
फोटो सौजन्य - Social Media
आजच्या डिजिटल युगात प्रत्येक कंपनी आपला डेटा आणि सर्व्हर क्लाउडवर हलवत आहे. त्यामुळे क्लाउड आर्किटेक्ट (Cloud Architect) या पदाची मागणी दिवसेंदिवस वाढत चालली आहे. हे असे टेक्नॉलॉजी तज्ज्ञ असतात जे कंपन्यांसाठी क्लाउड सिस्टीमची रचना, व्यवस्थापन आणि सुरक्षा सुनिश्चित करतात. सोप्या भाषेत सांगायचे झाले तर क्लाउड आर्किटेक्ट हे ठरवतात की कंपनीचा डेटा क्लाउडवर कसा काम करेल आणि तो सुरक्षित कसा राहील.
क्लाउड आर्किटेक्टचे काम काय असते?
क्लाउड आर्किटेक्टचे काम फक्त डेटा क्लाउडवर ठेवणे एवढेच मर्यादित नसते, तर ते संपूर्ण क्लाउड इन्फ्रास्ट्रक्चर तयार करतात. कोणत्या कंपनीसाठी कोणता क्लाउड प्लॅटफॉर्म (जसे AWS, Azure, Google Cloud) योग्य असेल हे ठरवतात. सर्व्हर, नेटवर्क, सिक्युरिटी सेटअप तयार करणे, क्लाउडवरील अॅप्लिकेशन ऑप्टिमाईज करणे, खर्च कमी ठेवून परफॉर्मन्स वाढवणे हे त्यांचे प्रमुख काम असते. क्लाउड आर्किटेक्ट हे कंपनीच्या टेक्नॉलॉजी टीमचे कणा असतात, कारण तेच डिजिटल सिस्टमची पायाभरणी करतात.
क्लाउड आर्किटेक्ट बनण्यासाठी कोणता कोर्स करावा?
या क्षेत्रात करिअर करायचे असल्यास सर्वप्रथम संगणकशास्त्र, आयटी किंवा अभियांत्रिकीमध्ये पदवी आवश्यक आहे. त्यानंतर AWS Certified Solutions Architect, Microsoft Azure Architect किंवा Google Cloud Professional Architect यांसारख्या सर्टिफिकेशन कोर्सद्वारे तज्ज्ञता मिळवता येते. नेटवर्किंग, सिक्युरिटी, डेटाबेस आणि लिनक्स सिस्टमची समज तसेच Python किंवा Java सारख्या प्रोग्रॅमिंग भाषांचे ज्ञान फायदेशीर ठरते. अनेक संस्था यासाठी अल्पकालीन (Short-term) कोर्सेसही उपलब्ध करून देतात.
सुरुवातीपासूनच लाखोंमध्ये पगार
भारतामध्ये क्लाउड आर्किटेक्टचा सुरुवातीचा पगार साधारणतः ₹10 ते ₹15 लाखांपर्यंत असतो. अनुभवानुसार हा पगार ₹40 लाखांपर्यंत किंवा त्याहून अधिकही जाऊ शकतो. विशेषतः MNC कंपन्यांमध्ये डॉलरमध्ये पगार मिळणे सामान्य गोष्ट आहे. जर तुम्हाला टेक्नॉलॉजी, लॉजिक आणि इनोव्हेशनची आवड असेल, तर हे करिअर तुमच्यासाठी ‘गोल्डन चान्स’ ठरू शकते.
क्लाउड आर्किटेक्ट होण्यासाठी काय आवश्यक आहे?
या क्षेत्रात करिअर करायचे असल्यास संगणकशास्त्र किंवा आयटीमधील डिग्री, नेटवर्किंग आणि सिक्युरिटीची सखोल माहिती, तसेच AWS, Azure किंवा Google Cloud यांसारख्या प्लॅटफॉर्मवरील ट्रेनिंग आवश्यक आहे. सर्टिफिकेशन आणि प्रॅक्टिकल नॉलेज या दोन्हींचा समन्वय करिअर अधिक मजबूत बनवतो.
क्लाउड आर्किटेक्ट कोडिंग करतो का?
होय, क्लाउड आर्किटेक्टला काही प्रमाणात कोडिंग करावी लागते. त्यांना Python, Java किंवा Shell Scripting यांसारख्या भाषांचे ज्ञान असते, ज्यामुळे ते क्लाउड इन्फ्रास्ट्रक्चर अधिक कार्यक्षम आणि ऑटोमेटेड बनवू शकतात. मात्र त्यांचे मुख्य काम डिझाइन आणि आर्किटेक्चर तयार करणे हेच असते.
TCS मध्ये क्लाउड आर्किटेक्टचा पगार किती असतो?
TCS मध्ये एका क्लाउड आर्किटेक्टचा सरासरी पगार ₹15 ते ₹30 लाख प्रतिवर्ष इतका असतो. अनुभवानुसार आणि प्रोजेक्टच्या गुंतागुंतीनुसार हा पगार ₹40 लाखांपर्यंत जाऊ शकतो. सर्टिफिकेशन आणि कौशल्य यांचा यात मोठा वाटा असतो.
एआय क्लाउड आर्किटेक्टची जागा घेईल का?
पूर्णपणे नाही. एआय काही कामे ऑटोमेट करू शकतो, पण क्लाउड डिझाइन, रणनीती आणि सुरक्षा यासंबंधी निर्णय मनुष्यच घेऊ शकतो. भविष्यात एआय हा क्लाउड आर्किटेक्टचा सहाय्यक ठरेल, त्याचा पर्याय नाही. दोघे मिळून अधिक सक्षम डिजिटल सिस्टम उभी करतील.