(फोटो सौजय -इन्स्टाग्राम)
भारताच्या सांस्कृतिक आणि नाट्य इतिहासातील एका युगाचा अंत झाला आहे. मणिपूरचे नाट्य दिग्दर्शक, लेखक, कवी आणि नाटककार रतन थियाम यांचे वयाच्या ७७ व्या वर्षी निधन झाले आहे. रतन थियाम यांचा जन्म मणिपूरमध्ये झाला आणि त्यांचे वडील मणिपुरी नृत्यशैलीचे कलाकार होते. त्यांना लहानपणापासूनच कलेची आवड होती.
बऱ्याच काळापासून ते आजारी असल्यामुळे त्यांना इम्फाळ येथील प्रादेशिक वैद्यकीय विज्ञान संस्थेत दाखल करण्यात आले आणि त्यांनी तिथे अखेरचा श्वास घेतला. काँग्रेसचे लोकसभा सदस्य गौरव गोगोई यांनी त्यांचा फोटो शेअर करताना ही बातमी दिली. गौरव यांनी रतन यांच्या निधनाबद्दल तीव्र शोक व्यक्त केला आहे. रतन यांच्या जाण्याने चाहते देखील दुःख व्यक्त करत आहेत.
मणिपूरच्या मुख्यमंत्र्यांनी वाहिली श्रद्धांजली
त्यांना श्रद्धांजली वाहताना मणिपूरचे मुख्यमंत्री एन. बिरेन सिंह म्हणाले की, रतन थियाम यांच्या कलेत मणिपूरचा आत्मा वास्तव्य करतो. ते केवळ एक नाट्य कलाकार नव्हते तर मणिपुरी संस्कृतीचे वाहक होते. त्यांचे समर्पण आणि दूरदृष्टी भारतीय रंगभूमीसाठी एक अमूल्य वारसा बनली आहे.’ असे म्हणून त्यांनी त्यांना श्रद्धांजली वाहिली आहे.
‘तू दुधासारखी गोरी नाहीस…’, वाणी कपूरला स्वतःच्या रंगाची वाटली लाज; निर्मात्यांकडून मिळाला टोमणा
रतन थियाम यांच्या कारकिर्दीची सुरुवात
रतन थियाम यांचा सर्जनशील प्रवास केवळ रंगभूमीपुरता मर्यादित नव्हता. त्यांनी त्यांच्या कलात्मक प्रवासाची सुरुवात चित्रकला, कविता आणि लघुकथांपासून केली. त्यांच्या सुरुवातीच्या काळात ते नाट्य समीक्षक म्हणूनही सक्रिय होते. हळूहळू त्यांचा रंगभूमीशी असलेला संबंध वाढवला आणि त्यांनी स्वतः नाटके लिहिण्यास आणि दिग्दर्शित करण्यास सुरुवात केली. त्यांच्या नाटकांचे वैशिष्ट्य म्हणजे प्राचीन भारतीय परंपरांना समकालीन संदर्भांशी जुळवून घेणे होते.
Deeply saddened by the passing of Ratan Thiyam — legendary theatre maestro, visionary artist, and pioneer of India’s “theatre of roots” movement. His legacy will continue to inspire generations. My heartfelt condolences to his family and the theatre fraternity. pic.twitter.com/LeYFMrC5k4
— Gaurav Gogoi (@GauravGogoiAsm) July 23, 2025
थिएटर ऑफ रूट्सचे स्तंभ
१९७० च्या दशकात, जेव्हा भारतीय रंगभूमी पाश्चात्य प्रभावांनी भरलेली होती, तेव्हा रतन थियाम यांनी ‘थिएटर ऑफ रूट्स’ चळवळीला एक नवीन ओळख दिली. या चळवळीचा उद्देश भारतीय संस्कृती, तत्वज्ञान आणि पारंपारिक कलाप्रकारांना रंगमंचावर पुन्हा दाखवणे हा होता.
Tanushree Dutta चा ढसाढसा रडतानाचा व्हिडीओ व्हायरल, केला धक्कादायक खुलासा; म्हणाली ‘ घरच्यांनीच…’
रतन थियाम यांची संस्मरणीय नाटके
रतन थियाम यांच्या नाटकांमध्ये केवळ कथाच नव्हती, तर अद्भुत संगीत, दृश्ये आणि संवादही होते. ‘उत्तर प्रियदर्शी’, ‘करणभरम’, ‘द किंग ऑफ डार्क चेंबर’ आणि ‘इम्फाळ इम्फाळ’ सारख्या त्यांच्या नाटकांनी सामाजिक संदेश आणि सांस्कृतिक आत्मा प्रतिबिंबित केला.
रतन थियाम यांना राष्ट्रीय मान्यता मिळाली
१९८७ मध्ये त्यांना संगीत नाटक अकादमी पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. ते २०१३ ते २०१७ पर्यंत राष्ट्रीय नाट्य विद्यालय (एनएसडी) चे अध्यक्ष देखील होते. या काळात त्यांनी नाट्य शिक्षणाला चालना देण्यासाठी अनेक महत्त्वाचे निर्णय घेतले.