Thanksgiving Day : दरवर्षी नोव्हेंबरच्या चौथ्या गुरुवारीच का साजरा केला जातो?

थँक्सगिव्हिंग डेचा उगम 1621 मध्ये पिलग्रिम्स आणि वामपानोआग जमातीच्या सामूहिक मेजवानीतून झाला, पण त्याची ठराविक तारीख नव्हती.

• 1621 मधील पहिला थँक्सगिव्हिंग : परंपरेची सुरूवात
• सारा हेले आणि लिंकन : ज्यांनी बदल घडवला
• 1939 : ‘Franksgiving’चा वाद आणि तारीख बदल

अमेरिका आणि कॅनडा यांसह अनेक देशांमध्ये दरवर्षी नोव्हेंबर महिन्याचा चौथा गुरुवार थँक्सगिव्हिंग डे म्हणून मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो. हा दिवस कुटुंबासोबत वेळ घालवण्याचा, स्वादिष्ट जेवणाचा आनंद लुटण्याचा आणि आयुष्यातील चांगल्या गोष्टींसाठी कृतज्ञता व्यक्त करण्याचा मानला जातो. पण हा उत्सव नेहमीच चौथ्या गुरुवारी का येतो, याचा इतिहास अत्यंत रोचक आहे.

UTI की फक्त मासिक पाळीत होणारे बदल? मासिक पाळीदरम्यान वारंवार लघवी का होते, जाणून घ्या

थँक्सगिव्हिंगचा उगम सुमारे 1621 सालाचा मानला जातो. इंग्लंडमधून धार्मिक स्वातंत्र्याच्या शोधात आलेल्या तीर्थयात्रेकरूंना अमेरिकेत अत्यंत कठीण परिस्थितीचा सामना करावा लागला. पहिली सर्दी, अन्नधान्याची कमतरता आणि प्रतिकूल हवामानामुळे अनेकांनी प्राण गमावले. या वेळी स्थानिक वामपानोआग जमातीने त्यांना मोठी मदत केली. शेतीपद्धती, मासेमारी, अन्नसाठवण आणि जगण्यासाठी आवश्यक कौशल्य त्यांनी शिकवले. पुढील वर्षी त्यांना चांगले पीक मिळाले. त्याच्या आनंदात आणि कृतज्ञतेपोटी तीन दिवसांची दावत आयोजित करण्यात आली. हाच समारंभ पहिला थँक्सगिव्हिंग मानला जातो. मात्र त्या काळी या उत्सवाची कोणतीही ठराविक तारीख नव्हती.

राष्ट्रीय पातळीवर एकसमान तारीख का नव्हती?

अमेरिकेच्या सुरुवातीच्या इतिहासात प्रत्येक राज्यात हा उत्सव वेगवेगळ्या वेळी साजरा केला जात असे. 1789 मध्ये राष्ट्राध्यक्ष जॉर्ज वॉशिंग्टन यांनी राष्ट्रीय थँक्सगिव्हिंग घोषित केले, पण तारीख निश्चित केली नाही. 19व्या शतकापर्यंत देशभर एकच दिवस पाळला जात नव्हता.

थँक्सगिव्हिंगला राष्ट्रीय ओळख मिळवून देण्यासाठी लेखिका सारा जोसफा हेले यांनी मोठी चळवळ उभी केली. तब्बल १७ वर्षे त्यांनी विविध राष्ट्राध्यक्षांना पत्र लिहून हा दिवस राष्ट्रीय सुट्टी म्हणून घोषित करण्याची विनंती केली. त्यांना वाटत होते की हा दिवस देशात एकोपा आणि सौहार्द वाढवेल. त्यांच्या प्रयत्नांचा परिणाम म्हणून 1863 मध्ये अमेरिकन यादवी युद्धाच्या काळात राष्ट्राध्यक्ष अब्राहम लिंकन यांनी थँक्सगिव्हिंगला राष्ट्रीय सुट्टी जाहीर करत नोव्हेंबरचा शेवटचा गुरुवार निश्चित केला.

सुमारे ७५ वर्षांपर्यंत हा उत्सव नोव्हेंबरच्या शेवटच्या गुरुवारीच साजरा केला जात होता. पण 1939 मध्ये नोव्हेंबर महिन्यात पाच गुरुवार होते. यामुळे थँक्सगिव्हिंग ३० नोव्हेंबरला येत होता आणि ख्रिसमसच्या खरेदी हंगामासाठी खूपच कमी वेळ उरला. व्यापाऱ्यांच्या तक्रारी लक्षात घेऊन राष्ट्राध्यक्ष फ्रँकलिन डी. रूझवेल्ट यांनी हा दिवस एक आठवडा पुढे आणत चौथ्या गुरुवारी साजरा करण्याची घोषणा केली. लोकांनी याला विनोदाने “Franksgiving” असे नाव दिले. काही राज्यांनी ही तारीख स्वीकारली, काहींनी नाकारली आणि मोठा गोंधळ निर्माण झाला.

पुरुषांनो! तुमच्या आरोग्याबद्दल बोलणं लाजिरवाणं नाही, वाढत्या Prostate Cancer विषयी जाणून घ्या

1941 : काँग्रेसचा अंतिम निर्णय

हा गोंधळ संपवण्यासाठी 26 डिसेंबर 1941 रोजी अमेरिकन काँग्रेसने कायदा पारित केला. त्यानुसार थँक्सगिव्हिंगची तारीख कायमस्वरूपी निश्चित करण्यात आली. प्रत्येक वर्षी नोव्हेंबरचा चौथा गुरुवार! तेव्हापासून आजपर्यंत हा उत्सव याच दिवशी साजरा केला जातो.