Tibet hit by 3.9 quake 10 km deep
Tibet 3.9 magnitude quake : तिबेट हा जगातील भूकंपाच्या दृष्टीने अतिशय संवेदनशील प्रदेश मानला जातो. हिमालय पर्वतरांगांच्या कुशीत वसलेला हा भाग भारतीय आणि युरेशियन टेक्टोनिक प्लेट्सच्या टक्करमुळे निर्माण झाला आहे. त्यामुळे इथे भूकंप वारंवार होतात, आणि प्रत्येक वेळी नागरिकांना भयभीत करून जातात. अलीकडेच पुन्हा एकदा तिबेट हादरला. रिश्टर स्केलवर ३.९ तीव्रतेचे भूकंपाचे धक्के येथे जाणवले. भूकंपाचे केंद्र जमिनीच्या पृष्ठभागापासून सुमारे १० किलोमीटर खोलवर होते. सौभाग्याने या वेळी जीवितहानी किंवा मोठा अनर्थ घडल्याचे वृत्त नाही. तरीदेखील लोकांमध्ये भीतीचे वातावरण निर्माण झाले आहे.
७ जानेवारी २०२५ रोजी तिबेटमधील डिंगरी (टिंगरी) काउंटीमध्ये झालेला भूकंप अजूनही ताज्या जखमा आठवण करून देतो. त्या भूकंपाची तीव्रता ६.८ इतकी नोंदवली गेली होती, तर यूएस जिओलॉजिकल सर्व्हेने ती ७.१ इतकी असल्याचे सांगितले होते. हा भूकंप इतका भयंकर होता की किमान १२६ जणांचा मृत्यू झाला, १८८ हून अधिक लोक जखमी झाले आणि ३,६०० घरे पूर्णपणे उद्ध्वस्त झाली. सुमारे ४६,००० नागरिकांना सुरक्षित ठिकाणी हलवावे लागले. त्याचे धक्के नेपाळ, भूतान आणि भारताच्या ईशान्य भागातही जाणवले होते. मे २०२५ मध्ये देखील तिबेटमध्ये ५.७ रिश्टर तीव्रतेचा भूकंप झाला होता. मात्र त्यावेळी कोणतीही जीवितहानी झाली नाही. पण तिथल्या नागरिकांसाठी तो आणखी एक इशारा ठरला की त्यांचे जीवन भूकंपाच्या छायेतच आहे.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : US 50Percent Tariff : अमेरिकेचा भारतावर कर प्रहार; 50% टॅरिफमुळे ‘या’ क्षेत्रांना होणार आता गंभीर नुकसान
तिबेटचे भौगोलिक स्थान त्याला भूकंपाचे केंद्र बनवते. भारतीय प्लेट हळूहळू उत्तरेकडे सरकत आहे आणि ती युरेशियन प्लेटला ढकलते आहे. या दोन प्लेट्समधील संघर्षामुळे प्रचंड ऊर्जा साठत जाते. जेव्हा ही ऊर्जा अचानक मोकळी होते, तेव्हा भूकंपाचे तीव्र धक्के जाणवतात. या प्रक्रियेमुळे हिमालय पर्वतरांगाही उंचावल्या आहेत. भूकंपशास्त्रज्ञांच्या मते, हा प्रदेश अजूनही भूगर्भीय बदलांच्या प्रक्रियेत आहे. त्यामुळे पुढील काळातही इथे मोठे भूकंप होण्याची शक्यता कायम आहे.
तिबेटच्या भूकंप इतिहासात १५ ऑगस्ट १९५० चा दिवस कधीही विसरला जाऊ शकत नाही. हा “आसाम-तिबेट भूकंप” म्हणून प्रसिद्ध झाला. रिश्टर स्केलवर त्याची तीव्रता तब्बल ८.६ इतकी होती. तो जगातील आठवा सर्वात शक्तिशाली भूकंप मानला जातो. त्या भूकंपाने संपूर्ण परिसराला धक्का बसला. नद्यांची दिशा बदलली, प्रचंड भूस्खलन झाले, हजारो लोकांनी प्राण गमावले. या एका आपत्तीने निसर्गाची प्रचंड ताकद जगाला दाखवून दिली.
भूकंप ही अशी नैसर्गिक आपत्ती आहे जी क्षणात हजारो जीव घेऊ शकते. भूकंपाचे धक्के सुरू होताच जमीन हादरू लागते, इमारती कोसळतात आणि काही क्षणांतच संपूर्ण वस्ती नष्ट होऊ शकते. पृथ्वीची रचना प्रामुख्याने टेक्टोनिक प्लेट्सवर आधारित आहे. या प्लेट्स सतत सरकत राहतात. कधी त्या एकमेकींवर घासतात, अडकतात किंवा अचानक सरकतात. यामुळे निर्माण होणारी प्रचंड ऊर्जा पृथ्वी हादरवते आणि आपल्याला भूकंपाच्या रूपाने जाणवते.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : अमेरिकन अब्जाधीशांचा ‘सिक्रेट प्लॅन’; भूमिगत बंकर आणि आलिशान राजवाडे तयार करण्याची का घाई?
तिबेटी पठारावर राहणाऱ्या नागरिकांसाठी भूकंप हा जीवनाचा एक भागच झाला आहे. शाळा, रुग्णालये, घरे सर्व ठिकाणी सुरक्षिततेच्या दृष्टीने विशेष उपाययोजना करणे ही वेळेची गरज आहे. शास्त्रज्ञ वारंवार इशारा देत आहेत की या भागात भविष्यातही मोठ्या तीव्रतेचे भूकंप होऊ शकतात. त्यामुळे तयारी, सजगता आणि आपत्ती व्यवस्थापन हीच जीवन वाचवण्याची किल्ली ठरणार आहे. तिबेट पुन्हा हादरल्याची बातमी समोर आल्यानंतर जागतिक स्तरावरही चिंतेचे वातावरण आहे. कारण या भागातील प्रत्येक भूकंपाचा परिणाम शेजारील देशांवरही होतो. भारत, नेपाळ, भूतान यांसह संपूर्ण हिमालयीन पट्टा नेहमीच भूकंपाच्या धोक्यात आहे.
.png "Videos"){kind=small}
