पीएम मोदींनी रशियात उल्लेख केलेल्या अस्त्रखानच्या ‘हाउस ऑफ इंडिया’ चा गुजरातशी काय आहे संबंध?

रशियातील भारतीय नागरिकांना संबोधित करताना पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी रशियातील अस्त्रखान येथे बांधलेल्या 'हाउस ऑफ इंडिया'चा उल्लेख केला. आणि त्याचे गुजरात कनेक्शन समजावून सांगितले. नरेंद्र मोदी यांनी येथे पहिल्यांदाच राष्ट्राध्यक्ष पुतीन यांची भेट घेतली.

रशियाच्या दौऱ्यावर गेलेले पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी तेथे राहणाऱ्या भारतीयांना संबोधित केले. सुमारे 45 मिनिटांच्या भाषणात त्यांनी नवी दिल्ली आणि मॉस्को यांच्यातील जुन्या संबंधांबद्दल सविस्तर चर्चा केली. पीएम मोदी म्हणाले, जेव्हाही ते ‘रशिया’ शब्द ऐकतात तेव्हा त्यांच्या मनात आणि हृदयात एकच भावना येते की रशिया हा भारताच्या सुख-दु:खाचा साथीदार आहे. या मैत्रीला प्रोत्साहन दिल्याबद्दल पंतप्रधानांनी पुतीन यांचे मोदींनी कौतुक केले. आपल्या भाषणात त्यांनी रशियातील अस्त्रखान येथे बांधलेल्या ‘हाउस ऑफ इंडिया’चा उल्लेख केला. जाणून घेऊया अस्त्रखानमध्ये बांधलेले ‘हाउस ऑफ इंडिया’, त्याचे गुजरात कनेक्शन काय आहे?

रशियातील भारतीयांना संबोधित करताना पंतप्रधान मोदी म्हणाले, अस्त्रखानमधील भारतीय सदन हे भारत-रशिया संबंधांचे प्रतीक आहे. १७ व्या शतकात गुजरातमधील व्यापारी तेथे येऊन स्थायिक झाले. गुजरातच्या मुख्यमंत्रिपदाची जबाबदारी स्वीकारली तेव्हा मी तिथे गेलो होतो. ऐतिहासिक पुराव्यांवरून असे दिसून येते की सुमारे 400 वर्षांपूर्वी जेव्हा भारतातून विशेषतः गुजरातमधील व्यापारी व्यापारासाठी रशियाला जात असत. तेव्हा ते अस्त्रखानमधील या इमारतीत राहत असत. व्यापारी येथे पोहोचल्यावर रशियन अधिकाऱ्यांनी त्यांचे जोरदार स्वागत केले. त्यांना आवश्यक असलेल्या सर्व गोष्टी पुरवल्या. त्यांना त्यांच्या मनाप्रमाणे जगण्याचे स्वातंत्र्यही दिले होते.

त्यानंतर मोदी पहिल्यांदाच पुतीन यांना भेटले

आपल्या भाषणात पीएम मोदी म्हणाले की 2001 मध्ये जेव्हा ते गुजरातचे मुख्यमंत्री म्हणून अस्त्रखानला गेले होते. सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म X वर मोदी आर्काइव्ह अकाउंटवरून एक पोस्ट शेअर करण्यात आली आहे. भारत-रशिया शिखर परिषदेत सहभागी होण्यासाठी नरेंद्र मोदी तत्कालीन पंतप्रधान अटलबिहारी वाजपेयी यांच्यासोबत मॉस्कोला गेले होते. या भेटीदरम्यान त्यांनी राष्ट्राध्यक्ष पुतिन यांची पहिल्यांदा भेट घेतली. त्यावेळी गुजरात आणि रशियन राज्य अस्त्रखान यांच्यात व्यापार, विज्ञान आणि तंत्रज्ञान, शिक्षण, पर्यटन यासह अनेक करार झाले होते.

See more

The longstanding relationship between India and Russia has deep historical roots, significantly strengthened by Prime Minister @narendramodi during his tenure as Chief Minister of Gujarat.

Narendra Modi’s first visit to #Russia was on November 6, 2001, when he was the Chief… pic.twitter.com/E0fBxhMip0

— Modi Archive (@modiarchive) July 8, 2024

INSTC वाहतूक कॉरिडॉर म्हणजे काय?

भारत आणि रशिया यांच्यातील इंटरनॅशनल नॉर्थ साउथ ट्रान्सपोर्टेशन कॉरिडॉर (INSTC) साठी आस्ट्रखानचे ‘हाउस ऑफ इंडिया’ देखील महत्त्वाचे आहे. याविषयी सविस्तर माहिती देताना मोदी म्हणाले की, दोन वर्षांपूर्वी आंतरराष्ट्रीय उत्तर-दक्षिण वाहतूक कॉरिडॉर (INSTC) साठीही तो महत्त्वाचा होता. INSTC हे 7,200 किमी लांबीचे वाहतूक नेटवर्क आहे. हे अफगाणिस्तान, आर्मेनिया, अझरबैजान, रशिया, मध्य आशिया, युरोप, तसेच भारत आणि इराण यांच्यातील मालाची वाहतूक सुलभ करते. हा मार्ग मुंबईपासून सुरू होऊन इराणमधील बंदर अब्बास आणि बंदर-ए-अंजलीपर्यंत जातो. नंतर कॅस्पियन समुद्र ओलांडून रशियातील आस्ट्रखान, मॉस्को आणि सेंट पीटर्सबर्ग येथे पोहोचतो.