हिवाळ्यात मुलांना सतावतायत झोपेच्या समस्या, सोपे उपाय करून मिळवा झोप

हल्ली वेगवेगळ्या कारणांमुळे मुलांमधील झोपेची समस्या वाढीला लागल्याचे दिसून येत आहे. यामध्ये टीव्ही, मोबाईल स्क्रिनिंग, हिवाळ्यातील काही समस्या हे कारणीभूत ठरते. जाणून घ्या अधिक माहिती आणि करा सोपे उपाय

हिवाळ्यात तापमानात अचानक घट झाल्याने उष्णतेपासून आराम मिळतोच पण मुलांमध्ये झोपेच्या समस्याही वाढतात. हिवाळ्यातील थंडी आणि सूर्यप्रकाशाची कमतरता हे शरीराच्या सर्कॅडियन लयीमध्ये अडथळा निर्माण करतात जी अनेक शारीरिक कार्ये नियंत्रित ठेवतात. थंड तापमान आणि कोरडी हवा श्वसनाच्या कार्यावर परिणाम करते विशेषत: रात्रीच्या वेळी ही समस्या उद्भवल्याने झोपेत अस्वस्थता आणि अडथळा निर्माण होतो. 

बऱ्याच मुलांना हिवाळ्यात रात्रीच्या वेळी पुरेसा उबदारपणा मिळविण्यासाठी मुलांना संघर्ष करावा लागतो. हवामानाशी संबंधित कोरड्या त्वचेच्या समस्यांमुळे खाज सुटणे, चिडचिड होणे आणि त्वचेला सूज येणे अशा समस्या आढळून येतात ज्याला हिवाळ्यातील त्वचारोग देखील म्हणतात. डॉ. अभिमन्यू सेनगुप्ता, वरिष्ठ बालरोगतज्ज्ञ,अंकुरा हॉस्पिटल फॉर वुमन अँड चिल्ड्रेन, पुणे यांनी या थंडीत रात्रीच्या वेळी तुमच्या मुलांच्या चांगली आणि शांत झोपेसाठी या आहेत खास टिप्स दिल्या आहेत (फोटो सौजन्य – iStock) 

झोपण्यासाठी खास टिप्स 

• चांगल्या झोपेसाठी पोषक वातावरण तयार करा. झोपण्यापूर्वी किमान 1.5 ते 2 तास आधी सर्व स्क्रिन बंद करा
• मुलांसाठी आरामदायक असे झोपेचे वातावरण सुनिश्चित करा. ब्लँकेट/रजाईसह योग्य असा उबदार पलंग निवडा
• गरज भासल्यास बाळाच्या खोलीत ह्युमिडिफायर लावा
• झोपेची दिनचर्या तयार करा आणि  आठवडाभर त्याचे न चूकता पालन करा
• अंधार राखण्यासाठी  ब्लॅकआउट पडद्यांची निवड करु शकता
• बाळ मोठं झाले आणि  कळत्या वयात असल्यास त्यांना गोष्टी ऐकण्याची सवय लावा.  झोपताना दररोज गोष्टींचे वाचन करण्याची सवय लावा
• रात्रीच्या वेळी ते वारंवार जागे होणार नाहीत याची खात्री करण्यासाठी बाळाला पुरेसे हायड्रेटेड राखा
• रात्री झोपण्यासाठी बाळाला झोपण्यापूर्वी बाळाला स्पंज बाथ घालण्याचा प्रयत्न करा
• कोरड्या त्वचेला खाज सुटू नये म्हणून मॉइश्चरायझर वापरून त्वचा हायड्रेटेड राखा. जेणे करुन त्यांना खाज येऊन झोपमोड होणार नाही
• लहान मुलांना टोपी, हातमोज आणि सॉक्सचा वापर करा जेणेकरुन त्यांना आवश्यक उबदारपणा मिळेल
• हिवाळ्याच्या महिन्यांत रात्री नाक बंद होत असल्यास, झोपेच्या वेळी स्टीम इनहेलेशनसह डोके थोडी उंचावलेल्या स्थितीत नाकावाटे वापरल्या जाणाऱ्या स्प्रे द्या.

या व्यतिरिक्त काही समस्या असतील तर तुमच्या डॉक्टरांशी संपर्क साधण्यास संकोच बाळगू नका.

बाळाला लवकर झोपण्यासाठी काय करावे?

• सर्वात महत्वाची गोष्ट म्हणजे जर तुम्हाला मुलाला लवकर झोपवायचे असेल तर त्याला सकाळी लवकर उठवा. यामुळे त्याची झोप पूर्ण होईल आणि तो वेळेवर उठू शकेल
• बाळाला उठवण्यापूर्वी सर्व पडदे बाजूला सारा. त्यामुळे प्रकाशामुळे त्याची झोप आपोआपच भंग पावते
• बाळाला वा मुलांना झोपण्यापूर्वी आंघोळ घालणे हा देखील एक चांगला पर्याय आहे. असे केल्याने त्याला चांगली झोप लागेल आणि तो ताजेतवाने जागे होईल

तुमच्या बाळाला झोपायला लावण्यासाठी अंगाई

मुलांना झोपण्यापूर्वी मजेदार कथा किंवा अंगाई ऐकायला आवडतात. झोपण्यापूर्वी मुलाला एक अंगाई, कथा किंवा गाणे वाचून वा म्हणून दाखवा. यापैकी कोणती गोष्ट मुलाला चांगली झोपायला मदत करते हे तुमच्या लक्षात येईल. दुसऱ्या दिवसापासून फक्त त्याच गोष्टीचे अनुसरण करा आणि झोपायला जा. जेणेकरून मुल बराच वेळ झोपू शकेल.

दूध पाजून झोपा

लहान मुले भूक लागल्यावर बहुतेक रात्री उठतात. जर तुम्ही त्यांना झोपण्यापूर्वी दूध पाजले तर मुल रात्री जागे होण्याची शक्यता कमी होते. बाळाला किंवा अगदी 12-13 वर्षापर्यंत मुलांना जास्त वेळ झोपविण्यासाठी ही खास टीप आहे.

झोपण्यापूर्वी बाथरूम

जर तुम्हाला तुमच्या मुलाच्या मध्यरात्री जाग आल्याबद्दल काळजी वाटत असेल, तर त्याला झोपण्यापूर्वी बाथरूममध्ये जा. मुले अनेकदा लघवी करण्यासाठी रात्री उठतात. त्यामुळे त्यांची गाढ झोप भंग पावते आणि पुन्हा झोपायला त्रास होतो. अशा स्थितीत मुलाला झोपण्यापूर्वी एकदा लघवी करायला लावा. जेणेकरून रात्री त्याला त्रास होणार नाही.