फोटो सौजन्य- फेसबुक
हिंदू पंचांगानुसार, 17 जुलै रोजी देवशयनी एकादशीपासून चातुर्मास सुरू होतो. आजपासून भगवान विष्णू ४ महिने विश्रांतीसाठी क्षीरसागरात जातात. अशा परिस्थितीत भगवान विष्णू झोपल्यानंतर भक्तांफची हाक कोण ऐकणार आणि पूजा कशी होणार असा प्रश्न निर्माण होतो.
हिंदू धर्मग्रंथांमध्ये चातुर्मासाचे विशेष महत्त्व सांगण्यात आले आहे. देवशयनी एकादशीपासून चातुर्मास सुरू होतो. हिंदू कॅलेंडरनुसार, यावेळी देवशयनी एकादशी आज 17 जुलै रोजी आहे. या दिवसापासूनच चातुर्मास सुरू होतो. या दिवशी भगवान विष्णू चार महिन्यांसाठी क्षीरसागरमध्ये योग निद्रामध्ये जातात. भगवान विष्णू जेव्हा योगनिद्रामध्ये जातात तेव्हा चार महिने शुभ कार्ये थांबतात.
त्याचबरोबर संसाराचा पालनकर्ता योगनिद्रात गेल्यावर चार महिने भक्तांची हाक कोण ऐकतो आणि या चार महिन्यांत पूजा कशी केली जाते, असा प्रश्न पडतो. भगवान विष्णू सोबत इतर देवी-देवतादेखील चार महिने झोपतात, त्यामुळे शुभ कार्य थांबतात. योग निद्रामध्ये श्री हरीचा मृत्यू झाल्यानंतर, भगवान शिव पदभार घेतात.
चातुर्मास 2024 कधी सुरू होत आहे?
हिंदू दिनदर्शिकेनुसार देवशयनी एकादशीपासून चातुर्मास सुरू होतो. आषाढ महिन्यातील शुक्ल पक्षातील एकादशी तिथी मंगळवार 16 जुलै रोजी रात्री 8:33 वाजल्यापासून सुरू होत आहे आणि एकादशी तिथी बुधवार 17 जुलै रोजी रात्री 9:02 वाजेपर्यंत वैध राहील. अशा परिस्थितीत 17 जुलैपासून चातुर्मास सुरू होत आहे.
चातुर्मास 2024 किती काळ चालेल?
हिंदू पंचांगानुसार, यावेळी १७ जुलैपासून चातुर्मास सुरू होत असून १२ नोव्हेंबरला देवूठाणी एकादशीला चातुर्मास संपेल. देवुतानी एकादशीच्या दिवशी भगवान विष्णूंसोबत इतर देवी-देवताही योगनिद्रातून बाहेर पडतील आणि त्यांचा निद्राकाळ संपेल.
या चार महिन्यांत देवाची पूजा कशी होईल?
भगवान चातुर्मासात चार महिने योग निद्रामध्ये असतात. त्यामुळे या दिवसांत विवाह, तानसुरी, गृहपाठ इत्यादी शुभ कार्यांवर बंदी घालण्यात आली आहे. परंतु या काळात पूजा करण्यावर कोणतेही बंधन नाही. या काळात पूर्वीप्रमाणे उपवास आणि पूजा करता येते.
चातुर्मासात भोलेनाथ आणि शिव परिवाराची विशेष पूजा केली जाते. असे मानले जाते की, या चार महिन्यांत भगवान शिव सृष्टीवर नियंत्रण ठेवतात आणि सावन महिना पहिला येतो, जो भगवान शिवाचा सर्वात प्रिय महिना आहे. सावन महिन्यात भगवान शिवाची आराधना केल्याने तुमच्या सर्व मनोकामना पूर्ण होतात. या महिन्यात हरतालिका तीज, हरियाली तीज, कजरी तीज यांसारखे व्रत आणि सण येतात.