
India's Forex Reserve: डॉलर डगमगत असताना आरबीआयची भरली तिजोरी; तब्बल 'इतक्या' अब्ज डॉलर्सची झाली वाढ
India’s Forex Reserve: देशाचा परकीय चलन साठा पुन्हा एकदा मजबूत झाला आहे. जागतिक स्तरावर डॉलर कमकुवत होत असताना आणि सोन्याच्या किमती वाढल्याने भारताचा परकीय चलन साठा विक्रमी उच्चांकावर पोहोचला आहे. भारताने परकीय चलन साठ्यात विक्रमी कामगिरी केली आहे. जी अमेरिका, रशिया आणि फ्रान्ससह अनेक देशांनाही जमली नाही. भारताच्या परकीय चलन साठ्यात वाढ झाल्याचा हा सलग तिसरा आठवडा आहे.
भारताच्या परकीय चलन साठ्यावरील रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) च्या आकडेवारीवरून असे दिसून येते की, १९ डिसेंबर २०२५ रोजी संपलेल्या आठवड्यात मध्यवर्ती बँकेच्या तिजोरीत ४.३७ अब्ज डॉलर्सची वाढ झाली आहे, जी ६९३.३२ अब्ज डॉलर्सच्या जवळपास विक्रमी उच्चांकावर पोहोचली आहे.
मिळालेल्या माहितीनुसार, या वाढीमध्ये सोन्याचा वाटा निम्म्याहून अधिक होता. महत्त्वाचे म्हणजे, भारताच्या परकीय चलन साठ्यात आणि रुपयाच्या बाबतीत परकीय चलन मालमत्ता दोन्हीमध्ये घट झाली. डॉलर आणि रुपयाच्या बाबतीत सोन्याच्या साठ्यात वाढ झाली. यापूर्वी, १२ डिसेंबर २०२५ रोजी संपलेल्या मागील आठवड्यात परकीय चलन साठा ६८८.९५ अब्ज रुपये होता. तर, सप्टेंबर २०२४ मध्ये भारताच्या परकीय चलन साठ्यात $७०४.८९ अब्ज या सर्वकालीन उच्चांकावर पोहोचला. गेल्या काही आठवड्यांपासून, आरबीआयच्या परकीय चलन साठ्यात सातत्याने वाढ होत आहे आणि तो विक्रमी उच्चांकाच्या जवळ पोहोचत आहे.
परकीय चलन साठ्यात परकीय चलन मालमत्ता, सोने, एसडीआर आणि देशाच्या मध्यवर्ती बँकेद्वारे व्यवस्थापित आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधी (आयएमएफ) मधील देशाची राखीव स्थिती यांचा समावेश आहे. जाहीर झालेल्या आकडेवारीनुसार, १९ डिसेंबर २०२५ रोजी संपलेल्या आठवड्यात आरबीआयची परकीय चलन मालमत्ता १.६५ अब्ज डॉलर्सने वाढून ५५९.४३ अब्ज डॉलर्सवर पोहोचली, जी मागील आठवड्यात ५५७.७८ अब्ज डॉलर्स होती.
हेही वाचा: FDI Investment in India: भारताचा जीडीपी ८% वाढतेय, तरी परकीय गुंतवणूक का बाहेर पडतेय?
या आठवड्यात सोन्याच्या साठ्यातही लक्षणीय वाढ झाली. आरबीआयच्या मते, सोन्याच्या साठ्याचे मूल्य २.६२३ अब्ज डॉलर्सने वाढून ११०.३६५ अब्ज डॉलर्सवर पोहोचले. आंतरराष्ट्रीय बाजारात सोन्याच्या किमती वाढल्याने भारताच्या साठ्याला थेट फायदा झाला आहे. दरम्यान, आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधी (IFM) मधील भारताची राखीव स्थिती ९५ दशलक्ष डॉलर्सने वाढून ४.७८२ अब्ज डॉलर्सवर पोहोचली.
आरबीआय आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधी (आयएमएफ) कडे डॉलर्स, युरो, सोने आणि एसडीआरच्या स्वरूपात परकीय चलन साठा ठेवते. उत्पन्न मिळविण्यासाठी हे गुंतवले जातात. आरबीआयच्या राखीव निधीचा एक महत्त्वाचा भाग परदेशी सरकारी रोख्यांमध्ये किंवा डॉलर-मूल्यांकित रोख्यांमध्ये गुंतवला जातो.