teachers day 2025 dr sarvepalli radhakrishnan september 5 significance
Teachers Day 2025 : दरवर्षी ५ सप्टेंबरला भारतभरात राष्ट्रीय शिक्षक दिन साजरा केला जातो. हा दिवस केवळ शाळा-कॉलेजांमध्ये विद्यार्थ्यांनी केलेल्या छोट्या कार्यक्रमांपुरता मर्यादित नसून, तो प्रत्येक भारतीयाच्या आयुष्यातील सर्वात महत्त्वाच्या व्यक्तींना – गुरु व शिक्षकांना आदरांजली वाहण्याचा प्रसंग आहे. पण प्रश्न असा पडतो की, शिक्षक दिन फक्त ५ सप्टेंबरलाच का साजरा केला जातो? त्यामागील खरी कहाणी काय आहे?
५ सप्टेंबर १८८८ रोजी तामिळनाडूतील तिरुत्तानी येथे जन्मलेले डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन हे केवळ तत्वज्ञानी किंवा विद्वानच नव्हे तर एक महान शिक्षक होते. त्यांनी मद्रास ख्रिश्चन कॉलेज मधून तत्वज्ञानाचा अभ्यास केला आणि जवळपास चार दशके शिक्षक म्हणून काम केले. त्यांचे अध्यापन कलकत्ता विद्यापीठापासून ते ऑक्सफर्ड विद्यापीठापर्यंत पसरले होते. त्यांचा विश्वास असा होता की, शिक्षण हे फक्त पुस्तकातील ज्ञानापुरते मर्यादित नसून ते व्यक्तिमत्व घडवण्याचे व समाजाला दिशा देण्याचे साधन आहे. त्यामुळेच त्यांच्या विद्यार्थ्यांमध्ये त्यांच्याबद्दल अपार आदर होता.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : पुण्याच्या अंतःकरणात लपलेलं आहे ‘हे’ गणपती मंदिर; जाणून घ्या भक्तांसाठी का आहे खास आणि विलक्षण?
१९६२ मध्ये जेव्हा डॉ. राधाकृष्णन भारताचे राष्ट्रपती झाले, तेव्हा त्यांच्या विद्यार्थ्यांनी आणि मित्रपरिवाराने त्यांचा वाढदिवस मोठ्या थाटामाटात साजरा करण्याची इच्छा व्यक्त केली. मात्र त्यांनी नम्रतेने सांगितले की, “जर माझ्या वाढदिवसाला सन्मान द्यायचाच असेल, तर तो माझ्या व्यक्तिशः उत्सवासाठी नव्हे, तर सर्व शिक्षकांच्या सन्मानार्थ द्या.” त्यामुळे ५ सप्टेंबर हा दिवस राष्ट्रीय शिक्षक दिन म्हणून साजरा करण्यास सुरुवात झाली. तेव्हापासून आजपर्यंत, ६० वर्षांहून अधिक काळ हा दिवस भारतीय समाजात शिक्षकांबद्दल कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठी साजरा केला जात आहे.
१९५२ ते १९६२ या काळात ते भारताचे पहिले उपराष्ट्रपती होते.
१९६२ ते १९६७ या काळात ते दुसरे राष्ट्रपती झाले.
त्यांच्या तत्त्वज्ञान व शिक्षणातील कार्यामुळे त्यांना १९५४ मध्ये ‘भारतरत्न’ हा सर्वोच्च नागरी सन्मान मिळाला.
जगभरातील विद्वानांनी त्यांना मान्यता दिली आणि त्यांचे नाव २७ वेळा नोबेल पुरस्कारासाठी नामांकन यादीत झळकले.
त्यांचे विचार आजही विद्यार्थ्यांना व शिक्षकांना मार्गदर्शन करतात.
भारतीय संस्कृतीत गुरु-शिष्य परंपरा प्राचीन काळापासून प्रतिष्ठित आहे. गुरु केवळ ज्ञान देणारा नसून तो जीवनाला योग्य दिशा देणारा असतो. आधुनिक काळातसुद्धा शिक्षक विद्यार्थ्यांना शैक्षणिक ज्ञानाबरोबरच नैतिक मूल्ये, आत्मविश्वास आणि आव्हानांचा सामना करण्याची ताकद देतात. शिक्षक दिन हा केवळ ‘धन्यवादाचा दिवस’ नसून समाजाला जाणवून देणारा क्षण आहे की शिक्षकांशिवाय प्रगतीची वाटचाल शक्यच नाही.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Good Luck Sign: ‘हे’ जीव आहेत आनंदाचे दूत; जर घरात आले तर बदलते नशीब आणि उजळते भाग्य
या दिवशी शाळा, महाविद्यालये व विद्यापीठांमध्ये विविध सांस्कृतिक कार्यक्रम आयोजित होतात.
विद्यार्थी नाटक, भाषण, गाणे, कविता यामधून आपला आदर व्यक्त करतात.
शिक्षकांना फुले, शुभेच्छापत्रे, व लहान गिफ्ट्स देऊन कृतज्ञता दाखवली जाते.
तसेच दरवर्षी, राष्ट्रपतींच्या हस्ते राष्ट्रीय शिक्षक पुरस्कार देऊन उत्कृष्ट शिक्षकांचा गौरव केला जातो.
हा दिवस प्रत्येक विद्यार्थ्याला आपल्या जीवनातील शिक्षकांची आठवण करून देतो आणि समाजातील या महान व्यक्तींच्या योगदानाला वंदन करण्याची संधी देतो.
५ सप्टेंबर हा केवळ दिनदर्शिकेतील एक तारीख नसून, भारतीय शिक्षण परंपरेचा सन्मान आहे. डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन यांची दूरदृष्टी आणि नम्र विचारसरणीमुळे आज प्रत्येक भारतीय विद्यार्थी आपल्या शिक्षकांना आदरपूर्वक स्मरतो. शिक्षक दिन म्हणजेच आपल्या भविष्याचे शिल्पकार असलेल्या गुरुजनांप्रती कृतज्ञतेचे वंदन.
.png "Videos"){kind=small}
