गंभीर कारणांमुळे विद्यार्थ्यांना 25 टक्के उपस्थिती सवलत मिळेल. परंतु, या सवलतीसाठी विद्यार्थ्यांना आवश्यक कागदपत्रे सादर करणे अनिवार्य असणार आहे, जेणेकरून बोर्ड ते प्रमाणित करू शकेल.