M.F. Hussain's painting sells for ₹118 crore setting a record
न्यूयॉर्क : जगप्रसिद्ध भारतीय चित्रकार मकबूल फिदा हुसेन (MF Hussain) यांच्या ‘अनटाइटल्ड (ग्राम यात्रा)’ या अप्रतिम चित्रकृतीने आधुनिक भारतीय कलेचा नवा विक्रम प्रस्थापित केला आहे. क्रिस्टीज न्यूयॉर्क येथे झालेल्या दक्षिण आशियाई आधुनिक आणि समकालीन कला लिलावात हे पेंटिंग तब्बल 118.7 कोटी रुपयांना ($13.75 दशलक्ष) विकले गेले. या विक्रीमुळे भारतीय कलाक्षेत्राच्या इतिहासातील सर्वाधिक महागड्या पेंटिंग्सच्या यादीत नव्या विक्रमाची नोंद झाली आहे. विशेष म्हणजे हे चित्र गेल्या 70 वर्षांपासून सार्वजनिकरीत्या कुठेही पाहायला मिळाले नव्हते, त्यामुळे या विक्रीला अधिक महत्त्व प्राप्त झाले आहे.
क्रिस्टीजच्या दक्षिण आशियाई आधुनिक आणि समकालीन कला विभागाचे प्रमुख निषाद आवारी यांनी या ऐतिहासिक घडामोडीबद्दल आनंद व्यक्त केला. ते म्हणाले, “हा एक ऐतिहासिक क्षण आहे. आधुनिक आणि समकालीन दक्षिण आशियाई कला बाजार विलक्षण वाढ अनुभवत आहे. एम. एफ. हुसेन यांचे हे पेंटिंग भारतीय कलाक्षेत्राच्या अभिजाततेचे प्रतीक आहे.”
या अगोदर भारतीय चित्रकलेच्या इतिहासातील सर्वाधिक महागडी पेंटिंग अमृता शेरगिल यांच्या ‘द स्टोरी टेलर’ (1937) या चित्राची होती, जी सप्टेंबर 2023 मध्ये 61.8 कोटी रुपयांना विकली गेली होती. मात्र, एम. एफ. हुसेन यांच्या या पेंटिंगने तो विक्रम जवळपास दुप्पट केला आहे.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : ‘NATO’ अमेरिकेला मोठा धक्का देण्याच्या तयारीत, थांबवणार ‘ही’ मोठी डील, जाणून घ्या का?
1954 साली साकारलेली ही कलाकृती सुमारे 14 फूट रुंद आहे आणि भारताच्या ग्रामीण जीवनाचे जिवंत चित्रण करते. चित्राच्या मध्यभागी एक पुरुष आणि स्त्री बैलगाडीवर प्रवास करताना दिसतात, जे भारतीय कृषी परंपरेचे प्रतीक आहे.
या चित्रात 13 वेगवेगळी दृश्ये (विग्नेट्स) समाविष्ट आहेत, जी हुसेन यांच्या शैलीचा उत्तम आविष्कार घडवतात. या दृश्यांमध्ये –
यांसारखी विविध रूपे समाविष्ट आहेत. हे संपूर्ण चित्रकाव्य प्रजनन, निर्मिती आणि पुनर्जन्माचे प्रतीक आहे, जे भारताच्या ग्रामीण संस्कृतीला अधोरेखित करते.
एम. एफ. हुसेन यांच्या चित्रांमध्ये भारतीय संस्कृती, ग्रामीण जीवन आणि समाजरचनेचे नेहमीच प्रभावी दर्शन घडते. या चित्रातही स्वातंत्र्योत्तर भारताच्या सामाजिक ओळखीमध्ये ग्रामीण भागाच्या महत्त्वपूर्ण भूमिकेचे सशक्त चित्रण करण्यात आले आहे. या पेंटिंगमध्ये दिसणारे एक दृश्य – शेतकरी जमीन उचलताना दाखवला आहे, जे भारताच्या मातीतून निर्माण होणाऱ्या संपत्तीचे आणि कृषी संस्कृतीचे प्रतीक मानले जात आहे. हे चित्र जणू भारताच्या पारंपरिक समाजजीवनाचे प्रतिबिंब आहे. क्रिस्टीजच्या अधिकृत वेबसाइटनुसार, हुसेन यांच्या कलेतील हे चित्र ग्रामीण भारताचे अद्भुत दर्शन घडवणारे उत्कृष्ट उदाहरण आहे.
याआधी एम. एफ. हुसेन यांची सर्वात महागडी पेंटिंग 26.8 कोटी रुपयांना ($3.1 दशलक्ष) विकली गेली होती, जी लंडनमधील लिलावात विक्रीस आली होती. मात्र, या नव्या विक्रीने हुसेन यांच्या कारकिर्दीतील सर्व विक्रम मोडले आहेत. या चित्राची बोली अज्ञात संस्थेने लावली होती, त्यामुळे कोणत्या संग्राहकाने हे चित्र खरेदी केले हे अद्याप स्पष्ट झालेले नाही.
ही विक्री केवळ एक आर्थिक व्यवहार नसून भारतीय कलेच्या वाढत्या जागतिक प्रतिष्ठेचे प्रतीक आहे. हुसेन यांच्या चित्रशैलीने भारतीय कलेला आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत मान्यता मिळवून दिली आहे, आणि या नव्या विक्रीमुळे भारतीय कलाक्षेत्राची जागतिक बाजारपेठेतील किंमत अधिक वाढली आहे. हुसेन यांच्या ग्रामीण जीवनावरील चित्रणाने भारताच्या लोकजीवनाचे जिवंत दर्शन घडवले आहे, आणि त्यामुळेच ही कलाकृती आजही महत्त्वाची ठरते.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : स्टॅच्यू ऑफ लिबर्टीसाठी दोन देशात वाद; अमेरिका ‘या’ ऐतिहासिक वारशाच्या लायक नसल्याचा दावा
एम. एफ. हुसेन यांच्या 118.7 कोटी रुपयांना विकल्या गेलेल्या ‘ग्राम यात्रा’ या पेंटिंगने भारतीय कलेचा नवा विक्रम प्रस्थापित केला आहे. हे चित्र भारतीय ग्रामीण संस्कृती आणि हुसेन यांच्या कलेतील योगदानाचे सर्वोत्तम उदाहरण मानले जात आहे. या विक्रीने भारतीय कला बाजाराच्या वाढीला नवा वेग दिला असून, भारतीय चित्रकारांच्या कलाकृती जागतिक स्तरावर अधिक महत्त्वाच्या ठरत आहेत.
.png "Videos"){kind=small}
