World Milk Day 2024: उंटाचे दूध आरोग्यासाठी आहे खूपच उपयुक्त; जाणून घ्या त्याचे आश्चर्यकारक फायदे

संयुक्त राष्ट्रांच्या अन्न आणि कृषी संघटनेने हा दिवस सुरू करण्याआधीही अनेक देश 1 जून किंवा त्याच्या आसपासचा दिवस राष्ट्रीय दूध दिवस म्हणून साजरा करत होते. त्यामुळे ही तारीख जागतिक दूध दिन म्हणून निवडण्यात आली.

गाय, म्हैस आणि शेळीच्या दुधाबद्दल अनेकदा बोलले जाते, परंतु उंटाच्या दुधाबद्दल फार कमी लोकांना माहिती आहे. आधुनिक विज्ञानाच्या मदतीने शेतकरी दुधासाठी गायीऐवजी उंट पाळू शकतात. भारतीय कृषी संशोधन परिषद (ICAR) शी संबंधित कृषी शास्त्रज्ञांच्या मते, एक उंट एका दिवसात सरासरी 2 ते 3 लिटर दूध देऊ शकतो. योग्य काळजी घेतल्यास ते 4 ते 5 लिटरपर्यंत उत्पादन करू शकते. मानवी आणि प्राण्यांच्या अभ्यासात असे आढळून आले आहे की उंटाचे दूध मधुमेह, कर्करोग, विविध प्रकारचे संक्रमण, हेवी मेटल पॉइझनिंग, कोलायटिस आणि अल्कोहोल-प्रेरित विषारीपणाचा सामना करण्यासाठी फायदेशीर आहे आणि यकृतासाठी फायदेशीर आहे.

उंटाच्या दुधात जास्त स्निग्धता असते. त्यात व्हिटॅमिन सी आणि चरबीचे प्रमाण जास्त असते (2.9 ते 5.5 टक्के). शतकानुशतके भटक्या लोकांकडून उंटाच्या दुधाचा उपयोग औषधी म्हणून केला जात आहे. हे दूध मानवी अर्भकांसाठी आईच्या दुधाचा एक उत्तम पर्याय आहे. सामान्य गाईच्या दुधाच्या तुलनेत उंटाचे दूध चवीला थोडेसे खारट असते. शास्त्रज्ञांनी त्याचे अनेक फायदे सांगितले आहेत.

लिव्हर निरोगी ठेवण्यास उपयुक्त

शास्त्रज्ञांच्या मते, लिव्हर निरोगी ठेवण्यासाठी त्याच्या दुधाचा वापर उपयुक्त ठरू शकतो. लिव्हर काही विशिष्ट एन्झाईम्स रक्तात सोडते. जेव्हा व्हायरसच्या हल्ल्यामुळे लिव्हर खराब होते तेव्हा या एन्झाईम्सची पातळी वाढते. त्याचे दूध हिपॅटायटीस सीच्या रुग्णांमध्ये लिव्हरच्या एन्झाइमची वाढलेली पातळी कमी करण्यास मदत करते, जे लिव्हरच्या आरोग्याच्या दृष्टिकोनातून सकारात्मक लक्षण आहे.

दुसरीकडे उंटाचे दूध ग्लोब्युलिन (रक्तातील एक प्रकारचे प्रथिने) चे वाढलेले स्तर कमी करू शकते. एकूण प्रथिने, प्लेटलेट्स (रक्तपेशी आणि अल्ब्युमिनचा एक प्रकार), लिव्हरने बनवलेली प्रथिने, जी लिव्हरच्या आजारादरम्यान कमी होतात, यांची पातळी वाढवण्यासही हे मदत करते.

याच्या दुधात अतिसार विरोधी गुणधर्म असतात. रोटाव्हायरसने दूषित अन्न खाल्ल्याने मुलांमध्ये जुलाब झाल्यास उंटाचे दूध फायदेशीर ठरू शकते. याच्या दुधात अँटी-रोटावायरस अँटीबॉडी असतात.

हे देखील वाचा : जगातील सर्वात वृद्ध पांडाने दिला जुळ्या मुलांना जन्म, परदेशात सर्वात शुभ मानला जातो हा प्राणी

अन्न ऍलर्जी टाळण्यास मदत करते

उंटाच्या दुधात रोगाशी लढणारी इम्युनोग्लोब्युलिन आढळते. हे इम्युनोग्लोबुलिन ऍलर्जीची लक्षणे कमी करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात असे मानले जाते. याच्या दुधाच्या सेवनाने कर्करोग टाळता येतो, असा दावा केला जातो. त्याच्या दुधाचा वापर आंतड्यांतील आणि स्तनाच्या कर्करोगाच्या पेशींवर अँटीप्रोलिफेरेटिव्ह प्रभाव (वाढणारी पेशी थांबवण्याचा प्रभाव) असतो आणि ऑटोफॅजीला प्रोत्साहन देतो. ऑटोफॅजी ही पेशींशी संबंधित प्रक्रिया आहे, ज्यामध्ये पेशी स्वतःपासून अनावश्यक घटक काढून टाकण्याचे काम करतात.

कोलेस्ट्रॉल कमी करण्यास उपयुक्त

रक्तातील कोलेस्टेरॉलची उच्च पातळी हृदयविकारासाठी एक प्रमुख जोखीम घटक मानली जाते. त्याच्या आंबलेल्या दुधाचा वापर हायपोकोलेस्टेरोलेमिक (कोलेस्टेरॉल कमी करणारा) प्रभाव निर्माण करतो. त्याच्या दुधाच्या बायोएक्टिव्ह पेप्टाइड्स आणि कोलेस्टेरॉलच्या पातळीमध्ये एक प्रतिक्रिया असते, ज्यामुळे कोलेस्ट्रॉल कमी होते. उंटाच्या दुधात ऑरोटिक ऍसिड असते (न्यूक्लिक ऍसिड पचनास मदत करते), जे उंदीर आणि मानवांमध्ये कोलेस्टेरॉलची पातळी कमी करण्यासाठी जबाबदार असल्याचे मानले जाते.