फोटो सौजन्य - Social Media
भारतीय ऑटोमोबाईल उद्योग झपाट्याने प्रगत होत आहे आणि देशात जुन्या गाड्यांची मागणीही मोठ्या प्रमाणावर वाढत आहे. Cars24 च्या अलीकडील अहवालानुसार, 2030 पर्यंत भारतात दरवर्षी सुमारे 1 कोटी जुनी वाहने विकली जातील. ही वाढ फक्त मोठ्या शहरांपुरती मर्यादित नसून, ग्रामीण भाग, छोटे शहर आणि कस्ब्यांमध्येही याचा मोठा परिणाम दिसून येतो. ग्राहकांचा वाढता कल आणि वाहन खरेदीसाठी विविध सुविधा उपलब्ध असल्यामुळे जुन्या गाड्यांचा व्यवसाय झपाट्याने विस्तारत आहे. विशेषतः महाराष्ट्र, उत्तर प्रदेश आणि दिल्ली या राज्यांनी जुन्या गाड्यांच्या विक्रीत आघाडी घेतली आहे.
जुन्या गाड्यांच्या बाजारपेठेत मारुती सुझुकी स्विफ्ट ही ग्राहकांची पहिली पसंती ठरली आहे. ही कार मोठ्या शहरांपासून लहान गावांपर्यंत सर्वत्र लोकप्रिय ठरत आहे. याशिवाय, हुंडाई सॅन्ट्रो, टाटा टियागो एनआरजी आणि मारुती वॅगन आर यांसारख्या मॉडेल्सही ग्राहकांमध्ये प्रचंड लोकप्रिय आहेत. या गाड्यांना चांगली रीसेल व्हॅल्यू असल्यामुळे आणि त्या बजेट-अनुकूल असल्यामुळे मोठ्या प्रमाणावर विकल्या जात आहेत. या गाड्या विशेषतः मध्यमवर्गीय आणि पहिली गाडी खरेदी करणाऱ्या ग्राहकांसाठी आकर्षण ठरत आहेत.
अहवालानुसार, ग्राहकांकडून नव्या गाड्या खरेदी करताना कर्जाचा वापर मोठ्या प्रमाणावर वाढत आहे. 2010 मध्ये नव्या गाड्यांपैकी 60% गाड्या कर्जावर खरेदी केल्या जात होत्या, तर 2024 पर्यंत हा आकडा 84% पर्यंत पोहोचला आहे. हे स्पष्ट होते की, वाहन खरेदीसाठी फाइनान्स ही आता ग्राहकांसाठी एक सोयीची आणि महत्त्वाची सुविधा बनली आहे. कर्ज उपलब्ध करून देणाऱ्या बँका आणि फायनान्स कंपन्यांमुळे ग्राहक नव्या गाड्यांकडे वळत आहेत.
कोरोना महामारीनंतर ग्राहकांच्या गरजांमध्ये मोठे बदल झाले आहेत. सार्वजनिक वाहतुकीपेक्षा खाजगी वाहनांमध्ये प्रवासाला प्राधान्य दिले जात आहे. अहवालानुसार, सुमारे 12% ग्राहक शेअर्ड ट्रान्सपोर्टऐवजी खाजगी वाहनांना पसंती देत आहेत. सुरक्षितता, स्वच्छता आणि सोयीसाठी खाजगी वाहने अधिक चांगला पर्याय मानला जात आहे. विशेषतः जुनी वाहने किफायतशीर आणि विश्वासार्ह असल्यामुळे ग्राहकांचा कल त्याकडे जास्त प्रमाणात वाढलेला आहे.
जुन्या गाड्या किफायती असल्यामुळे कमी बजेटमध्ये वाहन खरेदी करण्याचा मार्ग सोपा झाला आहे. शिवाय, या गाड्यांचे देखभाल खर्च कमी असतात आणि सध्या अनेक विक्रेते व डीलर्स जुन्या गाड्या विकत घेताना विश्वासार्हता प्रदान करतात. त्यामुळे, मध्यमवर्गीय आणि कमी बजेटमध्ये वाहन खरेदी करणाऱ्या ग्राहकांसाठी जुनी वाहने हा चांगला पर्याय ठरत आहे.
किफायतशीर पर्याय, कर्जाच्या सोयीसुविधा आणि ग्राहकांच्या बदलत्या गरजांमुळे भारतीय जुन्या गाड्यांच्या बाजारपेठेचा मोठा विस्तार होत आहे. ग्रामीण भागांतील वाढती मागणी, शहरीकरण आणि डिजिटलीकरणामुळे भविष्यात जुनी वाहने खरेदी-विक्री करणाऱ्या बाजारपेठेत आणखी प्रगती होईल, असा तज्ज्ञांचा अंदाज आहे. भारतीय जुन्या गाड्यांचा उद्योग फक्त विक्रीतच नाही, तर रोजगार निर्मितीमध्येही मोठा वाटा उचलत आहे. विक्रेते, डीलर्स आणि फायनान्स कंपन्यांच्या माध्यमातून या क्षेत्रात नवनवीन रोजगाराच्या संधी उपलब्ध होत आहेत. यामुळे भारतातील ऑटोमोबाईल क्षेत्र भविष्यातही मजबूत राहील, असे स्पष्ट दिसते.
