दिल्ली – NCR मध्ये वाढत्या प्रदूषणामुळे Work From Home! ‘या’ कर्मचाऱ्यांना मिळणार दिलासा

दिल्लीत तीव्र वायू प्रदूषणामुळे (AQI 400+) GRAP-3 लागू आहे. सरकारने 50% कर्मचाऱ्यांना घरून काम करण्याचे निर्देश दिले आहेत. सीमांवर वाहनांचे निरीक्षण वाढवण्यात आले आहे.

• दिल्लीत वाढले वायू प्रदूषण 
• कंपन्यांनी जाहीर केले वर्क फ्रॉम होम 
• कोणाला मिळणार फायदा 

दिल्लीतील विषारी हवेमुळे जीवन कठीण झाले आहे. AQI सातत्याने ४०० च्या वर राहतो, म्हणजेच प्रदूषण पातळी अत्यंत गंभीर श्रेणीत आहे. रेखा गुप्ता, दिल्लीतील वाढत्या वायू प्रदूषणादरम्यान लोकांना दिलासा देण्यासाठी सरकार एक मोठा निर्णय घेऊ शकते. हवा गुणवत्ता व्यवस्थापन आयोगाच्या सल्ल्यानुसार, दिल्लीतील ५० टक्के सरकारी कर्मचाऱ्यांना घरून काम करण्याचे निर्देश दिले जाऊ शकतात.

खरं तर, पर्यावरण मंत्री मनजिंदर सिंग सिरसा यांनी सांगितले आहे की प्रदूषणादरम्यान दिल्लीत GRAP-3 लागू आहे. हवा गुणवत्ता व्यवस्थापन आयोगाने (CAQM) नवीन माहिती दिली आहे. हा GRAP-3 चा टप्पा २ आहे, ज्यामध्ये GRAP-4 च्या काही तरतुदी देखील जोडल्या जात आहेत. या अंतर्गत, ५० ​​टक्के कर्मचाऱ्यांना घरून काम करावे लागेल. तसेच, दिल्लीत प्रवेश करणाऱ्या सर्व वाहनांवर सीमेवर लक्ष ठेवले जात आहे. धूळ आणि प्रदूषणाचे प्रमाण जास्त असलेल्या भागात पाणी फवारले जात आहे.

Delhi Air Quality : राजधानी दिल्लीत हवेच्या गुणवत्तेत सुधारणा; AQI मध्ये घसरण, पण सोमवारपर्यंत…

CAQM चा निर्णय काय आहे?

GRAP-3 सध्या दिल्लीत लागू आहे. त्यात अनेक निर्बंध समाविष्ट आहेत. ही GRAP-3 आता आणखी कडक केली जात आहे. GRAP-3 चा दुसरा टप्पा लागू केला जात आहे. दिल्ली आणि NCR मधील राज्य आणि केंद्र सरकारी कर्मचाऱ्यांना घरून काम करण्याचा सल्ला दिला जातो. परिणामी, सरकार लवकरच यावर निर्णय घेऊ शकते. सरकारी कर्मचाऱ्यांव्यतिरिक्त, हा नियम खाजगी कर्मचाऱ्यांनाही लागू होऊ शकतो. तथापि, सध्या आयोगाचा सल्ला सरकारी कर्मचाऱ्यांसाठी आहे.

WFH प्रणाली लागू झाल्यानंतर काम कसे केले जाईल?

खरं तर, जेव्हा जेव्हा सरकार WFH लागू करते, किंवा घरून काम करते, तेव्हा कार्यालये अर्ध्या मनुष्यबळाने चालतात. समजा एका कार्यालयात १०० कर्मचारी आहेत, तर नियम लागू झाल्यानंतर, फक्त ५० कर्मचारी कार्यालयात येतील. उर्वरित ५० जणांना घरून जोडलेले राहावे लागेल.

आता, ही प्रणाली कशी लागू करायची हे सरकार ठरवते. तो आठवड्याचा नियम असो किंवा विषम-सम नियम असो, म्हणजे अर्धे कर्मचारी एक दिवस कार्यालयात येतात, दुसऱ्या दिवशी घरून काम करतात आणि नंतर तिसऱ्या दिवशी कार्यालयात परत येतात. सध्या हा नियम सरकारी कर्मचाऱ्यांना लागू करण्यात येणार आहे. त्यामुळे प्रायव्हेट सेक्टरमध्ये काम करणाऱ्यांना याचा फायदा नक्कीच मिळणार नाही. सरकारी कर्मचाऱ्यांची मात्र नक्कीच चंगळ आहे. 

Delhi Air Pollution: दिल्लीत श्वास घेणेही झाले मुश्कील; हवा, पाणी सगळेच प्रचंड प्रदूषित

स्टेज २ चे अनेक नियम आता स्टेज १ मध्ये (जेव्हा AQI २०१-३०० असेल तेव्हा) लागू केले जातील

• डिझेल जनरेटर सेटचा वापर रोखण्यासाठी अखंड वीजपुरवठा
• ट्रॅफिक जाम टाळण्यासाठी समन्वय आणि अतिरिक्त पोलिस.
• टीव्ही, वर्तमानपत्रे आणि सोशल मीडियावरील सार्वजनिक सूचना
• जास्तीत जास्त मेट्रो आणि इलेक्ट्रिक/सीएनजी बसेससह सार्वजनिक वाहतूक वाढवणे आणि परवडणारे ऑफ-पीक प्रवास प्रदान करणे

स्टेज ३ चे काही नियम आता स्टेज २ मध्ये (जेव्हा AQI ३०१-४०० असेल तेव्हा) लागू केले जातील

• दिल्ली, गुरुग्राम, नोएडा, फरीदाबाद आणि गाझियाबादमधील सरकारी कार्यालयांसाठी वेळापत्रकांमध्ये बदल
• एनसीआरच्या इतर जिल्ह्यांमध्ये हे लागू करण्याचा विचार
• केंद्र सरकार त्यांच्या कार्यालयांमध्येही अशीच पावले उचलू शकते

स्टेज ४ चे काही नियम आता स्टेज ३ मध्ये (जेव्हा AQI ४०१-४५० असेल तेव्हा) लागू केले जातील

• सरकारी, खाजगी आणि महानगरपालिका कार्यालयांमधील ५०% कर्मचारी कार्यालयात उपस्थित राहतील, तर उर्वरित कर्मचारी घरून काम करतील
• केंद्र सरकारच्या कर्मचाऱ्यांसाठीही हाच पर्याय लागू केला जाऊ शकतो.

सर्वोच्च न्यायालय काय म्हटले होते?

या आठवड्यात, सर्वोच्च न्यायालयाने दिल्लीच्या हवेच्या गुणवत्तेबद्दलही चिंता व्यक्त केली. न्यायालयाने म्हटले की प्रदूषण रोखण्यासाठी कठोर उपाययोजना आवश्यक आहेत आणि CAQM चे प्रयत्न योग्य दिशेने आहेत. तथापि, न्यायालयाने असेही म्हटले आहे की भविष्यात असे कोणतेही बदल सर्व भागधारकांशी चर्चा केले पाहिजेत. CAQM ने स्पष्ट केले की स्टेज ३ मध्ये ५०% उपस्थिती आवश्यक करण्याचा आणि स्टेज २ मध्ये ऑफिसचे तास बदलण्याचा सध्याचा निर्णय अनिवार्य नाही, तर सल्लागार आहे.

आज AQI कसा होता?

असे असूनही, दिल्लीच्या हवेच्या गुणवत्तेत कोणतीही दृश्यमान सुधारणा दिसून येत नाही. शनिवारी सकाळी राजधानी धुराच्या दाट चादरीत लपेटली गेली. दुपारी १२ वाजता, दिल्लीचा सरासरी एअर क्वालिटी इंडेक्स (AQI) ३६४ नोंदवला गेला, जो “अत्यंत खराब” श्रेणीत येतो. आयटीओमधील परिस्थिती जवळपास तशीच राहिली, तर अक्षरधाम आणि आनंद विहार सारख्या भागात, एक्यूआय ४२२ पर्यंत पोहोचला, जो “गंभीर” परिस्थिती दर्शवितो. या परिस्थितीमुळे, सध्या स्टेज ३ चे नियम लागू आहेत, परंतु सततच्या तीव्र प्रदूषणामुळे, स्टेज ४ चे काही उपाय देखील जोडले गेले आहेत.
तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की येत्या आठवड्यात हवेची गुणवत्ता आणखी बिघडू शकते. त्यामुळे प्रदूषण नियंत्रित करण्यासाठी नियम आणखी कडक केले जाऊ शकतात.