दिल्लीतील हवेच्या गुणवत्तेने गंभीर स्वरूप धारण केले असल्याने शहरातील प्रमुख शिक्षण संस्थांनी सार्वजनिक आरोग्याच्या हितासाठी मोठे निर्णय घेतले आहेत. जवाहरलाल नेहरू विद्यापीठ (जेएनयू), दिल्ली विद्यापीठ (डीयू), आणि जामिया मिलिया इस्लामिया यांनी त्यांच्या वर्गांना तात्पुरते ऑनलाइन स्वरूप दिले आहे. विद्यार्थ्यांच्या आरोग्याच्या विचार हा निर्णय घेण्यात आला असून परीक्षांचे वेळापत्रक मात्र पूर्ववत राहणार आहे.
जेएनयूचा निर्णय
जवाहरलाल नेहरू विद्यापीठाने (जेएनयू) सोमवार दि. 22 नोव्हेंबर 2024 पर्यंत सर्व वर्ग ऑनलाइन पद्धतीने आयोजित करण्याची घोषणा केली. विद्यापीठाच्या अधिसूचनेनुसार, “दिल्ली आणि एनसीआरमधील वायू गुणवत्ता निर्देशांक (AQI) गंभीर श्रेणीत पोहोचल्याने, विद्यार्थ्यांच्या आरोग्याचे रक्षण करणे अत्यावश्यक आहे. परिणामी, 22 नोव्हेंबरपर्यंत ऑनलाइन वर्ग आयोजित केले जातील, परंतु परीक्षांचे वेळापत्रक आणि पद्धतीत कोणताही बदल होणार नाही.”
दिल्ली विद्यापीठ
दिल्ली विद्यापीठाने देखील 23 नोव्हेंबर 2024 पर्यंत वर्ग ऑनलाइन घेण्याचा निर्णय घेतला आहे. विद्यापीठाने स्पष्ट केले की 25 नोव्हेंबरपासून नियमित शारीरिक वर्ग पुन्हा सुरू होतील. विद्यापीठाच्या निवेदनात म्हटले आहे, “दिल्ली आणि एनसीआरमधील AQI चिंताजनक पातळीवर आहे. विद्यार्थ्यांच्या व्यापक हितासाठी, वर्ग ऑनलाइन पद्धतीने आयोजित करण्याचा निर्णय घेतला आहे. यामुळे त्यांचे आरोग्य आणि शिक्षण यामधील समतोल राखला जाईल. परीक्षा आणि मुलाखतींच्या वेळापत्रकात कोणताही बदल केला जाणार नाही.”
जामिया मिलिया इस्लामियाचा निर्णय
जामिया मिलिया इस्लामियानेही विद्यार्थ्यांच्या हितासाठी 23 नोव्हेंबरपर्यंत ऑनलाइन वर्ग सुरू ठेवण्याचा निर्णय घेतला आहे. 25 नोव्हेंबरपासून विद्यापीठ पुन्हा वर्ग सुरू करणार असून परीक्षा आणि मुलाखती पूर्ववत वेळापत्रकानुसारच होतील.
दिल्लीतील वायू प्रदूषणाचा वाढता धोका
दिल्ली आणि एनसीआरमधील वायू गुणवत्ता अत्यंत गंभीर श्रेणीत पोहोचली आहे. AQI निर्देशांक 500 च्या पुढे गेला असून, बहुतांश हवेच्या देखरेख यंत्रणांनी ‘भयानकपणे उच्च’ पातळीची नोंद केली आहे. AQI प्रमाणे, 0-50 हा ‘चांगला’, 51-100 ‘समाधानकारक’, 101-200 ‘मध्यम’, 201-300 ‘खराब’, 301-400 ‘अतिशय खराब’, तर 401-500 ‘गंभीर’ मानला जातो. 500 च्या पुढील पातळीला ‘अधिक गंभीर’ श्रेणी दिली जाते.
दिल्ली सरकारने याला “वैद्यकीय आणीबाणी” म्हणून संबोधले असून, नागरिकांच्या आरोग्याचे संरक्षण करण्यासाठी त्वरित प्रतिबंधात्मक उपाययोजनांचे आवाहन केले आहे. सार्वजनिक आरोग्याला प्राधान्य देत अनेक शाळा आणि महाविद्यालयांनी शारीरिक उपस्थितीचे वर्ग बंद करून ऑनलाइन वर्ग आयोजित केले आहेत.
सार्वजनिक आरोग्य आणि सावधगिरीची गरज
प्रदूषणाच्या या चिंताजनक स्थितीमुळे सर्वसामान्यांनी घराबाहेर पडताना मास्कचा वापर करावा, आरोग्यास हानी पोहोचवणाऱ्या बाहेरील क्रिया टाळाव्यात, तसेच हवामान विभागाच्या सूचनांचे पालन करावे. हवेची गुणवत्ता सुधारण्यासाठी सरकारने आणखी उपाययोजना करणे आवश्यक आहे, तर नागरिकांनीही पर्यावरणपूरक अशा सवयी अंगिकाराव्यात.
.png "Videos"){kind=small}
