'मॉर्निंग स्टार' समजून घेण्यासाठी भारत लॉंच करणार मिशन; चार मोठ्या प्रकल्पांना दिला ग्रीन सिग्नल
नवी दिल्ली: भारत अंतराळ संशोधन क्षेत्रात आणखी एका मोठ्या यशाकडे वाटचाल करत आहे. केंद्रीय मंत्रिमंडळाने व्हीनस ऑर्बिटर मिशनला (VOM) मंजुरी दिली आहे, ज्यामुळे भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (इस्रो) आता शुक्र ग्रहाचा सखोल अभ्यास करणार आहे. या महत्त्वाकांक्षी मिशनद्वारे इस्रो शुक्र ग्रहाच्या पृष्ठभाग, वातावरण, आणि सूर्याचा प्रभाव यांचा अभ्यास करेल. व्हीनस ऑर्बिटर मिशनचे मुख्य उद्दिष्ट पृथ्वीसारख्या ग्रहावर सुरुवातीच्या काळात जीवनाची शक्यता होती का, याचा शोध घेणे आहे. तसेच, शुक्र आणि पृथ्वी यांची उत्क्रांती समजून घेणे याही मोहिमेचा भाग असेल. याशिवाय चंद्रावर आणि भारतीय अंतराळ स्थानकावर मानव पाठवण्याबाबतही काही घोषणा करण्यात आल्या आहेत.
मीडिया रिपोर्टनुसार, अंतराळ विभागाच्या नेतृत्वात या महत्त्वाकांक्षी प्रकल्पात एक वैज्ञानिक अवकाशयान शुक्र ग्रहाच्या कक्षेत पाठवले जाणार आहे. असे सांगितले जात आहे की, 1,235 कोटी रुपयांचे बजेट असलेले हे मिशन मार्च 2028 मध्ये सुरू होईल. या अर्थसंकल्पातून अंतराळयानाच्या विकासासाठी 824 कोटी रुपये देण्यात येणार आहेत. भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (ISRO) या अंतराळयानाच्या विकास आणि प्रक्षेपणावर देखरेख करेल.
The clearest image ever taken of Venus!!! pic.twitter.com/4ilTUtgCnL
— science research (@scienceresearc9) September 12, 2024
या मोहिमेसोबतच केंद्रीय मंत्रिमंडळाने चंद्रावरील पुढील मोहीम, गगनयान मिशन आणि भारतीय अंतराळ स्थानक स्थापन करण्याशी संबंधित एकूण चार प्रमुख कार्यक्रमांना मंजुरी दिली आहे. मंत्रिमंडळाच्या निर्णयांची माहिती देताना केंद्रीय मंत्री अश्विनी वैष्णव म्हणाले, या सर्व मोहिमा विहित मुदतीत पूर्ण करायच्या आहेत. तसेच या सर्वांमध्ये चांगली प्रगती झाली आहे. व्हीनस ऑर्बिटर मिशन (VOM) चा उद्देश या ग्रहाची पृष्ठभाग, वातावरण आणि सूर्याचा प्रभाव इत्यादी समजून घेणे हा असेल. असे मानले जाते की, पृथ्वीप्रमाणेच या ग्रहावर जीवनाची शक्यता शोधली जाऊ शकते. किंवा सुरुवातीच्या काळातील वातावरण आणि त्यात कोणते बदल झाले असतील हे समजू शकेल का?हे बदल जाणून घेतल्यास दोन्ही ग्रहांची उत्क्रांती समजण्यास मदत होऊ शकते.
#WATCH | “Chandrayaan-4 mission has been expanded to add more elements. The next step is to get the manned mission to the Moon. All preparatory steps towards this have been approved. Venus Orbiter Mission, Gaganyaan follow-on and Bharatiya Antariksh Station and Next Generation… pic.twitter.com/Qocbk53YP0
— DD India (@DDIndialive) September 18, 2024
चांद्रयान-4 मिशनला 36 महिन्यांसाठी 2,014 कोटी रुपयांचे बजेट देण्यात आले आहे. 2035 पर्यंत भारताचे स्पेस स्टेशन, इंडियन स्पेस स्टेशन (BAS) स्थापन करण्याचे उद्दिष्ट ठेवण्यात आले आहे. 2040 पर्यंत चंद्रावर क्रू उतरवण्याचेही लक्ष्य ठेवण्यात आले आहे. Space.com च्या मते, प्राचीन काळी शुक्र ग्रहाला दोन वेगळे तारे दिसत होते. हा सूर्याचा दुसरा सर्वात जवळचा ग्रह आहे. आणि ते सर्वात उष्ण आणि तेजस्वी देखील आहे. या ग्रहाचे नाव प्रेम आणि सौंदर्याच्या रोमन देवीच्या नावावरून ठेवण्यात आले. असे म्हटले जाते की आपल्या सूर्यमालेतील हा एकमेव ग्रह आहे, ज्याला स्त्रीचे नाव देण्यात आले आहे.