Foreign exchange assets increased by $1.92 billion to $585.90 billion in the week of August 15
India Forex Reserves : भारताच्या अर्थव्यवस्थेसाठी एक दिलासादायक बातमी समोर आली आहे. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) ने जाहीर केलेल्या ताज्या आकडेवारीनुसार, १५ ऑगस्ट २०२५ रोजी संपलेल्या आठवड्यात भारताचा परकीय चलन साठा तब्बल १.४८ अब्ज डॉलर्सने वाढून ६९५.१० अब्ज डॉलर्सवर पोहोचला आहे. हा आकडा केवळ वाढच नाही तर देशाच्या आर्थिक सामर्थ्याचे प्रतीक आहे. सप्टेंबर २०२४ च्या अखेरीस, भारताने ७०४.८८५ अब्ज डॉलर्सचा सर्वाधिक परकीय चलन साठा गाठला होता. आज पुन्हा भारत त्या उच्चांकाच्या दिशेने वाटचाल करत आहे.
१५ ऑगस्टच्या आठवड्यात परकीय चलन मालमत्ता १.९२ अब्ज डॉलर्सने वाढून ५८५.९० अब्ज डॉलर्सवर पोहोचली. हा साठा एकूण परकीय चलन साठ्यातील सर्वात मोठा वाटा आहे. यामध्ये केवळ अमेरिकन डॉलरच नव्हे तर युरो, पौंड, येन यांसारख्या इतर चलनांच्या किमतीतील बदलांचाही मोठा सहभाग असतो. यामुळे भारताचा जागतिक आर्थिक घडामोडींवर अधिक ठोस नियंत्रण राहते आणि रुपयाच्या स्थैर्यास आधार मिळतो.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Trump Tariffs : ट्रम्पची आर्थिक खेळी! अमेरिकेवरील $37.18 ट्रिलियनचे कर्ज फेडण्यासाठी हा भाला मोठ्ठा ‘Tariff’ तमाशा
या आठवड्यात सोन्याच्या साठ्यात मात्र २.१६ अब्ज डॉलर्सची घट होऊन तो ८६.१६ अब्ज डॉलर्सवर आला. तरीसुद्धा, आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधी (IMF) मधील भारताचा राखीव निधी १५ दशलक्ष डॉलर्सने वाढून ४.७५ अब्ज डॉलर्सवर पोहोचला आहे. साधारणपणे, रिझर्व्ह बँक बाजारातील डॉलर्स खरेदी-विक्री करून रुपयातील तीव्र चढउतार टाळते. या धोरणामुळे परकीय चलन बाजारावर स्थैर्य राखले जाते आणि अर्थव्यवस्थेत तरलतेचे संतुलन साधले जाते.
भारत परकीय चलनाच्या खजिन्यात झेपावत असताना शेजारी पाकिस्तान मात्र मोठ्या अडचणीत आहे. १५ ऑगस्ट २०२५ रोजी संपलेल्या आठवड्यात पाकिस्तानच्या स्टेट बँकेचा परकीय चलन साठा फक्त १३ दशलक्ष डॉलर्सने वाढून १४.२५६ अब्ज डॉलर्स झाला आहे. मध्यवर्ती बँकेच्या आकडेवारीनुसार, पाकिस्तानकडे एकूण १९.५७१ अब्ज डॉलर्सचा साठा आहे, ज्यामध्ये व्यावसायिक बँकांचा वाटा ५.३१५ अब्ज डॉलर्स आहे. म्हणजेच देशाच्या आयात खर्चासाठी हा साठा केवळ २.३२ महिन्यांचा पुरवठा करू शकतो.
भारत आणि पाकिस्तानच्या आर्थिक स्थितीतला फरक खूपच मोठा आहे. भारत जागतिक पटलावर गुंतवणुकीसाठी सुरक्षित आणि स्थिर बाजार मानला जातो. याउलट पाकिस्तानमध्ये राजकीय अस्थिरता, कर्जाचा वाढता बोजा आणि आर्थिक धोरणातील अनिश्चितता यामुळे परकीय गुंतवणूकदार दूर पळतात. भारताने परकीय चलन साठ्याच्या बळावर केवळ रुपयाचा दर स्थिर ठेवला नाही, तर जागतिक संकटांना तोंड देण्याची क्षमता देखील मजबूत केली आहे. पाकिस्तानसाठी मात्र आयातीच्या गरजा भागवणे हीच सर्वात मोठी धडपड ठरत आहे.
तज्ज्ञांच्या मते, भारताची अर्थव्यवस्था पुढील काही वर्षांत आणखी मजबूत होईल. परकीय चलन साठा वाढल्यामुळे भारताला केवळ आर्थिक सुरक्षितता मिळणार नाही, तर जागतिक व्यापार आणि गुंतवणुकीत मोठा फायदा होणार आहे. पाकिस्तान मात्र अजूनही कर्जाच्या चक्रव्यूहात अडकलेला आहे. आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधीकडे सतत मदत मागावी लागते आणि अल्पावधीतले उपाय शोधावे लागतात. या दोन शेजाऱ्यांच्या आर्थिक स्थितीतला हा तफावत, दक्षिण आशियातील भविष्यातील समीकरणे ठरवेल असे दिसते.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Timelapse Video : भारताचे नभांगणातील सौंदर्यदर्शन! शुभांशू शुक्ला यांनी ISS वरून टिपला भारताचा जादुई टाइमलॅप्स
भारताचा परकीय चलन साठा देशासाठी ‘सुरक्षित कवच’ आहे. ही वाढ फक्त आकड्यांची नाही, तर स्थिर धोरणे, वाढती गुंतवणूक आणि मजबूत अर्थव्यवस्थेचे प्रतिक आहे. दुसरीकडे पाकिस्तानच्या परकीय चलन साठ्यातील किरकोळ वाढ ही समुद्रात थेंब टाकल्यासारखीच आहे.