डोंगरात गिर्यारोहणाचा छंद हिरावून घेईल बाप होण्याचे भाग्य! अभ्यासातून उघड झाली धक्कादायक माहिती

एका जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेला एक पुनरावलोकन लेख स्पष्ट करतो की कमी ऑक्सिजनचा पुरुषांच्या शुक्राणूंच्या गुणवत्तेवर आणि एकूणच पुनरुत्पादक आरोग्यावर कसा परिणाम होतो.

नवी दिल्ली : गेल्या 50 वर्षांमध्ये पुरुषांच्या प्रजननक्षमतेत झालेली घट ही एक चिंताजनक बाब ठरली आहे. यामागील अनेक कारणांमध्ये ऑक्सिजनच्या कमतरतेचा उल्लेख होतो. नेचर रिव्ह्यूज युरोलॉजी या प्रतिष्ठित जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या एका अभ्यासाने ऑक्सिजनची कमतरता आणि पुरुषांच्या पुनरुत्पादनक्षमतेवरील तिचा दुष्परिणाम उलगडून दाखवला आहे.

कमी ऑक्सिजन आणि टेस्टिस हायपोक्सियाचा प्रभाव

पुरुषांच्या पुनरुत्पादक आरोग्यावर ऑक्सिजनच्या कमतरतेचा गंभीर परिणाम होतो, असे या अभ्यासातून दिसून आले आहे. टेस्टिस हायपोक्सिया म्हणजे अंडकोषांमध्ये ऑक्सिजनची कमतरता होणे. यामुळे शुक्राणूंच्या गुणवत्तेवर परिणाम होतो, तसेच दीर्घकालीन पुनरुत्पादनक्षमतेवर गंभीर परिणाम होतो. पुरुषांमधील वंध्यत्व म्हणजे एक वर्षापेक्षा जास्त काळ नियमित आणि असुरक्षित लैंगिक संबंध असूनही गर्भधारणा न होणे, तर उप-प्रजनन क्षमता म्हणजे गर्भधारणेची कमी शक्यता असणारी स्थिती.

अभ्यासाच्या महत्त्वपूर्ण बाबी

टेसा लॉर्ड या ऑस्ट्रेलियातील न्यूकॅसल विद्यापीठातील वरिष्ठ व्याख्यात्या आणि पुनरुत्पादक जीवशास्त्रज्ञ असून या अभ्यासाच्या लेखिका आहेत. त्यांनी स्पष्ट केले की, स्लीप एपनिया, व्हॅरिकोसेल, उच्च उंचीवर हायकिंग आणि टेस्टिक्युलर टॉर्शन यांसारख्या वैद्यकीय स्थितींमुळे अंडकोषांमधील ऑक्सिजनची पातळी कमी होते. यामुळे शुक्राणूंची गुणवत्ता खालावते, तसेच दीर्घकालीन पुनरुत्पादन क्षमता धोक्यात येते.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : National Tourism Day, हिमाचलमधील ‘या’ निसर्गरम्य ठिकाणी जाण्यासाठी पुरेसे आहेत फक्त दोन दिवस, वाचा काय आहे खास?

व्हॅरिकोसेल आणि स्लीप एपनिया यांचे धोके

व्हॅरिकोसेल म्हणजे अंडकोषातील पसरलेल्या शिरा, ही एक सामान्य वैद्यकीय स्थिती आहे. ती पुरुषांमधील वंध्यत्वाचे प्रमुख कारण असून, 45% पुरुषांमध्ये ही समस्या आढळते. स्लीप एपनिया, ज्यामध्ये झोपेमध्ये श्वसनमार्ग अडथळा निर्माण होतो, रक्तातील ऑक्सिजनची पातळी कमी करतो. या समस्यांमध्ये लठ्ठपणामुळे मोठ्या प्रमाणावर वाढ झाली आहे, जो स्लीप एपनियाचा महत्त्वाचा कारणभूत घटक ठरतो.

उंचीचा आणि अन्य घटकांचा प्रभाव

उंच भागांमध्ये प्रवास किंवा हायकिंग केल्याने देखील टेस्टिस हायपोक्सियाचा धोका निर्माण होतो. या परिस्थितीत ऑक्सिजनच्या पातळीत लक्षणीय घट होते, जी शुक्राणूंच्या निर्मितीसाठी अत्यंत आवश्यक असते. टेस्टिक्युलर टॉर्शनसारख्या आकस्मिक वैद्यकीय स्थितीमुळेही ऑक्सिजनचा पुरवठा खंडित होऊ शकतो, ज्याचा प्रजननक्षमतेवर थेट परिणाम होतो.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : ‘हे’ आहेत 26 जानेवारीला तिरंगा फडकवण्यासाठी खास नियम, जाणून घ्या नियम तोडल्यास काय आहे शिक्षा?

वंध्यत्वाची समस्या वाढत असल्याचे संकेत

पुरुषांमध्ये वंध्यत्वाच्या प्रकरणांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर वाढ झाल्याचे निरीक्षण या अभ्यासातून पुढे आले आहे. ऑक्सिजनच्या कमतरतेमुळे दीर्घकालीन पुनरुत्पादक आरोग्य धोक्यात येऊ शकते, यावर संशोधकांनी भर दिला आहे. भविष्यातील वैद्यकीय उपाययोजनांसाठी या अभ्यासाचे महत्त्वपूर्ण योगदान ठरेल, असे तज्ज्ञांचे मत आहे.

प्रजननक्षमतेसाठी सजगतेची गरज

ऑक्सिजनची योग्य पातळी राखणे, स्लीप एपनियासारख्या स्थितींचे योग्य उपचार करणे आणि वैद्यकीय सल्ल्याने वेळेत उपाययोजना करणे आवश्यक आहे. वाढत्या वंध्यत्वाच्या समस्येवर मात करण्यासाठी जागरूकता आणि त्वरित उपचार हेच प्रभावी उपाय ठरू शकतात. या अभ्यासाने पुरुषांच्या पुनरुत्पादक आरोग्यासाठी एक महत्त्वाचा इशारा दिला आहे. ऑक्सिजनच्या कमतरतेचे परिणाम समजून घेतल्यामुळे वंध्यत्वाच्या समस्यांवर उपाय शोधणे सोपे होईल, अशी अपेक्षा आहे.