फोटो सौजन्य- फेसबुक
मध्य प्रदेश आपल्या प्राचीन वैशिष्ट्यासाठी जगभर प्रसिद्ध आहे. या राज्यात वसलेले उज्जैन शहर हे श्रद्धेचे केंद्र आहे. उज्जैनमध्ये जगप्रसिद्ध महाकालेश्वर मंदिर आहे. याशिवाय नीलकंठेश्वर महादेव मंदिरासह राज्यात अनेक मोठी मंदिरे आहेत. या मंदिरात भगवान शिव स्वयंप्रतिष्ठापित आहेत. बाबांच्या नगरीची धार्मिक यात्रा केल्याने सर्व वाईट गोष्टी दूर होतात, अशी धार्मिक श्रद्धा आहे.
सावन हा पवित्र महिना देवतांची देवता महादेवाला समर्पित आहे. या महिन्यात महादेव आणि माता पार्वतीची भक्तीभावाने पूजा केली जाते. तसेच मंगळागौरी व्रत सोमवार आणि मंगळवार पाळले जाते. सावन सोमवारचे व्रत केल्यास साधकाची प्रत्येक इच्छा पूर्ण होते. यासोबतच जीवनात आनंदही येतो. यानिमित्ताने देशभरातील सर्व लहान-मोठ्या मंदिरांमध्ये शंकराची विशेष पूजा केली जाते. यावेळी भगवान शंकराचा जलाभिषेक आणि रुद्राभिषेक केला जातो. जलाभिषेकाने भगवान शिव लवकर प्रसन्न होतात, असे सनातन शास्त्रात नमूद आहे. त्याच्या कृपेने मनोकामना पूर्ण होते. पण तुम्हाला माहीत आहे का की देशात असे एक शिवमंदिर आहे, जिथे ब्रह्म मुहूर्तावर अकरा महान पंडित मंत्रोच्चार करतात आणि महादेवाला अभिषेक करतात? जाणून घेऊया या मंदिराबद्दल
नीलकंठेश्वर महादेव मंदिर कोठे आहे?
भगवान शिवाला समर्पित नीलकंठेश्वर महादेव मंदिर हे मध्य प्रदेशातील बाबांच्या शहर उज्जैनच्या पिपली नाका चौकात आहे. इतिहासकारांच्या मते हे मंदिर शतकानुशतके जुने आहे. त्या काळात बाबांची नगरी महाकाल वन या नावाने प्रसिद्ध होती. या जंगलात चौराष्ट भगवान शिव मंदिरे आहेत. यापैकी उज्जैनच्या पिपळीनाका चौरस्त्यावर असलेले नीलकंठेश्वर महादेव मंदिर ५४ वे आहे. या मंदिरात भगवान महादेव (स्वयंभू शिवलिंग), आई पार्वती, भगवान गणेश, भगवान कार्तिकेय आणि बाबांचे स्वार नंदीजी यांच्या मूर्ती स्थापित आहेत.
काय आहे कथा
स्कंद पुराणात नीलकंठेश्वर महादेव मंदिराच्या वैभवाचे वर्णन आहे. या पुराणानुसार प्राचीन काळी सत्यविक्रम नावाचा राजा आपल्या शत्रूंकडून पराभूत होऊन जंगलाकडे निघाला होता. सत्यविक्रम महाकाल वनात भटकत होता. त्याचवेळी त्याला एका तपस्वी भेटतात. तपस्वी राजाला त्याच्या तपश्चर्येने ओळखले. तेव्हा राजा सत्यविक्रमने त्याची कथा सांगितली. त्यावेळी तपस्वीने राजाला भगवान शंकराची पूजा करण्याचा सल्ला दिला. नंतर राजा सत्यविक्रमने भगवान शिवाची तपश्चर्या केली. त्याच्या कठोर भक्तीने प्रसन्न होऊन भगवान शिवाने राजा सत्यविक्रमला अजिंक्य होण्याचे आशीर्वाद दिले. यासाठी नीलकंठेश्वर महादेव मंदिरात शंकराचे दर्शन घेतल्याने शत्रूंवर विजय प्राप्त होतो असे सांगितले जाते.
पूजा-अभिषेक
असे म्हटले जाते की, महाकाल वनातच समुद्रमंथनाच्या वेळी भगवान शिवाने विष प्याले होते. नीलकंठेश्वर महादेव मंदिराने शतकानुशतके जुने पौराणिक महत्त्व जपले आहे. या मंदिरात असलेले शिवलिंग स्वयंभू आहे. नीलकंठेश्वर महादेव मंदिरात ब्रह्मबेला सोमवार, कृष्ण व शुक्ल त्रयोदशी आणि सावन महिन्यात भगवान शिवाला दररोज भक्तिभावाने अभिषेक केला जातो. यासोबतच सामान्य दिवसातही भगवान शिवाची पूजा विधीनुसार केली जाते. नीलकंठेश्वर महादेव मंदिरात बाबांचे दर्शन घेतल्याने कुंडलीतील अशुभ ग्रहांचा प्रभाव नाहीसा होतो, अशी धार्मिक मान्यता आहे.