भारताची Nuclear Weapons लीक! नौदलाच्या जहाजावरून हटवली आण्विक क्षेपणास्त्रे

अलिकडच्या वर्षांत सॅटेलाईटने काढलेल्या छायाचित्रांमधून असा निष्कर्ष काढण्यात आला आहे की भारत आपल्या आण्विक-शक्तीवर चालणाऱ्या पाणबुड्यांसाठी लांब पल्ल्याची बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्रे विकसित करत आहे.

नवी दिल्ली : भारताच्या Nuclear Weapons ची माहिती लीक झाली आहे. अमेरिकेने हा खुलासा केला आहे की, भारताकडे पाणबुडीवर आधारित आण्विक क्षेपणास्त्रे (Submarine-based nuclear missiles) आहेत आणि भारताने ते समुद्रात लपवून ठेवल्याचा दावा अमेरिकन अणुशास्त्रज्ञांनी केला आहे. तसेच भारताने आपली जुनी नौदल आण्विक क्षेपणास्त्र क्षमताही हटवली आहे.

एका वृत्तवाहिनीच्या वृत्तानुसार भारतीय नौदलाच्या युद्धनौकांवर योगाच्या छायाचित्रांवरून मिळालेली माहिती अण्वस्त्रांच्या भूमिकेत बदल दर्शवते. भारताने पाणबुडीवरून मारा करणाऱ्या आण्विक-सक्षम क्षेपणास्त्रांची( nuclear-capable missiles) क्षमता आत्मसात करून त्याच्या आण्विक प्रतिबंधाच्या सागरी टप्प्याच्या जवळ जात असताना भारताने अत्यंत शांतपणे आपली सर्वात जुनी नौदल आण्विक-सक्षम क्षेपणास्त्रे हटवली आहेत. किंबहुना भारताने अलीकडेच अणुऊर्जेवर चालणाऱ्या पाणबुड्यांवर काम खूप वेगाने केले आहे. पाण्याखालील आण्विक प्रतिबंध साध्य करण्यासाठी भारताने धनुष आण्विक क्षेपणास्त्रे प्रक्षेपित करण्याच्या क्षमतेसह आपल्या दोन ऑफशोअर गस्ती जहाजांना सुसज्ज केले होते. तसेच धनुष्य हे पृथ्वीच्या नौदल आवृत्तीच्या तंत्रज्ञानाचे प्रात्यक्षिक होते.

अमेरिकेला कसे कळले?

FAS विश्लेषणाच्या निष्कर्षानुसार, “स्पष्टीकरण एका विचित्र माध्यमाद्वारे आले ऑक्टोबर 2022 मध्ये सेशेल्सच्या बंदर भेटीदरम्यान भारताच्या जोडण्याशी संबंधित इंस्टाग्राम पोस्टच्या मालिकेतून असे दिसून आले की नवीन डेक मार्किंग असलेले जहाज प्रत्यक्षात INS सुवर्णा होते. याचा अर्थ म्हणजेच डिसेंबर 2021 पर्यंत, INS सुवर्णा वरील क्षेपणास्त्र स्टेबिलायझर्स काढून टाकण्यात आले होते, म्हणजे जहाज तेव्हापासून आण्विक-सक्षम धनुष बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्रे प्रक्षेपित करण्यास अक्षम आहे.”

“हे घडणे निश्चितच होते,” अणु क्षेपणास्त्र, क्षेपणास्त्र संरक्षण आणि ‘द रोल ऑफ बॅलिस्टिक अँड क्रूझ मिसाईल्स इन इंटरनॅशनल सिक्युरिटी’ च्या लेखिका देब्लिना घोषाल यांनी युरेशियन टाइम्सला सांगितले. भारताची वाटचाल लांब पल्ल्याच्या पाणबुडीतून आण्विक-सक्षम क्षेपणास्त्रांच्या दिशेने होत आहे. “लांब पल्ल्याचा अर्थ असा आहे की पाणबुडींना शत्रूच्या लक्ष्याच्या जवळ असणे आवश्यक नाही.”

छायाचित्रांवरून काढलेला निष्कर्ष

असोसिएशन ऑफ अमेरिकन सायंटिस्ट्सच्या विश्लेषणातून असे दिसून आले आहे की, ही दोन जहाजे भारताच्या इतर चार सुकन्या-श्रेणीच्या गस्ती जहाजांपेक्षा वेगळी होती. जी एप्रिल 2018 मध्ये घेतलेल्या उपग्रह प्रतिमांद्वारे पाहिली जाऊ शकतात. बहुदा भारताने हे लपवण्यासाठी त्या जहाजांवरील मागील डेक हा वर्तुळासह नवीन क्रॉस पॅटर्नसह पुन्हा रंगवण्यात आला आहे. त्यामुळे ते हेलिपॅड म्हणून वापरले जाईल अशी शक्यता व्यक्त केली जात आहे.

अलिकडच्या वर्षांत सोशल मीडिया पोस्ट्स आणि सॅटेलाइट इमेजरीचे विश्लेषण केल्यानंतर हा निकाल लागला. आण्विक-सक्षम बॅलिस्टिक पाणबुडी (SSBNs) आणि पाणबुडी-लाँच्ड बॅलिस्टिक मिसाईल्स (SLBMs) ​​शिवाय, भारताच्या नौदल आण्विक प्रतिबंधामध्ये आण्विक-सक्षम धनुष क्षेपणास्त्रे प्रक्षेपित करण्यासाठी कॉन्फिगर केलेल्या दोन ऑफशोर गस्ती जहाजांचा समावेश होता.