नितीश कुमार, नायडूंनी मोदी सरकारला साथ दिली नाही तर काय होईल? NDA सरकार होईल का स्थापन? संपूर्ण समीकरण इथे समजून घ्या!

लोकसभा निवडणुकीच्या निकालात एनडीए आघाडीला 292 जागा मिळाल्या आणि बहुमताचा आकडा पार केला. असे असताना नितीश कुमार आणि चंद्रबाबू नायडू यांनी मोदी सरकारला साथ दिली नाही, तरीही एनडीए सरकार स्थापन होणार का?

लोकसभा निवडणुकीच्या निकालानंतर एनडीए आघाडीला 292 जागा मिळाल्या आणि बहुमताचा आकडा पार केला. तर सत्ताधारी भाजपला स्वबळावर बहुमत मिळवता आले नाही. दुसरीकडे, विरोधी पक्ष इंडिया अलायन्सला 234 जागा मिळाल्या आहेत. तर एनडीएच्या नेतृत्वाखालील भाजप 240 जागांसह सर्वात मोठा पक्ष आहे, परंतु एकटा सरकार स्थापन करण्याच्या स्थितीत नाही. दुसरीकडे, काँग्रेस 99 जागांसह भारतातील आघाडीतील सर्वात मोठा पक्ष आहे. तर समाजवादी पक्षाला 37 तर टीएमसीला 29 जागा मिळाल्या आहेत. सरकार स्थापनेसाठी लागणाऱ्या 272 जागांच्या आकड्यापेक्षा 32 कमी आहे.

जेडीयू प्रमुख नितीश कुमार आणि तेलुगु देसम पक्षाचे (टीडीपी) प्रमुख चंद्राबाबू नायडू हे दोघेही निवडणुकीपूर्वीपासून भाजपच्या नेतृत्वाखालील एनडीए आघाडीचा भाग आहेत. त्यांच्या मदतीने एनडीए आघाडी सहज सरकार स्थापन करेल. पण, काही विरोधी नेते दावा करत आहेत की, जर इंडिया आघाडीने नितीश आणि नायडू यांना एनडीएमधून तोडले तरही ते सरकार स्थापन करू शकतात.

लोकसभा निवडणुकीच्या निकालानंतर सरकार स्थापनेचे प्रयत्न सुरू झाले. एनडीएकडे स्पष्ट बहुमत आहे, त्यानंतर ‘किंगमेकर’ म्हणून उदयास आलेल्या नितीशकुमार आणि चंद्राबाबू नायडू यांच्याकडे सर्वांच्या नजरा आहेत.

एनडीएचे गणित

लोकसभा निवडणुकीपूर्वी अनेक प्रादेशिक पक्षांशी युती आहे. नितीश यांचा पक्ष जेडीयू आणि चंद्राबाबू नायडूंचा पक्ष टीडीपी यांचाही या आघाडीत समावेश आहे. एनडीएला निवडणुकीत 292 जागा मिळाल्या आहेत, जे 272 च्या बहुमताच्या आकड्यापेक्षा 20 जागा जास्त आहेत. म्हणजेच एनडीए एकट्याने सरकार स्थापन करण्याच्या स्थितीत आहे. एनडीएमधील सर्वात मोठा पक्ष असलेल्या भाजपने एकट्याने 240 जागा मिळवल्या आहेत, जे बहुमताच्या आकड्यापेक्षा 32 कमी आहेत. चंद्राबाबू नायडू (१६ जागा), एकनाथ शिंदे (७ जागा) आणि नितीशकुमार (१२ जागा) या एनडीए आघाडीतील तीन मित्रपक्षांच्या जागा जोडल्या तर ही उणीव भरून निघते.

नायडू किंवा नितीश यांच्याशिवाय सरकार स्थापन करणे कसे शक्य आहे?

चंद्राबाबू नायडू यांच्या टीडीपीकडे 16 जागा आहेत. समजा, तेलगू देसम पक्षाने NDAआघाडी सोडली तरी NDA कडे बहुमतासाठी आवश्यक असलेल्या २७२ जागांपेक्षा ४ अधिक जागा (२९२-१६=२७६) असतील. म्हणजेच मोदींचे सरकार स्थापन होईल. नितीश कुमार यांनी NDA सोडल्यास NDA आघाडीच्या जागा 280 (292-12=280) पर्यंत खाली येतील. बहुमतासाठी आवश्यक असलेल्या २७२ जागांपेक्षा हे प्रमाण ८ जास्त आहे. याचा अर्थ नितीशकुमारांशिवायही एनडीए सरकार स्थापन करण्याच्या स्थितीत आहे.

अपक्ष आणि छोटे पक्ष ठरवतात

आणखी एक महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे, 7 अपक्ष आणि 11 छोट्या पक्षांचे खासदार विजयी झाले आहेत. ते NDA आघाडीतही नाही आणि इंडिया आघाडीतही नाही. यातील अनेक भाजपचे माजी मित्रपक्ष आहेत. अशा परिस्थितीत ते एनडीएमध्ये सामील होण्याची दाट शक्यता आहे. म्हणजे प्रत्येक परिस्थितीत एनडीएचा वरचष्मा दिसतो.