मुंबई बनले भारतातील सर्वात महागडे ऑफिस मार्केट! २०२५ पर्यंत भाड्यात २८ टक्के वाढ (फोटो सौजन्य - सोशल मीडिया)
जागतिक आर्थिक अस्थिरता आणि अनिश्चितता असूनही भारतातील व्यावसायिक रिअल इस्टेट बाजारपेठ तेजीच्या मार्गावर आहे. व्यवसाय पूर्णवेळ ऑफिस लाइफमध्ये परतत असल्याने, प्रमुख महानगरांमध्ये ऑफिस भाड्याने मिळणाऱ्या किमतीत चांगली वाढ दिसून येत आहे. कार्यालयांची मागणी वाढवण्यात ग्लोबल कॅपॅबिलिटी सेंटर्स (GCC) मोठी भूमिका बजावत आहेत.
मुंबई महानगर प्रदेशात (एमएमआर) या वर्षी कार्यालयीन भाड्यात सर्वाधिक वाढ झाली आहे. प्रॉपर्टी अॅडव्हायझरी फर्म अ‍ॅनारॉक ग्रुपच्या मते, २०२२-२०२५ या कालावधीत एमएमआरमध्ये ऑफिस भाड्यात सर्वाधिक २८ टक्के वाढ झाली आहे. २०२२ मध्ये येथील ऑफिस भाडे प्रति चौरस फूट प्रति महिना १३१ रुपये होते, जे २०२५ मध्ये वाढून १६८ रुपये प्रति चौरस फूट प्रति महिना होण्याची अपेक्षा आहे.
अ‍ॅनारॉक ग्रुपचे एमडी (कमर्शियल लीजिंग अँड अॅडव्हायझरी) पियुष जैन म्हणतात, “भारत इतर सर्व देशांपेक्षा पुढे आहे, विशेषतः अमेरिकेत, जिथे व्यवसाय धोरण अनिश्चिततेचा मोठा अनुभव येत आहे. एकूण ऑफिस स्पेस लीजिंगमध्ये भारताचा वाटा ४५ टक्के आहे. मुंबईत बीएफएसआय भाडेपट्ट्यात अमेरिकेतील बँकांचा वाटा ४८ टक्क्यांपर्यंत आहे. अमेरिकन कंपन्यांची भारतीय दर्जाच्या ‘अ’ दर्जाच्या ऑफिस स्पेसची भूक अजूनही कमी झालेली नाही.
२०२२ ते २०२५ पर्यंत महामारीनंतर, विशेषतः एमएमआर, दिल्ली एनसीआर आणि हैदराबाद सारख्या शहरांमध्ये प्रीमियम ऑफिस स्पेसची मागणी वाढत राहण्याची अपेक्षा आहे. एमएमआर हे भारतातील सर्वात महागडे व्यावसायिक बाजारपेठ म्हणून उदयास आले आहे, भाड्याच्या किमती २८ टक्क्यांनी वाढल्या आहेत. २०२२ मध्ये या मार्केटमधील भाडे १३१ रुपये होते, जे २०२५ मध्ये वाढून प्रति चौरस फूट १६८ रुपये झाले. वांद्रे-कुर्ला कॉम्प्लेक्स (बीकेसी), लोअर परेल आणि अंधेरी पूर्व यासारख्या प्रमुख सूक्ष्म बाजारपेठांमध्ये वित्त, आयटी/आयटीईएस आणि स्टार्टअप क्षेत्रांकडून मागणी कायम आहे.
दिल्ली-एनसीआरमध्ये ऑफिसच्या भाड्यात लक्षणीय वाढ झाली आहे. अ‍ॅनारॉकच्या मते, दिल्ली-एनसीआरमधील ऑफिस मार्केटमध्ये २०२२ च्या तुलनेत २० टक्के भाड्यात वाढ झाली आहे. २०२२ मध्ये ऑफिस भाडे ९२ रुपये होते, ते २०२५ मध्ये प्रति चौरस फूट ११० रुपये प्रति महिना होणार आहे. दिल्ली-एनसीआरमधील ऑफिस भाड्यात वाढ होण्याचे मुख्य कारण म्हणजे पायाभूत सुविधा प्रकल्पांचा विकास आणि नोएडा आणि गुरुग्राममधील ऑफिसची वाढती मागणी. टेक सिटी बंगळुरूमध्ये ऑफिस भाड्यात १५.८ टक्के वाढ झाली, तर पुणे आणि चेन्नईमध्ये ऑफिस भाड्यात अनुक्रमे ११.१ टक्के आणि ९.१ टक्के वाढ झाली. हैदराबादमध्येही २०२२ ते २०२५ दरम्यान ऑफिस भाडे ५८ रुपयांवरून ७२ रुपये प्रति चौरस फूट प्रति महिना वाढण्याची अपेक्षा आहे.
कोरोना साथीच्या आजारामुळे थोड्या काळासाठी थांबल्यानंतर भारताच्या व्यावसायिक रिअल इस्टेट बाजारपेठेने वेगाने सुधारणा केल्यानंतर एका नवीन वाढीच्या टप्प्यात प्रवेश केला आहे. कंपन्या महत्त्वाच्या व्यावसायिक जिल्ह्यांमध्ये त्यांची उपस्थिती दुप्पट करत आहेत. यामुळे ग्लोबल कॅपॅबिलिटी सेंटर्स (GCC), टेक दिग्गज आणि BFSI नेत्यांच्या मिश्रणामुळे ग्रेड A ऑफिस स्पेसच्या मागणीत वाढ झाली आहे. “भारताच्या ऑफिस लीजिंग लँडस्केपमध्ये जीसीसी हे सर्वात मोठे बदल घडवून आणणारे घटक बनले आहेत,” जैन म्हणतात.
ते पुढे म्हणाले, “आमच्या आकडेवारीवरून असे दिसून येते की २०२५ च्या पहिल्या तिमाहीत जीसीसीने तब्बल ८३.५ लाख चौरस फूट भाडेपट्टा दिला, ज्यामध्ये दिल्ली-एनसीआरने त्या मागणीपैकी जवळजवळ २३ टक्के भाग घेतला. तसेच, गेल्या दोन वर्षांत सर्व ऑफिस भाडेपट्ट्यांपैकी ३७ टक्क्यांहून अधिक वाटा शीर्ष ७ शहरांनी घेतला आहे, जो देशाच्या महानगरीय व्यवसाय परिसंस्थेसाठी दीर्घकालीन वचनबद्धता दर्शवितो.”
.png "Videos"){kind=small}
