मंगळावर पोहोचल्यानंतर मानव काय करणार? जाणून घ्या नासाची संपूर्ण योजना

2035 पर्यंत मानवाला मंगळावर पाठवण्यासाठी नासा सहा तंत्रज्ञानावर काम करत आहे. नासाचे हे मिशन काय आहे आणि स्पेस एजन्सी ज्या तंत्रज्ञानावर काम करत आहे ते का आवश्यक आहे ते जाणून घेऊया.

आता गूढ उकलण्यासाठी मानव मंगळावर जाणार आहे. यासाठी नासाने एक योजना तयार केली आहे. 2035 पर्यंत मानव लाल ग्रहावर पोहोचू शकेल अशा प्रकारे या मोहिमेची रचना करण्यात आली आहे. जीवनाच्या शक्यतांचा शोध घेणे हा या मोहिमेचा उद्देश आहे. सध्या, नासाने या मोहिमेला कोणतेही नाव दिलेले नाही, परंतु हा आर्टेमिसचा पुढचा टप्पा मानला जात आहे, ज्याच्या मदतीने नासा 2026 पर्यंत चंद्रावर मानव पाठवेल.

पृथ्वीपासून मंगळाचे अंतर अंदाजे 402 दशलक्ष किलोमीटर आहे. अमेरिकन स्पेस एजन्सी नासाने दावा केला आहे की एका स्पेसशिपला तिथे पोहोचण्यासाठी 9 महिने लागू शकतात. नासाच्या म्हणण्यानुसार, मंगळावर पोहोचणारे अंतराळवीर तेथे सुमारे 500 दिवस घालवू शकतात. यासाठी श्वास घेण्यापासून ते त्यांच्या अन्नापर्यंतची व्यवस्था करावी लागेल, यासाठी नासा वेगवेगळे संशोधन करत आहे, ते कसे ते जाणून घेऊया.

मिशन काय आहे?

नासाच्या मंगळ मोहिमेचा प्रारंभिक टप्पा म्हणजे आर्टेमिस मिशन आहे, ज्याची रचना मानवांना चंद्रावर पाठवण्यासाठी करण्यात आली आहे. वास्तविक, हे मिशन मंगळावर जाण्यापूर्वी प्रशिक्षण मोहिमेसारखे असेल जे चंद्रावरील रहस्ये सोडवेल आणि मंगळावर जाण्यासाठी अंतराळवीरांना तयार करेल. या मोहिमेसाठी, नासाने SLS म्हणजेच अंतराळ प्रक्षेपण प्रणाली तयार केली आहे जी एक शक्तिशाली रॉकेट आहे. ते मंगळावर अंतराळवीरांना घेऊन जाण्याचे काम करेल. त्याचा पहिला टप्पा दोन वर्षांपूर्वी सुरू झाला आहे, 2026 मध्ये मानव आर्टेमिस 3 सह चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवावर पोहोचेल आणि त्यानंतर मंगळावर पोहोचण्याची तयारी सुरू होईल.

हे देखील वाचा : दहशतवादी ‘पन्नू’ प्रकरणाचा होणार पर्दाफाश; पुरावे घेऊन भारतीय पथक अमेरिकेला रवाना

मंगळावर जाण्यासाठी चंद्रावर तळ तयार करणार

मंगळावर जाण्यासाठी अंतराळवीर चंद्रावर तळ तयार करतील, 2026 मध्ये चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवावर उतरल्यानंतर येथे वस्ती बांधली जाईल. याठिकाणी भूगर्भातील बर्फातून पाणी काढून ते शुद्ध करण्याचे कामही केले जाणार आहे, जेणेकरून मंगळावर उपलब्ध असलेल्या संसाधनांचाही अशाच पद्धतीने वापर करता येईल. मंगळावर जाण्यासाठी विकसित करण्यात येत असलेल्या तंत्रज्ञानाची चंद्राच्या प्रवासादरम्यान चाचणी केली जाईल, जेणेकरून मंगळ मोहिमेपूर्वी त्यांची तपासणी करता येईल.

हे देखील वाचा : पती, पत्नी और वो… कॅनडाचे पंतप्रधान जस्टीन टुड्रोंच्या घटस्फोटाचे ‘ती’ ठरली कारण

नासा 6 तंत्रज्ञानावर काम करत आहे

1- प्रगत प्रोपल्शन सिस्टम – ही प्रणाली हे सुनिश्चित करेल की अंतराळवीर मंगळावर जातील आणि सुरक्षितपणे परततील, हा दोन वर्षांचा प्रवास कार्यक्रम असेल, ज्यामध्ये आगमन आणि प्रस्थानाची वेळ देखील समाविष्ट असेल.

2-इन्फ्लेटेबल लँडिंग गियर- या तंत्रज्ञानाद्वारे आजपर्यंतचे सर्वात वजनदार अवकाशयान लँडिंगसाठी तयार केले जाऊ शकते, जेणेकरून मंगळावर उतरणे सुरक्षित आहे.

3- हाय-टेक स्पेस सूट- नासा असे स्पेससूट विकसित करत आहे जे अंतराळवीरांचे कठोर वातावरणापासून संरक्षण करतात आणि त्यांच्या अंतराळयान किंवा निवासस्थानाच्या बाहेर प्रवास करताना त्यांना हवा, पाणी आणि ऑक्सिजन पातळी किती आवश्यक आहे हे देखील ते सांगतील.

4- घर आणि प्रयोगशाळा असलेले रोव्हर – नासा मंगळावर, अंतराळवीरांसाठी प्राथमिक आश्रयस्थान असलेल्या पृष्ठभागावर स्थिर निवासस्थान किंवा चाकांवर रोव्हर विकसित करत आहे, ज्यामध्ये घर आणि प्रयोगशाळासारख्या सुविधा आहेत. उदाहरणार्थ, याच्या मदतीने अंतराळवीर मंगळावर कुठेही जाऊ शकतात आणि तिथे राहू शकतात.

5- सरफेस पॉवर सिस्टीम- पृथ्वीवरील उपकरणे चार्ज करण्यासाठी ज्याप्रमाणे विजेची गरज असते, तसेच मंगळावरही होऊ शकते. अशा स्थितीत लाल ग्रहावरील कोणत्याही हवामानात काम करून ऊर्जा निर्माण करणारी यंत्रणा नासा विकसित करत आहे.

6- लेझर कम्युनिकेशन- जेणेकरून पृथ्वीशी संपर्क होईल आणि एका वेळी जास्तीत जास्त डेटा पाठवता येईल. ही दळणवळण यंत्रणा मंगळावरून पृथ्वीवर तात्काळ उच्च रिझोल्यूशनचे फोटो आणि व्हिडिओ पाठवू शकते.

ऑक्सिजन आणि खाण्यापिण्याचेही आव्हान आहे

मंगळावर जाण्याआधी अंतराळवीरांना तिथे खाणार की पिणार हे आव्हानही पेलावे लागेल, याशिवाय त्यांना ऑक्सिजनचीही व्यवस्था करावी लागणार आहे. अशा स्थितीत मार्स ऑक्सिजन इन सिटू रिसोर्स एक्सपेरिमेंटच्या माध्यमातून मंगळावर ऑक्सिजन कसा तरी निर्माण करण्याचा नासा प्रयत्न करत आहे. याशिवाय अन्न हेही एक मोठे आव्हान आहे, कारण मंगळावर जाणाऱ्या प्रवाशांपर्यंत अन्न पोहोचवण्यासाठी कोणतेही मिशन सुरू केले जाऊ शकत नाही. अशा स्थितीत मंगळावर अन्नाची व्यवस्था करता यावी यासाठी अशा अन्नप्रणालीची खात्री केली जात आहे. पाण्याचीही अशीच व्यवस्था केली जात आहे, जेणेकरून अंतराळवीरांना तेथे उपलब्ध असलेल्या स्त्रोतांमधून पाण्याची व्यवस्था करता येईल.

मंगळावर मानव काय करणार?

मंगळ ग्रह खूप गूढ आहे, नासाला आजपर्यंत जे माहिती आहे त्यानुसार तो एकेकाळी महासागर, तलाव आणि नद्यांनी वेढलेला होता. आता त्याच्या पृष्ठभागावर पाणी नाही. नासाचे दोन रोव्हर सध्या मंगळावर काम करत आहेत. मात्र, असे का होते याचे गूढ अद्याप उलगडलेले नाही. नासाला हे जाणून घ्यायचे आहे की पृथ्वी आणि मंगळ 3.8 अब्ज वर्षांपूर्वी सारखेच होते आणि मंगळावर जीवनाची शक्यता आहे की नाही. पृथ्वीवर जीवनाची सुरुवात कशी झाली आणि पृथ्वीशिवाय विश्वात कुठेही जीवसृष्टी शक्य आहे का हेही या मिशनमध्ये सांगितले जाईल. त्यासाठी अंतराळवीर तेथे संशोधन करणार आहेत. मंगळावर बराच वेळ घालवणार असून मंगळाच्या विविध भागांना भेट देऊन ग्रहाविषयी माहिती घेणार आहे.