D8 शिखर परिषदेत महायुती! मध्यपूर्वेतील युद्धादरम्यान 8 मुस्लिम देश आले एकाच छताखाली; इस्रायली डिफेन्सला झटका

डी-8 ची ही बैठक केवळ आर्थिक सहकार्यावरच नव्हे तर इस्रायलसारख्या संवेदनशील मुद्द्यांवरही लक्ष केंद्रित करू शकते. या बैठकीच्या निकालामुळे आंतरराष्ट्रीय मंचावर मुस्लिम देशांची सामूहिक भूमिका आणखी मजबूत होऊ शकते.

कैरो, इजिप्त : डी-8 ची ही बैठक केवळ आर्थिक सहकार्यावरच नव्हे तर इस्रायलसारख्या संवेदनशील मुद्द्यांवरही लक्ष केंद्रित करू शकते. या बैठकीच्या निकालामुळे आंतरराष्ट्रीय मंचावर मुस्लिम देशांची सामूहिक भूमिका आणखी मजबूत होऊ शकते.विकसनशील मुस्लिम देशांची संघटना असलेल्या डी-8 (डी-8 ऑर्गनायझेशन फॉर इकॉनॉमिक कोऑपरेशन) ची बैठक गुरुवारपासून (19 डिसेंबर) इजिप्तमध्ये होत आहे. या बैठकीत पाकिस्तान, बांगलादेश, तुर्किये, इराणसह आठ देश सहभागी होणार आहेत.

बैठकीत आर्थिक मुद्द्यांसह पॅलेस्टाईन आणि इस्रायलशी संबंधित मुद्द्यांवर चर्चा होण्याची शक्यता आहे. विशेषत: सीरियातील सत्तापालटानंतर इस्रायलच्या आक्रमकतेवर ठराव आणण्याची अटकळ आहे. मुस्लिम देशांच्या आर्थिक प्रगतीसाठी 1997 मध्ये D-8 संघटनेची स्थापना करण्यात आली. त्यात सौदी अरेबिया, इराक, सीरिया, कतार आणि UAE सारख्या अरब देशांचा समावेश नाही. D-8 संघटनेत खालील आठ मुस्लिम देशांचा समावेश आहे.

D-8 Summit 2024 

पाकिस्तान

बांगलादेश

इंडोनेशिया

मलेशिया

नायजेरिया

इजिप्त

तुर्की

इराण

D-8 चे महत्त्व

या देशांची एकूण लोकसंख्या सुमारे 1.25 अब्ज आहे, जी जागतिक मुस्लिम लोकसंख्येच्या 60% आहे. संस्थेचा प्राथमिक अजेंडा आर्थिक प्रगती हा आहे, पण आता त्यात सामाजिक प्रश्नांचाही समावेश करण्यात आला आहे. यावेळी इराणचे अध्यक्ष मसूद पेजेश्कियान या बैठकीला उपस्थित आहेत. गेल्या दशकात इराणच्या नेत्याची इजिप्तची ही पहिलीच भेट आहे, जी महत्त्वाची मानली जात आहे.

जागतिक बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : सत्ता सोडताना बायडेन यांनी उचलले अत्यंत महत्त्वाचे पाऊल; भारताला होणार मोठा फायदा

इराण-इजिप्त संबंधांचा इतिहास

1970 च्या इस्लामिक क्रांतीनंतर दोन्ही देशांमधील तणाव वाढला होता. इजिप्त विकासाची चर्चा करत राहिला, तर इराणने कट्टरतावादाकडे वाटचाल केली. गेल्या वर्षी हमास आणि इस्रायलमधील युद्धादरम्यान इजिप्तने मध्यस्थी केल्याने दोन्ही देशांमधील संबंध सुधारले. इराणच्या परराष्ट्र मंत्रालयाने बैठकीच्या संभाव्य अजेंड्यामध्ये प्रादेशिक मुद्द्यांचा उल्लेख केला आहे. यामुळे डी-8 देश इस्रायलविरोधात ठराव आणण्याचा विचार करू शकतात, अशी अटकळ बांधली जात आहे.

इस्रायलच्या विरोधात संभाव्य निर्णय घेतला जाऊ शकतो

इस्रायलसोबतचे आर्थिक संबंध कमकुवत होत आहेत.

आंतरराष्ट्रीय मंचांवर दबाव आणणे.

राजनैतिक पातळीवर इस्रायलला वेगळे करणे.

जागतिक बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : रशियाचा मोठा दावा; कॅन्सरवर लस केली तयार, 2025 पासून Freeमध्ये उपलब्ध होणार

डी-8 देशांची ताकद

डी-8 देश सामरिक आणि आर्थिक दृष्टिकोनातून महत्त्वाचे आहेत. या संघटनेत समाविष्ट असलेल्या इराण आणि नायजेरियाकडे तेलाचे साठे आहेत. याशिवाय तुर्की आणि इराण हे पश्चिम आशियासाठी सामरिकदृष्ट्या महत्त्वाचे आहेत आणि पाकिस्तान आणि बांगलादेश त्यांच्या मोठ्या बाजारपेठेसाठी आणि मनुष्यबळासाठी प्रसिद्ध आहेत. यामुळे D-8 ने अल्पावधीतच आपली ताकद दाखवून दिली आहे. मात्र, यावेळी तो इस्रायलविरोधात कठोर पावले उचलण्याच्या विचारात आहे.

See more

The 48th Session of the D-8 Commission Meeting was successfully held in Cairo, Egypt, on 16 December 2024, with participation of all D-8 Commissioners. The meeting focused on several key topics, including: – The outcome documents of the 11th D-8 Summit – Financial and… pic.twitter.com/KRRG1C6tHf — Developing-8 (D-8) (@D8org) December 17, 2024

मुस्लिम देशांच्या इतर संघटना

D-8 व्यतिरिक्त मुस्लिम देशांच्या इतर अनेक संघटना देखील सक्रिय आहेत, ज्या खालीलप्रमाणे आहेत.

इस्लामिक डेव्हलपमेंट बँक : सौदी अरेबियातील ही बँक आर्थिक सहकार्यावर लक्ष केंद्रित करते.

ऑर्गनायझेशन ऑफ इस्लामिक कोऑपरेशन (OIC) : 50 पेक्षा जास्त मुस्लिम देशांचा समूह.

इस्लामिक चेंबर ऑफ कॉमर्स, इंडस्ट्री आणि ॲग्रीकल्चर : आर्थिक आणि सामाजिक समस्यांवर कार्य करते.

इस्लामिक सॉलिडॅरिटी फंड : धार्मिक आणि सामाजिक विकासाला प्रोत्साहन देते.