फोटो सौजन्य - Social Media
प्रसिद्ध चित्रपट निर्माते श्याम बेनेगल यांनी २३ डिसेंबर रोजी या जगाचा निरोप घेतला. ते या जगात नसले तरी चित्रपटसृष्टीतील त्यांच्या योगदानासाठी त्यांचे नाव सदैव अमर राहील. रुपेरी पडदा असो की टीव्हीचा पडदा, श्याम बेनेगल यांनी आपली कला सर्वत्र दाखवली. जेव्हा जेव्हा श्याम बेनेगल यांचे नाव घेतले जाते तेव्हा 80 च्या दशकातील लोकप्रिय टीव्ही मालिका ‘भारत एक खोज’चे नाव नक्कीच डोळ्यासमोर येते. हा त्यांचा सर्वात मोठा आणि लोकप्रिय टीव्ही कार्यक्रम होता, जो 1988 ते 1989 या काळात दूरदर्शनवर प्रसारित झाला होता. हा कार्यक्रम दर रविवारी सकाळी 11 वाजता प्रसारित केला जात होता. या कार्यक्रमाचे एकूण 53 भाग होते.
मालिकेचे 53 भाग होते
श्याम बेनेगल यांनी ‘भारत एक खोज’ पडद्यावर उत्तम आणि दमदार पद्धतीने सादर केला होता, पण ही मालिका बनवण्यामागील कथा आणखी मजबूत आहे. श्याम बेनेगल यांनी 53 भाग प्रेक्षकांच्या भेटीला आणण्यासाठी काय केले ते जाणून घेऊया. ‘भारत एक खोज’ ही त्यांची खूप प्रसिद्ध मालिका होती, प्रेक्षकांना ती खूप आवडली.
‘डिस्कव्हरी ऑफ इंडिया’चा आधार घेतला गेला
बेनेगल यांनी भारत सरकारची ऑफर स्वीकारली आणि देशाचे पहिले पंतप्रधान पंडित जवाहरलाल नेहरू यांनी लिहिलेल्या ‘डिस्कव्हरी ऑफ इंडिया’ या पुस्तकावर आधारित भारताचा इतिहास छोट्या पडद्यावर सादर करण्याचे काम सुरू केले.
‘भारत एक खोज’ची स्क्रिप्ट अतुल तिवारी, शमा झैदी यांच्यासह २५ जणांनी मिळून लिहिली होती. याशिवाय श्याम बेनेगल यांच्या टीममध्ये १५ इतिहासकार होते, जे लेखकांच्या टीमला मार्गदर्शन करायचे. श्याम बेनेगल यांना भारतीय इतिहासाचा प्रत्येक टप्पा पडद्यावर तपशीलवार मांडायचा होता. अशा परिस्थितीत, इतिहासात तज्ञ असलेल्या 40 लोकांना वेगळ्या प्री-प्रॉडक्शन टीममध्ये समाविष्ट केले गेले. 1986 मध्ये स्क्रिप्टवर काम सुरू झाले. द बेटर इंडियाच्या म्हणण्यानुसार, एवढी मजबूत टीम असण्यासोबतच 10 हजारांहून अधिक पुस्तकांचीही मदत घेण्यात आली.
350 कलाकारांचा डेब्यू शो
या शोचा पहिला भाग 1988 मध्ये पंडित नेहरूंच्या वाढदिवसानिमित्त 14 नोव्हेंबर रोजी प्रसारित झाला होता. या शोच्या एका एपिसोडचा रनटाइम 60 ते 90 मिनिटांचा होता. या मालिकेत रोशन सेठने पंडित नेहरूंची भूमिका साकारली होती. ओम पुरी यांनी निवेदक म्हणून काम केले. पंकज बेरी, रवी झंकाळ, केके रैना यांच्यासह अनेक मोठे कलाकार या शोचा भाग होते. जवळपास ३५० कलाकारांनी ‘भारत एक खोज’मधून पदार्पण केल्याचेही सांगितले जाते.
श्याम बेनेगल यांना स्वप्ने पडायची
श्याम बेनेगल यांनी एका मुलाखतीत सांगितले होते की, त्यांना हा शो कसा तरी पूर्ण करायचा होता. ते म्हणाले होते की, “मला अशी स्वप्ने पडायची की मी मेलो. जर मी खरोखरच मेले तर शोचे काय होईल याची मला काळजी वाटत होती.” आपले काम अपूर्ण राहण्याची भीती त्यांच्या मनात होती. श्याम बेनेगल यांनी झुबैदा, अंकुर सारखे चित्रपट दिग्दर्शित केले. श्याम बेनेगल यांनी 23 डिसेंबर रोजी सायंकाळी 6.30 वाजता अखेरचा श्वास घेतला. नुकताच त्यांनी त्यांचा ९० वा वाढदिवस साजरा केला होता.
.png "Videos"){kind=small}
