भारतातील सोन्याची मागणी ५ वर्षांच्या नीचांकी पातळीवर, दागिन्यांपेक्षा ईटीएफकडे कल (फोटो सौजन्य - सोशल मीडिया)
वर्ल्ड गोल्ड कौन्सिल (WGC) च्या ताज्या अहवालानुसार, २०२५ मध्ये भारतातील सोन्याची मागणी गेल्या पाच वर्षातील सर्वात कमी पातळीवर पोहोचू शकते. वाढत्या सोन्याच्या किमतींमुळे दागिन्यांच्या खरेदीवर ब्रेक लागला आहे, तर गुंतवणुकीसाठी सोने खरेदी करणाऱ्यांमध्ये थोडीशी वाढ झाली आहे.
असा अंदाज आहे की यावर्षी भारतातील सोन्याचा वापर ६०० ते ७०० मेट्रिक टन दरम्यान असेल, जो गेल्या वर्षीच्या ८०२.८ टनांपेक्षा खूपच कमी आहे. जर किंमती स्थिर राहिल्या तर हा आकडा ७०० टनांपर्यंत पोहोचू शकतो, परंतु जर भू-राजकीय कारणांमुळे किंमती १०-१५ टक्के वाढल्या तर मागणी ६०० टनांपर्यंत खाली येऊ शकते.
अमेरिकेचा पाकिस्तानसोबत तेल करार! ट्रम्प यांचा टॅरिफचा दंड; भारतावर काय होणार परिणाम?
जून २०२५ मध्ये, स्थानिक सोन्याच्या किमती प्रति १० ग्रॅम १,०१,०७८ या विक्रमी पातळीवर पोहोचल्या. या वर्षी आतापर्यंत सोन्यात २८ टक्के वाढ झाली आहे, तर गेल्या वर्षीही त्याच्या किमती २१ टक्के वाढल्या होत्या. या महागाईचा थेट परिणाम सामान्य खरेदीदारांवर झाला आहे, विशेषतः दागिन्यांच्या क्षेत्रात. एप्रिल-जून तिमाहीत सोन्याचा एकूण वापर १३४.९ टन होता, जो गेल्या वर्षीच्या तुलनेत १० टक्के कमी आहे. यामध्ये, दागिन्यांच्या मागणीत १७ टक्के घट झाली, तर गुंतवणुकीसाठी सोने खरेदी करणाऱ्या लोकांची संख्या ७ टक्के वाढली.
सोन्याच्या किमती वाढल्या असूनही, गुंतवणूकदारांनी त्याची चमक गमावलेली नाही. जूनमध्ये गोल्ड ईटीएफ (एक्सचेंज-ट्रेडेड फंड) मध्ये प्रचंड वाढ झाली. इंडियन म्युच्युअल फंड असोसिएशनच्या आकडेवारीनुसार, त्यात २०.८१ अब्ज रुपयांची गुंतवणूक करण्यात आली, जी मागील महिन्यापेक्षा दहापट जास्त आहे.
डब्ल्यूजीसीचे इंडिया हेड सचिन जैन यांच्या मते, “डिजिटायझेशनमध्ये वाढ झाल्यामुळे, भारतात गोल्ड ईटीएफ अधिक लोकप्रिय होत आहेत.” हा बदल देखील महत्त्वाचा आहे कारण आता लोक भौतिक सोन्याऐवजी (जसे की दागिने) डिजिटल स्वरूपात सोन्यात गुंतवणूक करण्यास प्राधान्य देत आहेत.
सप्टेंबर तिमाहीत गेल्या वर्षीच्या २४८.३ टनांपेक्षा सोन्याची मागणी कमी राहण्याची अपेक्षा आहे. कारण सरकारने २०२४ मध्ये आयात शुल्क कमी करून खरेदीला प्रोत्साहन दिले होते, ज्याचा परिणाम आता संपला आहे. तथापि, सणासुदीचा हंगाम (ऑगस्टपासून) पुन्हा दागिन्यांची मागणी वाढवू शकतो.
WGC म्हणते की सोन्याने इतर मालमत्ता वर्गांपेक्षा चांगली कामगिरी केली आहे, म्हणून गुंतवणूकदार अजूनही भौतिक सोने आणि ETF दोन्हीमध्ये गुंतवणूक करत आहेत. कंपनीच्या धोरणात आता स्पर्धात्मक व्हॉल्यूम-आधारित वाढीवर लक्ष केंद्रित करणे समाविष्ट आहे.
